Οι επιστήμονες εκπέμπουν SOS για την «καυτή» Μεσόγειο

Άραγε σε πόσες διαφορετικές γλώσσες πρέπει να μιλήσουν οι επιστήμονες για την αλλαγή του κλίματος και τις επιπτώσεις της στον πλανήτη για να υπάρξει η ανάλογη κινητοποίηση;

Ο Γάλλος ειδικός στην κλιματική αλλαγή, Ζοέλ Γκιγιό, πάντως, μίλησε στη …δική του και ήταν απολύτως σαφής: Η Μεσόγειος θερμαίνεται κατά 20% περισσότερο σε σχέση με τον υπόλοιπο πλανήτη, λόγω της γεωγραφικής της θέσης και της μείωσης των βροχοπτώσεων. Οι ανθρωπογενείς αιτίες που οδηγούν στην αύξηση των αερίων του θερμοκηπίου και στην κλιματική αλλαγή, «πρέπει να αντιμετωπιστούν τώρα αν είναι δυνατόν, για να δούμε αποτελέσματα σε 20-30 χρόνια αλλιώς, αν το καθυστερήσουμε άλλη μία δεκαετία, θα είναι πιο δύσκολη η αντιμετώπιση της κατάστασης», δήλωσε χαρακτηριστικά στο περιθώριο 32ου Διεθνούς Συνεδρίου της Διεθνούς Ένωσης Κλιματολογίας που διεξάγεται στη Θεσσαλονίκη.

Τροπικό κλίμα και ξηρασία

«Το κλίμα στην Μεσόγειο αλλάζει περισσότερο καθώς βρίσκεται ανάμεσα στην τροπική ζώνη της Αφρικής και στο πιο ψυχρό κλίμα της υπόλοιπης Ευρώπης. Βρίσκεται δηλαδή σε μια μεταβατική ζώνη και γι’ αυτό δέχεται περισσότερες επιδράσεις», υπογράμμισε. «Η επίδραση της Αφρικής στη Μεσόγειο», πρόσθεσε, «είναι πιο έντονη με αποτέλεσμα, και σε συνδυασμό με την ελαχιστοποίηση των υδάτινων πόρων, να οδηγείται σε πιο τροπικό κλίμα».

Ήδη η θερμοκρασία στη λεκάνη της Μεσογείου υπολογίζεται ότι είναι περίπου 1,3 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από ό,τι κατά την περίοδο 1880-1920. Τα μεσογειακά οικοσυστήματα θα διατηρήσουν τη γνώριμη εικόνα τους των τελευταίων χιλιετιών μόνο αν η θερμοκρασία δεν ξεπεράσει τους 1,5 βαθμούς Κελσίου σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Σε περίπτωση που φτάσει ή ξεπεράσει τους δύο βαθμούς Κελσίου, τότε ολόκληρες περιοχές, όπως η νότια Ισπανία, θα ερημοποιηθούν, τα δάση φυλλοβόλων δέντρων θα εξαφανιστούν σταδιακά, θα μετακινηθούν σε πιο ορεινά και βόρεια μέρη και θα αντικατασταθούν από θαμνώδη φυτά.

Στη σχετική έρευνα μάλιστα, του Πανεπιστημίου της Αιξ-Μασσαλίας και του Κολλεγίου της Γαλλίας με επικεφαλής τον Ζοέλ Γκιγιό, αναφέρεται ότι ίσως εμφανισθούν στη Μεσόγειο οικοσυστήματα που δεν έχουν υπάρξει εδώ και 10.000 χρόνια, ενώ έως το τέλος του αιώνα μπορεί μεγάλες πόλεις της περιοχής να περιβάλλονται από ξηρά εδάφη ή ακόμη και έρημο.

