Οι δεινόσαυροι δεν ήταν το πρώτο είδος που εξαφανίστηκε από τη Γη

Επιμέλεια: Αγάπη Μυργιώτη

Πριν από πολλά εκατομμύρια χρόνια ο πλανήτης μας είχε εντελώς διαφορετική μορφή από αυτή που ξέρουμε σήμερα. Οι δεινόσαυροι δέσποζαν κάποτε στην Γη ανέμελοι και ήταν το κυρίαρχο είδος στα χερσαία οικοσύστημα για περισσότερα από 165 εκατομμύρια χρόνια. Δεν γνώριζαν, ωστόσο, ότι ένας γιγάντιος αστεροειδής θα ερχόταν να βάλει τέλος στην ιστορία τους… Κάτι που ίσως όμως δεν γνωρίζαμε ούτε εμείς οι ίδιοι, είναι ότι η ιστορία στην Γη ξεκινάει πολύ πριν από τους δεινόσαυρους. Οι δεινόσαυροι μπορεί να είναι το πιο πρόσφατο είδος που εξαφανίστηκε, δεν ήταν όμως το πρώτο.

Πριν από 233 εκατομμύρια χρόνια τεράστιες ηφαιστειακές εκρήξεις απελευθέρωναν διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και υδρατμούς στην ατμόσφαιρα. Αυτή η σειρά βίαιων εκρήξεων, σε αυτό το κομμάτι της Γης που τώρα γνωρίζουμε ως δυτική ακτή του Καναδά, οδήγησε σε μαζική υπερθέρμανση του πλανήτη.

Μία νέα έρευνα αποκάλυψε ότι αυτές οι ηφαιστειακές εκρήξεις οδήγησαν σε μία μαζική εξαφάνιση πολλών από τα κυρίαρχα τετράποδα και άλλαξε τον πλανήτη μας. Μετά από αυτή την εξαφάνιση πυροδοτήθηκε η εμφάνιση των δεινοσαύρων.

Η εξαφάνιση των δεινοσαύρων

Η πιο γνωστή μαζική εξαφάνιση συνέβη πριν από 66 εκατομμύρια χρόνια, στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου, όταν όλοι οι δεινόσαυροι, οι πτερόσαυροι, τα θαλάσσια ερπετά και οι αμμωνίτες εξαφανίστηκαν.

Αυτό το συμβάν ήταν αποτέλεσμα της πτώσης ενός γιγαντιαίου αστεροειδούς ο οποίος έκρυψε το φως του ήλιου και προκάλεσε σκοτάδι και παγωνιά. Φυσικά ακολούθησαν μαζικές διαταραχές των ωκεανών και της ατμόσφαιρας.

Οι γεωλόγοι και οι παλαιοντολόγοι συμφωνούν ότι στην Γη συνέβησαν πέντε γεγονότα μαζικής εξαφάνισης, με αυτή των δεινοσαύρων να είναι η πιο πρόσφατη. Επομένως, η ανακάλυψη μιας άγνωστης μαζικής εξαφάνισης μπορεί να φαίνεται απροσδόκητη.

Πριν από 233 εκατομμύρια χρόνια, τότε που συνέβη μία από τις μεγαλύτερες αλλαγές στο παγκόσμιο κλίμα (Carnian Pluvial Episode), φαίνεται να σκοτώθηκαν πολλά είδη. Τα οικοσυστήματα στην ξηρά και τη θάλασσα άλλαξαν βαθιά, καθώς ο πλανήτης έγινε πιο ζεστός και ξηρός.

Στην ξηρά, αυτό προκάλεσε βαθιές αλλαγές στα φυτά και τα φυτοφάγα. Έτσι, με την πτώση των κυρίαρχων τετραπόδων που τρώνε τα φυτά, όπως οι ρινοσαύροι και οι δικυνόδοντες, δόθηκε η ευκαιρία στους δεινόσαυρους να εξελιχθούν. Επιπλέον, πολλές σύγχρονες ομάδες τετράποδων, όπως χελώνες, σαύρες, κροκόδειλοι και θηλαστικά χρονολογούνται από αυτήν την πρόσφατα ανακαλυφθείσα εποχή της εξέλιξης.

