Στρατηγικός Σχεδιασμός για τα δάση του ΥΠΕΚΑ – Ίσως μια ευκαιρία για την προστασία των δασών μας

Του Κώστα Κάσσιου,  Ομότιμου Καθηγητή ΕΜΠ

Πέρασε μια δεκαπενταετία από τότε που  η επιτροπή  Eιδικών Επιστημόνων με εντολή της ειδικής επιτροπής της  Βουλής  συνέταξε  το γνωστό πόρισμα για την προστασία και ανάδειξη των δασών μας. Μεσολάβησαν πολλά από τότε.

Άλλα  δάση κάηκαν, άλλα καταπατήθηκαν, άλλα  εκχερσώθηκαν άλλα οικοπεδοποιήθηκαν ή οικοδομήθηκαν ελάχιστα όμως έγιναν προς τη θετική κατεύθυνση της προστασίας των δασών.

Ελάχιστα δάση αναγεννήθηκαν ή αναδασώθηκαν ή τελικά προστατεύτηκαν από τότε. Το πόρισμα λοιπόν εκείνο και τα συμπεράσματά του με σαφείς τις κατευθύνσεις προς την πολιτεία, τους πολίτες και τους οργανισμούς παρέμεινε ανενεργό στα συρτάρια της Βουλής χωρίς καμιά από τις πολιτικές ηγεσίες που μεσολάβησαν να ενσκύψει σ’ αυτό ή έστω να αντλήσει ιδέες, ή να χαράξει νέες πολιτικές.

Τα πρόσφατα τραγικά συμβάντα με τις πυρκαγιές στο Μάτι της Νέας Μάκρης και της Κινέτας, εκεί όπου θρηνήσαμε  εκατόμβη θυμάτων της φωτιάς και την ολοσχερή καταστροφή ενός προαστίου γίνεται τώρα όσο ποτέ πιο επίκαιρο το έργο του ΥΠΕΚΑ για τον Στρατηγικό Σχεδιασμό των Δασών μας για την επερχόμενη εικοσαετία.

Αυτός λοιπόν ο Στρατηγικός σχεδιασμός θα πρέπει να αποτελέσει ένα ελάχιστο φόρο τιμής  για όλους αυτούς τους συνανθρώπους μας και στα μικρά παιδιά που η φωτιά κατάκαψε και τους στέρησε τη χαρά της ζωής, ώστε  να γίνει ένα μνημείο ορθολογικής σκέψης και διαχείρισης των δασών μας για το μέλλον.

Επιβάλλεται να  διακρίνει  τον Στρατηγικό αυτό Σχεδιασμό μια  βαθειά αντικειμενική γνώση και εκτίμηση της ποσότητας και ποιότητας του ελληνικού δασικού περιβάλλοντος.

Γνώση και καταγραφή και αποτύπωση της κατά χώρο κατανομής του και  του μεγέθους του, του άμεσου και μελλοντικού του ρόλου του δασικού πλούτου για την ενίσχυση της βιοποικιλότητας της χώρας, της οικονομίας αλλά και της συμμετοχής του στην ευημερία και ποιότητα ζωής των πολιτών.

Σαφή και αυστηρά θα πρέπει να είναι τα μέτρα προστασίας σε πολλαπλά επίπεδα, νομικά, διοικητικά, ποινικά και ειδικά για τους ίδιους τους ευεργετούμενους από τα δάση πολίτες, που η συγχωρετική ανοχή της πολιτείας, οδήγησε στη σημερινή αυθαίρετη εγκατάστασή τους με τις ανάλογες οδυνηρές συνέπειες σε περιπτώσεις εξαιρετικών φαινομένων, όπως αυτών τώρα συνθηκών πυρκαγιάς.

Για την αντιμετώπιση των κινδύνων από πυρκαγιές, αλλά και άλλες καιρικές ή  βιολογικής φύσεως καταστροφές θα πρέπει να δομηθεί ένα νέο πλαίσιο. Ένα πλαίσιο με σημαντικό τον προληπτικό τρόπο για τον χαρακτήρα των κινδύνων.

Με σαφή τα προληπτικά διαχειριστικά μέτρα  στο δάσος όπου εξοπλισμένοι και στελεχωμένοι με ότι σύγχρονο άμεσα διαθέσιμο και μελλοντικά να υπάρξει μέσον, με την κατά χώρο όμως σπουδή της κατανομής των δυνάμεων βασισμένη στην ποσότητα και ποιότητα της σύνθεσης των δασών και δασικού περιβάλλοντος  θα παρέχεται η προληπτική και άμεσα αντιμετωπίσιμη επικίνδυνη  κατάσταση.

Το κατασταλτικό μέρος του προστατευτικού μανδύα των δασών θα πρέπει να το συνθέτουν αυτοτελείς ευέλικτες  δυνάμεις επίγειες, εναέριες ,αερομεταφερόμενες στελεχωμένες με πολυεκπαιδευμένο ανθρώπινο δυναμικό, με υψηλής τεχνολογίας εξοπλισμό και με ασφαλείς συντονιστικές δικλείδες με άλλους φορείς  του εσωτερικού (ΟΤΑ, Υπουργεια κλπ) αλλά και του εξωτερικού (ΕΕ, FAO ,IUFRO et.) χωρίς όμως τις γνωστές πολιτικές αγκυλώσεις.

Στο Στρατηγικό αυτό Σχεδιασμό θα πρέπει να συμπεριληφθούν με σαφήνεια  τα ακριβή διαχειριστικά μέτρα, η συχνότητα και οι τύποι για τα συμπαγή δασικά συμπλέγματα παραγωγής ύλης, τα  της διευθέτησης των ορεινών υδρονομικών απαιτήσεων (χειμάρρων), της υπαίθριας αναψυχής των πολιτών, των πάρκων, της βιοποικιλότητας, της  ενδημικής χλωρίδος και της δασικής πανίδος, των μοναδικών τοπιακών ενοτήτων, αλλά και την πολιτιστικής παραδασόβιας  κληρονομιάς.

Ο Σταρτηγικός αυτός Σχεδιασμός θα πρέπει να προβλέψει τη σύνθεση και δομή ενός νέου αυτόνομου  φορέα διαχείρισης του όλου πακέτου των δασών, ενώ  ένας  «ετήσιος απολογισμός» με τα πεπραγμένα θα πρέπει να υποβάλλεται στην Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής των Ελλήνων. Κάθε δε τρία χρόνια θα πρέπει να γίνεται σε βάθος επανεκτίμησης του έργου, με  προσαρμογή στη  στελέχωση και  εκπαίδευση προσωπικού και εξοπλισμό και μέσα  ενώ θα γίνεται ο προγραμματισμός της επόμενης τριετίας.

Ας ελπίσουμε, οτι τελικά το ΥΠΕΚΑ και σε συνεργασία με την Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής και την πολλαπλή συμμετοχή των ειδικών επιστημόνων θα παράξουν ένα Ολοκληρωμένο επίκαιρο και σύγχρονο Στρατηγικό Σχεδιασμό για τα Δάση στη μνήμη των συνανθρώπων μας που, ζήτησαν το ελάχιστο από τη ζωή δηλ.  «λίγη δροσιά στη σκιά των δασών» σε άτυχο όμως γι’ αυτούς χρόνο, που τελικά  η ολιγωρία μας τους κατέκαψε.

Ας είναι Αιωνία η Μνήμη τους.