Να περιοριστεί το CO2

Αναφερόμενος στη Συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα που υπογράφηκε το 2015, ο Ζοέλ Γκιγιό τόνισε την ανάγκη «να αφαιρέσουμε το διοξείδιο του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, με αύξηση της βλάστησης και με προσέγγιση των καλλιεργειών με όρους αγροοικολογίας. Τα δάση στη Μεσόγειο μειώνονται ενώ παράλληλα παρατηρούμε επέκταση της μεσογειακής βλάστησης προς τα βόρεια, όπως η καλλιέργεια της ελιάς που ευνοείται πλέον, λόγω της κλιματικής αλλαγής, στις ατλαντικές ακτές της Γαλλίας».

«Πρέπει η οικονομία να πάει προς το περιβάλλον. Ο καπιταλισμός δεν αλλάζει, πρέπει όλοι μας να αλλάξουμε τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα και κυρίως οι νέοι που μπορούν να δράσουν», δήλωσε.

Who is who

Ο Ζοέλ Γκιγιό είναι Διευθυντής Έρευνας του γαλλικού Εθνικού Κέντρου Επιστημονικής Έρευνας CNRS, από το οποίο έχει βραβευτεί με Αργυρό Μετάλλιο το 2005. Σήμερα, συνδιευθύνει το Labex OT-Med στις διεπιστημονικές μελέτες σχετικά με τις παγκόσμιες αλλαγές στην περιοχή της Μεσογείου. Είναι επίσης συνυπεύθυνος στην ομάδα μοντελοποίησης του Ευρωπαϊκού Κέντρου Έρευνας και Διδασκαλίας Περιβαλλοντικών Γεωεπιστημών (CEREGE) και του προγράμματος Paleomex / Mistrals για τις σχέσεις ανθρώπου-κλίματος-περιβάλλοντος σε χρονικές περιόδους που συνάδουν με τους μεγάλους πολιτισμούς της Μεσογείου.

Η έρευνά του επικεντρώνεται στη μοντελοποίηση των διαδικασιών βλάστησης, τη στατιστική σύγκριση των προσομοιώσεων του κλίματος με παλαιοκλιματικά δεδομένα, τη μοντελοποίηση της δασικής παραγωγικότητας, την ευπάθεια των μεσογειακών δασών από την αλλαγή του κλίματος και την ανασύσταση του ευρωπαϊκού και μεσογειακού κλίματος στη διάρκεια 10.000 ετών.

Επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου

Στο πλαίσιο του ίδιου Συνεδρίου παρουσιάστηκε επίσης μεταπτυχιακή έρευνα της Ελένης Μπράκη από το Τμήμα Γεωλογίας, Τομέας Μετεωρολογίας και Κλιματολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, με επιβλέπουσα καθηγήτρια τη Χριστίνα Αναγνωστοπούλου: «Ερεύνησα τις κλιματικές συνθήκες, χρησιμοποιώντας δεδομένα και κλιματικά μοντέλα, τις χρονικές περιόδους 1971-2000 και 2071-2100. Όπως προκύπτει, η τουριστική περίοδος θα αλλάξει καθώς την Άνοιξη και το Φθινόπωρο θα επικρατούν πολύ καλές καιρικές συνθήκες», επισήμανε η κ. Μπράκη.

Το καλοκαίρι ωστόσο, προβλέπεται καυτό: «Η ζέστη σε χώρες όπως για παράδειγμα η Κύπρος, δεν θα αντέχεται καθιστώντας δύσκολη την τουριστική κίνηση» συμπλήρωσε η κ. Αναγνωστοπούλου, συμπεριλαμβάνοντας στις άσχημες καιρικές συνθήκες και τη μείωση της βροχόπτωσης, την αλλαγή της διεύθυνσης των ανέμων και την άνοδο της υγρασίας. «Μπορεί η θερμοκρασία κατά μέσο όρο να αυξηθεί κατά 1-1,5 βαθμό, όμως γενικότερα όλες οι καιρικές συνθήκες τους καλοκαιρινούς μήνες, δεν θα είναι ευνοϊκές για τον τουρισμό.»