Η Διεθνής Ημέρα Εξάλειψης της Βίας κατά των Γυναικών, στην εποχή του COVID-19 φέρνει νέα στοιχεία στην επιφάνεια. Από το ξέσπασμα της πανδημίας, στοιχεία δείχνουν ότι έχει εντατικοποιηθεί κάθε είδος βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, ιδίως της ενδοοικογενειακής βίας.
Η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, με απόφασή της ανακήρυξε την 25η Νοεμβρίου ως Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών για να αναδείξει ένα σημαντικό πρόβλημα με παγκόσμια διάσταση.
Η Ημέρα αυτή είχε καθιερωθεί ήδη από το 1981 από γυναικείες οργανώσεις, σε ανάμνηση της φρικτής δολοφονίας των τριών αδελφών Μιραμπάλ, πολιτικών αγωνιστριών από την Δομινικανή Δημοκρατία, με διαταγή του δικτάτορα Τρουχίλο στις 25 Νοεμβρίου 1960.
Ο ΟΗΕ για την κατάσταση βίας κατά των γυναικών σήμερα επισημαίνει πως “χρειαζόμαστε μια παγκόσμια συλλογική προσπάθεια για να την σταματήσουμε”.
Ο COVID-19 δεν φέρνει μόνο πιέσεις στο σύστημα υγείας. Αλλά και στα καταφύγια ενδοοικογενειακής βίας. Οι γραμμές βοήθειας, στην εποχή της πανδημίας έχουν ξεπεράσει τα όρια τους.
Και οι ειδικοί κάνουν έκκληση “να δοθεί προτεραιότητα στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών στις προσπάθειες αντιμετώπισης και ανάκαμψης του COVID-19”.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, 243 εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια κακοποιήθηκαν από έναν οικείο σύντροφο τον τελευταίο χρόνο. Και λιγότερο από το 40% των γυναικών που βιώνουν βία το αναφέρουν ή ζητούν βοήθεια.
Οι γυναίκες του ΟΗΕ παρέχουν ενημερωμένες πληροφορίες και υποστήριξη σε ζωτικά προγράμματα για την καταπολέμηση της σκιώδους πανδημίας βίας κατά των γυναικών κατά τη διάρκεια του COVID-19.
Σύμφωνα με την έρευνα που διεξήχθη από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA, 2014), περίπου 13 εκατομμύρια γυναίκες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχουν πέσει θύματα σωματικής βίας, ήτοι ποσοστό 7 % των γυναικών ηλικίας 18–74 ετών, 3,7 περίπου εκατομμύρια γυναίκες έχουν υποστεί σεξουαλική βία ήτοι ποσοστό 2 % των γυναικών ηλικίας 18–74 ετών.
Μία στις 20 γυναίκες (5 %) έχει πέσει θύμα βιασμού από την ηλικία των 15 ετών και άνω και 18 % των γυναικών έχουν πέσει θύματα εξακολουθητικής παρενόχλησης από την ηλικία των 15 ετών και άνω.
Επίσης, περίπου το 12 % των γυναικών έχουν βιώσει κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης ή κάποιο συναφές περιστατικό από κάποιον ενήλικα πριν από την ηλικία των 15 ετών.
Το ήμισυ όλων των γυναικών στην ΕΕ (53 %) αυτοπεριορίζουν τις μετακινήσεις τους στον δημόσιο χώρο από φόβο μήπως υποστούν σωματική ή σεξουαλική κακοποίηση.
COVID-19 και βία κατά των γυναικών η «σκιώδης πανδημία»
Την πρώτη περίοδο της πανδημίας του COVID-19, η βία κατά των γυναικών χαρακτηρίστηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης ως η «σκιώδης πανδημία».
Η πρόεδρος της GREVIO 3 Μαρσελάιν Νάουντι σε ανακοίνωσή της ανέφερε ότι «για
πολλές γυναίκες και παιδιά, το σπίτι δεν είναι ένα ασφαλές μέρος».
Δεδομένου ότι οι πολιτικές απομόνωσης και περιορισμού που εφαρμόστηκαν από τα κράτη προκειμένου να αντιμετωπιστεί η διάδοση του κορονοϊού, για τα θύματα
ενδοοικογενειακής βίας είχε ως συνέπεια την περαιτέρω αύξηση του κινδύνου και την έκθεσή τους σε όλες τις μορφές έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας.
