Ρητή αναφορά του ΟΗΕ στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα

Με επιτυχία στέφτηκε η ελληνική πρωτοβουλία σχετικά με την Απόφαση «Επιστροφή ή Απόδοση Πολιτιστικών Αγαθών στις χώρες προέλευσης» η οποία περιλαμβάνει και ρητή αναφορά στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, καθώς υιοθετήθηκε ομόφωνα από την Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.

Η αποδοχή ήταν ευρύτατη καθώς συγκηδεμονεύτηκε από συνολικά 74 κράτη, μεταξύ των οποίων πολλά από τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημαντικός αριθμός κρατών της Λατινικής Αμερικής, καθώς και αρκετά αραβικά και αφρικανικά κράτη.

Είναι μία πρωτοβουλία που ενισχύει την επιστροφή πολιτιστικών αγαθών στις χώρες προέλευσης, καθώς και την προσπάθεια προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Πρόκειται για δύο διαστάσεις που είναι ιδιαίτερα επίκαιρες και κρίσιμες σήμερα, καθώς αφενός η Μέση Ανατολή πλήττεται καθημερινά από καταστροφή έργων και μνημείων πανανθρώπινης πολιτιστικής κληρονομιάς, και αφετέρου είναι γνωστή η διασύνδεση του λαθρεμπορίου πολιτιστικών αγαθών με τη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας.

Ιδιαίτερη σημασία έχει η ειδική μνεία που γίνεται στην Απόφαση για την κινητοποίηση των κρατών-μελών ως προς την επιστροφή κλαπέντων πολιτιστικών θησαυρών με ρητή αναφορά στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα.

Μια άλλη, εξίσου σημαντική, διάσταση της Απόφασης, είναι η καταδίκη της καταστροφής μνημείων παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε περιοχές ένοπλων συρράξεων, συμπεριλαμβανομένων των υπό κατοχή εδαφών, καθώς και της παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών από ένοπλες τρομοκρατικές ομάδες, όπως ο ISIS.

Η δικαστική διεκδίκηση

Στις αιτιάσεις που έχει εκφράσει για το αν η χώρα μας πρέπει να διεκδικήσει μέσω της δικαστικής οδού την επιστροφή των μαρμάρων που Παρθενώνα αναφέρθηκε, από τα Χανιά, ο υπουργός πολιτισμού Αριστείδης Μπαλτάς απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου.

Με αφορμή πρόσφατες δηλώσεις του, ο υπουργός Πολιτισμού ερωτήθηκε για ποιο λόγο έχει εκφράσει τόσες αμφιβολίες πως αν κινηθεί νομικά η χώρα θα το χάσει το παιχνίδι.

Ο κ. Μπαλτάς απάντησε: « Δεν είναι ακριβώς έτσι. Δεν έχω πολλές αμφιβολίες. Είναι το ανάποδο. Όσο ισχυρά και αν είναι τα επιχειρήματα που έχουμε, και είναι εξαιρετικά τα επιχειρήματα που έχουμε, σε μία δίκη πάντα υπάρχει έστω η μικρή πιθανότητα να τη χάσουμε.

Και δεν μπορούμε να ρισκάρουμε να χάσουμε τη δίκη όσο και αν οι πιθανότητες είναι προς το μέρος μας.

«Βλέπετε ότι η διεθνής κοινή γνώμη συμπαρίσταται όλο και περισσότερο. Προχθές στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών είχε μια απόφαση που πράγματι συμβαίνει πολύ σπάνια, να αναφέρονται ρητά τα γλυπτά του Παρθενώνα για ανάγκη επιστροφής τους, και άρα με αυτή την έννοια η κοινή γνώμη πιέζει όλο και περισσότερο παγκοσμίως και στη Βρετανία ειδικότερα.

Με αυτή την έννοια δεν θεωρούμε, δεν θεωρώ τουλάχιστον εγώ, ότι είναι η στιγμή σήμερα να πάμε στη δίκη επειδή υπάρχει έστω και μια μικρή πιθανότητα να τη χάσουμε».