Μέσα στους Ευρωπαϊκούς στόχους ανακύκλωσης η Ελλάδα, το 2018

Η Ελλάδα πληροί τους Ευρωπαϊκούς στόχους ανακύκλωσης. Σε όλα τα υλικά με εξαίρεση τις γυάλινες συσκευασίες, στην οποία υπολείπεται σχεδόν κατά 50% σε σχέση με το στόχο.

Αυτό προκύπτει βάσει στοιχείων του Ελληνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Σε αυτά, καταγράφονται οι ποσότητες αποβλήτων συσκευασίας (σε τόνους) που παράχθηκαν στην Ελλάδα για 2018. Και ανακυκλώνονται ή άλλως ανακτώνται.

Οι επιδόσεις της χώρας το 2018 στην ανακύκλωση και ανάκτηση Αποβλήτων Συσκευασίας (ΑΣ)

Οι γυάλινες συσκευασίες αποτελούν το μεγαλύτερο πρόβλημα στην ανακύκλωση των συσκευασιών. Και για το λόγο αυτό δόθηκε ιδιαίτερη βαρύτητα στη χωριστή συλλογή αποβλήτων γυάλινης συσκευασίας (μπλε κώδωνες).

Χωρίς μέχρι στιγμής όμως να έχει αποδώσει τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Τόσο με τον ισχύοντα Ευρωπαϊκό στόχο. Όσο και το στόχο του Εθνικού Σχεδιασμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ) για το 2020 (70%).

Οι επιδόσεις της χώρας το 2018 στη συλλογή και ανάκτηση Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)

Η ανακύκλωση των Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) έχει ιδιαίτερη σημασία. Τόσο για την ανάκτηση των υλικών από τα οποία αποτελούνται οι συσκευές. Όσο και για τη διαχείριση επικίνδυνων υλικών που ενδεχομένως εμπεριέχονται σε πολλές από αυτές.

Η επίδοση της ανακύκλωσης (ανάκτησης-επαναχρησιμοποίησης) για τα ΑΗΗΕ, αποτυπώνεται στον παρακάτω πίνακα.

Βάσει των στοιχείων από τις ετήσιες απολογιστικές εκθέσεις για το έτος 2018 των δύο Συλλογικών Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης ΑΗΗΕ «ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ ΣΥΣΚΕΥΩΝ ΑΕ» και «ΦΩΤΟΚΥΚΛΩΣΗ ΑΕ». Καθώς και από στοιχεία που υποβλήθηκαν στον ΕΟΑΝ από τον Σύνδεσμο Εταιρειών Φωτοβολταϊκών.

Οι ως άνω κατηγορίες 1-10 των ΗΗΕ και τα ποσοστά ανάκτησης και επαναχρησιμοποίησης ισχύουν έως 14-8-2018.

Το 2018 η Ελλάδα ικανοποιεί τους Ευρωπαϊκούς στόχους. Όσον αφορά στην ανάκτηση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού.

Όσον αφορά στη συλλογή των ΑΗΗΕ και τον Ευρωπαϊκό στόχο που ισχύει από το 2016 (με ελάχιστο ποσοστό συλλογής σε ετήσια βάση είναι 45%), τα στοιχεία 2016 – 2018, δείχνουν ότι η Ελλάδα είναι κοντά στην πλήρωση του στόχου.

Ο ρόλος του ΕΟΑΝ

Ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ) μεριμνά για την εφαρμογή της πολιτικής για την πρόληψη και την εναλλακτική διαχείριση προϊόντων και αποβλήτων.

Για τα οποία εφαρμόζονται μέτρα πρόληψης ή/και προγράμματα εναλλακτικής διαχείρισης. Καθώς και την εισήγηση στον Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας των μέτρων και προγραμμάτων αυτών.
Για μια βιώσιμη πολιτική για την προστασία του περιβάλλοντος και της ανθρώπινης υγείας.

Αλλά και τη διατήρηση των φυσικών πόρων απαιτείται η πρόληψη και η εναλλακτική διαχείριση. Όπως προβλέπεται και από την ιεράρχηση των δράσεων και των εργασιών της διαχείρισης των αποβλήτων.