Λόγω του περιορισμού της μετακίνησής τους και της συγκατοίκησης συνεχώς με τον κακοποιητή τους.
Ο κίνδυνος αυτός υπήρξε ακόμη μεγαλύτερος για γυναίκες και κορίτσια ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως για παράδειγμα οι γυναίκες προσφύγες και αιτούσες άσυλο, μετανάστριες, γυναίκες με αναπηρία, ηλικιωμένες γυναίκες κ.α.
“Πορτοκαλί ο κόσμος: Ταμείο, απάντηση, αποτροπή, συλλογή!”
Καθώς οι χώρες εφάρμοσαν μέτρα κλειδώματος για να σταματήσουν την εξάπλωση του κορανοϊού, η βία κατά των γυναικών. Ιδίως η ενδοοικογενειακή βία, εντατικοποιήθηκε. Σε ορισμένες χώρες, οι κλήσεις προς γραμμές βοήθειας έχουν αυξηθεί πέντε φορές.
Η εκστρατεία UNITE του Γενικού Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών, μια πολυετής προσπάθεια που αποσκοπεί στην πρόληψη και την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και των κοριτσιών, θα επικεντρωθεί στην ενίσχυση της έκκλησης για παγκόσμια δράση.
Γα τη γεφύρωση των κενών χρηματοδότησης, τη διασφάλιση βασικών υπηρεσιών για τους επιζώντες της βίας κατά τη διάρκεια της κρίσης COVID-19, εστιάστε στην πρόληψη και τη συλλογή δεδομένων που μπορούν να βελτιώσουν τις υπηρεσίες διάσωσης γυναικών και κοριτσιών.
Το φετινό θέμα για την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών είναι “Πορτοκαλί ο κόσμος: Ταμείο, απάντηση, αποτροπή, συλλογή!” (Orange the World: Fund, Response, Prevent, Collect!).
Όπως και τα προηγούμενα χρόνια, η φετινή Διεθνής Ημέρα θα σηματοδοτήσει την έναρξη 16 ημερών ακτιβισμού που θα ολοκληρωθεί στις 10 Δεκεμβρίου 2020, που είναι η Διεθνής Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Αρκετές δημόσιες εκδηλώσεις συντονίζονται για τη φετινή Διεθνή Ημέρα. Τα εικονικά κτίρια και τα ορόσημα θα είναι «πορτοκαλί» για να θυμηθούν την ανάγκη για ένα μέλλον χωρίς βία.
Γιατί πρέπει να εξαλείψουμε τη βία κατά των γυναικών
Η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών (VAWG) είναι μια από τις πιο διαδεδομένες, επίμονες και καταστροφικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στον κόσμο μας. Σήμερα παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναφερόμενη λόγω της ατιμωρησίας, της σιωπής, του στίγματος και της ντροπής που την περιβάλλει.
Σε γενικές γραμμές, εκδηλώνεται με σωματικές, σεξουαλικές και ψυχολογικές μορφές, που περιλαμβάνει:
- Βία σε συντρόφους (κτύπημα, ψυχολογική κακοποίηση, συζυγικός βιασμός, γυναικοκτονία).
- Σεξουαλική βία και παρενόχληση (βιασμός, καταναγκαστικές σεξουαλικές πράξεις.
- Ανεπιθύμητες σεξουαλικές εξελίξεις, σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, αναγκαστικός γάμος, παρενόχληση στο δρόμο, καταδίωξη, παρενόχληση στον κυβερνοχώρο).
- Εμπορία ανθρώπων (δουλεία, σεξουαλική εκμετάλλευση).
- Ακρωτηριασμός γυναικείων γεννητικών οργάνων.
- Παιδικός γάμος.
Για να διευκρινιστεί περαιτέρω, η Διακήρυξη για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών που εκδόθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1993, ορίζει τη βία κατά των γυναικών ως “κάθε πράξη βίας με βάση το φύλο που έχει ως αποτέλεσμα ή είναι πιθανό να έχει ως αποτέλεσμα σωματική, σεξουαλική ή ψυχολογική βλάβη ή ταλαιπωρία για τις γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων απειλών τέτοιων πράξεων, εξαναγκασμού ή αυθαίρετης στέρησης της ελευθερίας, είτε συμβαίνει σε δημόσια είτε σε ιδιωτική ζωή.”
