Η Ελλάδα στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας – Όλες οι εξελίξεις της αγοράς

Την ένταξη της χώρας στην ενιαία ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικής ενέργειας από τις αρχές του 2015 μαζί με την Ιταλία, τη Σλοβενία και τη Γαλλία προανήγγειλε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Λειτουργού Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΛΑΓΗΕ), Αναστάσιος Γκάρης, από το βήμα του «8ου Ενεργειακού Διαλόγου Νοτιοανατολικής Ευρώπης».

«Όταν έχεις μια ενωμένη αγορά, χρησιμοποιείς της παραγωγικές μονάδες σου με το λιγότερο κόστος», ανέφερε χαρακτηριστικά. Τόνισε, δε, ότι ο ΛΑΓΗΕ θα προχωρήσει στην υλοποίηση αγορών παραγώγων.

Το συνέδριο διοργανώνει το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης, υπό την αιγίδα της ελληνικής προεδρίας της ΕΕ και με την υποστήριξη διεθνών και τοπικών οργανισμών.

Ενεργειακά δίκτυα

Εξάλλου, επενδύσεις ύψους 200 δισ. ευρώ υπολογίζεται ότι θα απαιτηθούν στα επόμενα έξι έως δέκα χρόνια για την υλοποίηση ενεργειακών δικτύων κοινού ενδιαφέροντος στην Ευρώπη, όπως επεσήμανε σήμερα, από τη Θεσσαλονίκη, ο επίσημος εκπρόσωπος του NortonRoseFulbright στην Ελλάδα, Θεόδωρος Ζαφειρόπουλος, σύμφωνα με τον οποίο, τον Οκτώβριο του 2013, υπήρχαν καταγεγραμμένα στην ΕΕ 248 έργα του είδους.

Η “μερίδα του λέοντος” των 200 δισ. θα κατευθυνθεί σε έργα ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής τάσης (140 δισ.), ενώ το αμέσως μεγαλύτερο κομμάτι της “πίτας” θα απολαύσουν οι υποδομές αερίου, για τις οποίες αναμένεται να διατεθούν 40 δισ. ευρώ. Επιπλέον 20 δισ. αναμένεται να χρηματοδοτήσουν έργα υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

Από το βήμα του 8ου Ενεργειακού Διαλόγου, που διοργανώνει το Ινστιτούτο Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης (ΙΕΝΕ), ο κ. Ζαφειρόπουλος ανέφερε ακόμη ότι, βάσει των τρεχουσών εκτιμήσεων, η παγκόσμια ζήτηση ενέργειας αναμένεται να αυξηθεί κατά 8% μέχρι το 2050, προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες του διαρκώς αυξανόμενου πληθυσμού του πλανήτη και προκειμένου να μην υπάρξει έλλειμμα, θα απαιτηθούν επενδύσεις ύψους 35 τρισ. δολ.

Αντιφατική η κοινοτική πολιτική

Την πεποίθηση ότι η ζήτηση αερίου στην ΕΕ δεν αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά μέχρι το 2050, εξαιτίας -μεταξύ άλλων- μιας σειράς αρνητικών πολιτικών, εξέφρασε, από την πλευρά του, ο Βρετανός αναλυτής Κρις Γουόλτερς της GasStragegies.

Παρατήρησε ακόμη ότι η αγορά της “Γηραιάς Ηπείρου” υποφέρει τα τελευταία χρόνια από την “αντιφατική κοινοτική πολιτική” υπέρ των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), που έχει προσελκύσει επενδύσεις-μαμούθ στον συγκεκριμένο τομέα.

Όπως είπε, η αντιφατική αυτή πολιτική, σε συνδυασμό με τον φθηνό άνθρακα και τις χαμηλές τιμές αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, δεν έχουν μέχρι στιγμής “βοηθήσει” το αέριο. “Ο ανταγωνισμός μεταξύ του υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) και των εισαγωγών, μέσω αγωγών, στην Ευρώπη προς το τέλος της δεκαετίας εκτιμώ ότι πιθανώς θα δημιουργήσει πίεση στις ευρωπαϊκές τιμές ενέργειας” πρόσθεσε ο κ. Γουόλτερς.

Το ρωσικό αέριο θα παραμείνει

Αναφερόμενος στο ρωσικό αέριο, διατύπωσε χαρακτηριστικά την εκτίμηση ότι “αυτό δεν θα φύγει ποτέ” και ότι θα διατηρήσει την κρισιμότητά του για τον ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης. Το 2010, σημείωσε, το 47% του ρωσικού αερίου που διακινείτο προς την Ευρώπη διέσχιζε το ουκρανικό έδαφος, ποσοστό που πλέον έχει μειωθεί στο 29%, λόγω του αγωγού NordStream και των γενικότερων εξελίξεων στην περιοχή. Πρόσθεσε ότι με την κατασκευή του SouthStream δημιουργείται πλέον η δυνατότητα πλήρους παράκαμψης της Ουκρανίας.