Ως «πρόληψη» νοούνται τα μέτρα που λαμβάνονται πριν μία ουσία, υλικό ή προϊόν καταστεί απόβλητο και τα οποία έχουν ως αποτέλεσμα:

• Τη μείωση της ποσότητας των αποβλήτων μέσω της επαναχρησιμοποίησης ή της παράτασης της διάρκειας ζωής των προϊόντων.
• Τη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων στο περιβάλλον και στην ανθρώπινη υγεία και τη μείωση της περιεκτικότητας σε επικίνδυνες ουσίες.

Ως «Εναλλακτική Διαχείριση» νοούνται οι εργασίες συλλογής, συμπεριλαμβανομένης της εγγυοδοσίας, της μεταφοράς, της μεταφόρτωσης, της αποθήκευσης, της προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση, της ανακύκλωσης και κάθε άλλο είδος ανάκτησης των αποβλήτων συγκεκριμένων κατηγοριών προϊόντων.

Τα Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΣΕΔ) βασίζονται στην «αρχή της διευρυμένης ευθύνης του παραγωγού».
Η οποία χρησιμοποιεί οικονομικά κίνητρα ώστε να ενθαρρύνει τους παραγωγούς να σχεδιάσουν πιο φιλικά προς το περιβάλλον προϊόντα.
Καθιστώντας τους υπεύθυνους για το κόστος της διαχείρισης των προϊόντων στο τέλος του κύκλου ζωής τους. Όταν δηλαδή τα προϊόντα αυτά καταστούν απόβλητα.

Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης

Τα 22 – μέχρι στιγμής – εγκεκριμένα από τον ΕΟΑΝ Συστήματα Εναλλακτικής Διαχείρισης καλύπτουν τα εξής ρεύματα αποβλήτων προϊόντων:

• Απόβλητα συσκευασιών (ΑΣ)
• Απόβλητα Λιπαντικών Ελαίων (ΑΛΕ)
• Μεταχειρισμένα Ελαστικά Οχημάτων (ΜΕΟ)
• Απόβλητα Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών (ΑΗΣΣ)
• Οχήματα στο Τέλος του Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ)
• Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)
• Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)

Ο ΕΟΑΝ υποβάλλει προς το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ετήσια στατιστικά στοιχεία σχετικά με την επίδοση της χώρας στη διαχείριση των αποβλήτων υποχρεωτικά για τα ακόλουθα ρεύματα εναλλακτικής διαχείρισης:

• Α. Απόβλητα συσκευασιών (ΑΣ) αναλυτικά για κάθε υλικό (χαρτί, γυαλί, ξύλο, πλαστικό, μέταλλο)
• Β. Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ)
• Γ. Οχήματα στο Τέλος του Κύκλου Ζωής (ΟΤΚΖ)
• Δ. Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ)

Τα στοιχεία για την επίδοση της ανακύκλωσης (Α, Β, Γ, Δ) επικυρώθηκαν από το Δ.Σ. του ΕΟΑΝ στη συνεδρίαση της 25ης Ιουνίου του 2020 και απεστάλησαν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Για να διαβιβαστούν προς τη EUROSTAT, σύμφωνα με την πρόβλεψη της σχετικής Ευρωπαϊκής νομοθεσίας.

Παράλληλα με την επικύρωση των στοιχείων για τα 4 από τα 7 ρεύματα εναλλακτικής διαχείρισης αποβλήτων αποτυπώθηκε η επίτευξη των στόχων για τα έτη 2016 – 2018 και στα υπόλοιπα ρεύματα αρμοδιότητας του Οργανισμού που αφορούν:

• Ε. Απόβλητα Ηλεκτρικών Στηλών και Συσσωρευτών (ΑΗΣΣ)
• ΣΤ. Απόβλητα Λιπαντικών Ελαίων (ΑΛΕ)
• Ζ. Μεταχειρισμένα Ελαστικά Οχημάτων (ΜΕΟ)