Οι αρνητικές συνέπειες της ψυχολογικής, σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας του VAWG επηρεάζουν τις γυναίκες σε όλα τα στάδια της ζωής τους.
Για παράδειγμα, τα αρχικά εκπαιδευτικά μειονεκτήματα δεν αντιπροσωπεύουν μόνο το πρωταρχικό εμπόδιο στην καθολική εκπαίδευση και το δικαίωμα στην εκπαίδευση για τα κορίτσια. Κατ ‘αρχήν, φταίνε επίσης για τον περιορισμό της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και μάλιστα μεταφράζονται σε περιορισμένες ευκαιρίες για τις γυναίκες στην αγορά εργασίας.
Ενώ η βία που βασίζεται στο φύλο μπορεί να συμβεί σε οποιονδήποτε, οπουδήποτε, ορισμένες γυναίκες και κορίτσια είναι ιδιαίτερα ευάλωτα – για παράδειγμα, νεαρά κορίτσια και ηλικιωμένες γυναίκες, γυναίκες που αναγνωρίζονται ως λεσβίες, αμφιφυλόφιλοι, τρανσέξουαλ ή μεσοφυλάκιο, μετανάστες και πρόσφυγες, αυτόχθονες γυναίκες και εθνοτικές μειονότητες , ή γυναίκες και κορίτσια που ζουν με HIV και αναπηρίες, και εκείνες που ζουν μέσω ανθρωπιστικών κρίσεων.
Η βία κατά των γυναικών εξακολουθεί να αποτελεί εμπόδιο στην επίτευξη της ισότητας, της ανάπτυξης, της ειρήνης, καθώς και στην εκπλήρωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών.
Συνολικά, η υπόσχεση των Στόχων Αειφόρου Ανάπτυξης (SDGs) – που δεν θα αφήσει κανέναν πίσω – δεν μπορεί να εκπληρωθεί χωρίς να σταματήσει η βία κατά των γυναικών και των κοριτσιών.
- 1 στις 3 γυναίκες και κορίτσια βιώνουν σωματική ή σεξουαλική βία στη διάρκεια της ζωής τους, συχνότερα από έναν οικείο σύντροφο.
- Τα αναδυόμενα δεδομένα δείχνουν αύξηση των κλήσεων προς τις γραμμές βοήθειας ενδοοικογενειακής βίας σε πολλές χώρες από το ξέσπασμα του COVID-19.
- Μόνο το 52% των γυναικών παντρεμένων ή σε μια ένωση λαμβάνουν ελεύθερα τις δικές τους αποφάσεις για σεξουαλικές σχέσεις, αντισυλληπτική χρήση και υγειονομική περίθαλψη.
- Το 71% όλων των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων παγκοσμίως είναι γυναίκες και κορίτσια και 3 από τις 4 από αυτές τις γυναίκες και τα κορίτσια υφίστανται σεξουαλική εκμετάλλευση.
Ίδρυση εθνικών παρατηρητηρίων
“Καθώς ο κόσμος αντιμετωπίζει τον καταστροφικό αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19 και τον αρνητικό του αντίκτυπο στις γυναίκες, μια πανδημία βίας με βάση το φύλο και τη βία κατά των γυναικών είναι η ζωή των γυναικών και των κοριτσιών παντού”.
Αυτό επισημαίνει η Ντουμπράβκα Σιμόνοβιτς, ειδική εισηγήτρια του ΟΗΕ για τη βία κατά των γυναικών.
Η Ντουμπράβκα Σιμόνοβιτς, ζητά την ίδρυση εθνικών παρατηρητηρίων γύρω από γυναίκες στον κόσμο για να αποτρέψει τέτοιες δολοφονίες.
“Καλώ όλα τα κράτη και τα ενδιαφερόμενα μέρη παγκοσμίως να λάβουν επείγοντα μέτρα για την πρόληψη της πανδημίας των δολοφονιών γυναικών που σχετίζονται με το φύλο ή της βίας κατά των γυναικών, υπογραμμίζει.
Μέσω της δημιουργίας εθνικών οργανισμών πρόληψης ή παρατηρητηρίων για τη βία κατά των γυναικών.