Ο κ. Γουόλτερς διατύπωσε ακόμη την εκτίμηση ότι κάποια στιγμή εντός των επόμενων ετών, η Νοτιοανατολική Ευρώπη θα αποκτήσει το δικό της σύστημα διαμόρφωσης τιμών στο αέριο. Πρόσθεσε δε, ότι η κατανάλωση φυσικού αερίου στις έξι μεγαλύτερες αγορές της Νοτιοανατολικής Ευρώπης μειώνεται με ετήσιο ρυθμό 1% από το 2000 μέχρι σήμερα.

Στροφή στο LNG

Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε ο κ. Γουόλτερς στη στροφή που σημειώνεται τα τελευταία χρόνια παγκοσμίως στο LNG. Για του λόγου το αληθές, επεσήμανε ότι 40 έργα του είδους -τα περισσότερα ήδη υλοποιημένα- έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη. Στις ΗΠΑ “τρέχουν” 95 projects για τη μετατροπή μονάδων σε εξαγωγικές LNG, ενώ αύξηση παραγωγής σημειώνεται σε Αυστραλία, Ρωσία, Καναδά και ανατολική Αφρική.

Κάθετη πτώση στη χρήση φυσικού αερίου

Από το βήμα του ίδιου συνεδρίου ο αντιπρόεδρος της ΡΑΕ, Μιχάλης Θωμαδάκης, αναφέρθηκε στη κάθετη μείωση, κατά 30%, που καταγράφει ήδη η κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα, εξαιτίας και των πρόσφατων (2014) μεταρρυθμίσεων στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.

Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα των αλλαγών που προωθούνται στην αγορά

-έως τον Οκτώβριο του 2014 θα πάψουν να υφίστανται με τη σημερινή τους μορφή οι κατά τόπους Εταιρείες Παροχής Αερίου (ΕΠΑ),

-έως τον φετινό Ιούλιο υπολογίζεται ότι θα είναι επιλέξιμοι οι πελάτες τους εκτός Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Θεσσαλίας (σ.σ. στη βάση της επαναδιαπραγμάτευσης των συμβάσεών τους, όπως προβλέπεται).

-έως το τέλος του 2015 θα λειτουργήσει το virtualtradingpoint για το αέριο

Εξάλλου, μέχρι το τέλος του 2015 εκτιμάται ότι θα έχει τεθεί σε λειτουργία ο εικονικός κόμβος εμπορικής διαπραγμάτευσης (virtualtradingpoint) για το φυσικό αέριο, όπως γνωστοποίησε ο κ. Θωμαδάκης . Ήδη δουλεύουμε πάνω σε αυτό, από κοινού με τη ΔΕΠΑ, και μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται να γίνουν οι σχετικές ανακοινώσεις” είπε ο κ. Θωμαδάκης.

TAP

Αναφερόμενος, τέλος, στον Διαδριατικό Αγωγό (TAP), o κ. Θωμαδάκης υπενθύμισε ότι οι συμφωνίες μεταφοράς αερίου αναμένεται να υπογραφούν μέχρι το τέλος του καλοκαιριού, ενώ εντός του τρίτου τριμήνου του 2014 θα είναι διαθέσιμα και τα αποτελέσματα των δοκιμών αγοράς (markettests), που προχωρούν ομαλά.

Πρόσθεσε ότι άπαντες τείνουν να ταυτίζουν τον TAP μόνο με τη μεταφορά αερίου προς την Ευρώπη, παραβλέποντας το γεγονός ότι αυτός μπορεί να λειτουργεί και αμφίδρομα, επιτρέποντας στην Τουρκία να εισάγει άμεσα αέριο από την Ιταλία, κάτι που ενδεχομένως θα δημιουργήσει και νέες ισορροπίες και συσχετισμούς, σε ό,τι αφορά τη λειτουργία του αγωγού TANAP.

Σχετικά, τέλος, με τον συνδετήριο αγωγό αερίου Ελλάδας-Βουλγαρίας (IGB), υπογράμμισε ότι η σημασία του είναι μεγάλη, καθώς πρόκειται για την πρώτη φορά επί δεκαετίες που θα υπάρχει στα Βαλκάνια ένας νέος κάθετος συνδετήριος αγωγός.

Από την πλευρά του, ο επικεφαλής τεχνικών δραστηριοτήτων της ΔΕΠΑ, Γεώργιος Κωστόπουλος, ανέφερε ότι, πριν από το τέλος του 2014, εκτιμάται ότι θα έχει εκδοθεί η Τελική Επενδυτική Απόφαση για τον IGB, ώστε η ροή του αερίου να ξεκινήσει το 2016