Η τελευταία εξαφάνιση πριν τους δεινόσαυρους

Οι μαζικές εκρήξεις των ηφαιστείων αντλούσαν διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και υδρατμούς στην ατμόσφαιρα, οδηγώντας σε υπερθέρμανση του πλανήτη και αύξηση των βροχοπτώσεων παγκοσμίως.

Οι εκρήξεις οδήγησαν στην όξινη βροχή, καθώς τα ηφαιστειακά αέρια αναμίχθηκαν με το νερό της βροχής, με αποτέλεσμα η Γη να πλημμυρήσει από το νερό της όξινης βροχής. Ταυτόχρονα, προκλήθηκε όξυνση των ωκεανών.

Όλες αυτές οι εκρήξεις συνέβαλαν στον θάνατο πολλών φυτών και φυσικά θαλάσσιων οργανισμών με ανθρακικούς σκελετούς.

Η ζωή θα μπορούσε να είχε ανακάμψει μετά τις εκρήξεις. Ωστόσο, οι θερμοκρασίες παρέμεναν υψηλές. Έτσι, ο πλανήτης οδηγήθηκε στην ξηρασία και άνθισε η ζωή για τους δεινόσαυρους. 

Η ανακάλυψη

Το γεγονός της πρώιμης μαζικής εξαφάνισης άλλων ειδών ανακαλύφθηκε και παρατηρήθηκε για πρώτη φορά την δεκαετία του 1980, όταν γεωλόγοι στην Γερμανία, την Ελβετία και την Ιταλία παρατήρησαν μία σημαντική ανατροπή ανάμεσα στην θαλάσσια πανίδα. 

Αργότερα, ανακάλυψαν και μια ανατροπή σχετικά με τους τετράποδες και τους αμμωνίτες.

Η επαλήθευση άρχισε να ολοκληρώνεται όταν οι γεωλόγοι Mike Simms και Alastair Ruffell, διαπίστωσαν ένα περιστατικό 1 εκατομμύριου χρόνων κλιμάτων υγρασίας σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο και σε περιοχές της Ευρώπης.

Στη συνέχεια έγιναν και άλλες ανακαλύψεις, όπως οι πέτρες που προέρχονταν από την τριασική εποχή και εντοπίστηκαν σε όλο τον κόσμο και επιβεβαίωσαν τις αρχικές υποθέσεις.

Η σημασία

Ο λόγος που αυτές οι παρατηρήσεις έχουν ιδιαίτερη σημασία σήμερα, είναι και γιατί εξηγούν πως σχηματίστηκε η βιοχημική σύνθεση πολλών ειδών, αλλά και γιατί μελετώντας τες οι επιστήμονες επιχειρούν να κατανοήσουν πώς η αλλαγή επηρέασε τη βιοποικιλότητα, αλλά και με ποιους τρόπους αυτή ανέκαμψε.

Και αυτό, ίσως μας βοηθήσει να προετοιμαστούμε και να αντιμετωπίσουμε καλύτερα τις συνέπειες της τρέχουσας κλιματικής αλλαγής.

Τότε, η ηφαιστιακή δραστηριότητα έγινε αφορμή να αλλάξει εντελώς το κλίμα στη Γη, μα και να προκύψουν νέες μορφές ζωής, αποτελούμενες από εντελώς διαφορετική οστεϊκή σύνθεση. Για παράδειγμα τα κοράλλια και το πλαγκτόν, σε πρώιμες μορφές προέκυψαν κατά την προαναφερθείσα περίοδο. Στην ουσία, πυροδότησαν τη διαδικασία διαμόρφωσης των θαλάσσιων οικοσυστημάτων όπως τα ξέρουμε σήμερα.

Τώρα, από την άλλη, αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο υπερθέρμανσης του πλανήτη, φαινόμενα όξινης βροχής, αλλά και οξείδωση των ωκεανών. Και για τη Γη είναι γνώριμο. Τότε τα είδη δεν επιβίωσαν αλλά ο πλανήτης βρήκε τον τρόπο να επαναφέρει τη ζωή. Σήμερα;

Πηγή: theconversation.com