Αυτοί οι φορείς θα πρέπει να έχουν την εντολή να συλλέγουν συγκρίσιμα και αναλυτικά δεδομένα σχετικά με τις δολοφονίες γυναικών που σχετίζονται με το φύλο ή το φύλο. Να κάνουν ανάλυση των περιπτώσεων γυναικείας αυτοκτονίας για να προσδιορίσουν τις αδυναμίες.
Να συστήσουν μέτρα για την πρόληψη τέτοιων περιπτώσεων και να διασφαλίσουν ότι τα θύματα γυναικείας ανθρωποκτονίας δεν θα ξεχαστούν κρατώντας ημέρες μνήμης”.
Διεθνής Ομοσπονδία Δημοσιογράφων
Το Συμβούλιο Ισότητας της Διεθνούς Ομοσπονδίας Δημοσιογράφων επισημαίνει το γεγονός ότι οι γυναίκες δημοσιογράφοι έχουν πληγεί σκληρά από την πανδημία, καθώς οι συνθήκες που εργάζονται επιδεινώθηκαν λόγω της εκτεταμένης χρήσης τηλεργασίας, των περικοπών ωραρίου εργασίας και μισθών, αλλά και του άγχους που υφίστανται προκειμένου να ισορροπήσουν την εργασία με την οικογενειακή ζωή.
Για αυτό το Συμβούλιο καλεί τις Ενώσεις μέλη της ΔΟΔ να προωθήσουν στις χώρες τους ποιοτικά πρότυπα, με τα οποία θα ρυθμίσουν όλα όσα αφορούν την τηλεργασία και θα διευκολύνουν να περιληφθεί το θέμα στις συλλογικές διαπραγματεύσεις.
Επιπλέον καλεί την Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΟΔ να εντείνει τις προσπάθειες που καταβάλλει μαζί με άλλους διεθνείς οργανισμούς, για να διασφαλίσουν ότι η ισότητα θα παραμένει ως προτεραιότητα και δεν θα υποβαθμιστεί ως κάποια σκέψη για
τη μετά τον COVID-19 εποχή.
Το Συμβούλιο Ισότητας ενθαρρύνει τις Ενώσεις μέλη της Ομοσπονδίας, να στηρίξουν και να παροτρύνουν τις κυβερνήσεις να επικυρώσουν τη Σύμβαση 190 του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, για την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στην εργασία.
Το Συμβούλιο Ισότητας χαιρετίζει το γεγονός ότι η ΔΟΔ έχει αναπτύξει τη δική της πολιτική ενάντια στην παρενόχληση, για να αποφευχθούν ανεπιθύμητες καταστάσεις στο εσωτερικό της οργάνωσης.
Για αυτό καλεί τις Ενώσεις μέλη της Ομοσπονδίας στην περίπτωση που δεν έχουν αποδεχθεί ανάλογα ηθικά πρότυπα, να τα υιοθετήσουν το ταχύτερο δυνατόν.
Το Συμβούλιο Ισότητας καλεί την Εκτελεστική Επιτροπή της ΔΟΔ να καταβάλλει εντονότερες προσπάθειες για την προώθηση της ισότητας και την αύξηση της συμμετοχής των γυναικών στο επόμενο Συνέδριο της Ομοσπονδίας.
Για αυτό θα πρέπει οι Ενώσεις μέλη της Ομοσπονδίας να συμπεριλάβουν γυναίκες δημοσιογράφους στην αντιπροσωπεία, που θα στείλουν στο Συνέδριο και να ενθαρρύνουν τη συμμετοχή τους, στις εργασίες του Συμβουλίου Ισότητας.
Η ΔΟΔ ενθαρρύνει την ενεργό συμμετοχή όλων των μελών της σε συνεδριάσεις, προγράμματα, εκστρατείες και σε εκδηλώσεις. Και δεσμεύεται ότι σε όλες τις δραστηριότητες θα τηρούνται τα πιο υψηλά επαγγελματικά ποιοτικά και δεοντολογικά πρότυπα.
Καθώς και ότι θα διασφαλίσει και θα προωθήσει την ισότητα των φύλων. Κάθε μέλος έχει δικαίωμα να συμμετέχει και να αντιμετωπίζεται ισότιμα με αξιοπρέπεια και σεβασμό. Η όποια συμπεριφορά ή απόπειρα εκφοβισμού, που φαλκιδεύει αυτά τα θεμελιώδη δικαιώματα είναι απαράδεκτη.
με Αριθμό Μητρώου 12691
