Πώς καθιερώθηκε η γιορτή της μητέρας – Τι συμβολίζει

Επιμέλεια:ecozen.gr

Καθιερώθηκε τον 20ό αιώνα και προέρχεται από το αγγλικό και το αμερικανικό κίνημα των γυναικών. Η Αμερικανίδα Ann Maria Reeves Jarvis διοργάνωσε για πρώτη φορά το 1865 ένα κίνημα με το όνομα Mothers Friendships Day και συναντήσεις με το όνομα Mother’s Day Meetings (Ημέρα της Μητέρας), με μοναδικό σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών υγιεινής και τη μείωση της παιδικής θνησιμότητας. Το 1870 η Julia Ward Howe διοργάνωσε μια εκδήλωση φιλειρηνικής συγκέντρωσης μητέρων με το σλόγκαν peace and motherhood (ειρήνη και μητρότητα) με σκοπό, τα παιδιά να μη στέλνονται στον πόλεμο.

Αλλά δεν περιορίζονταν μόνο σε αυτό, αφού φρόντιζαν ακόμη τραυματισμένους στρατιώτες και των δύο πλευρών του αμερικανικού εμφυλίου από το 1861 έως το 1865. Και κάπως έτσι, ξεκίνησε ως η ημέρα μνήμης και πένθους των γυναικών που είχαν χάσει τα παιδιά τους στον πόλεμο, υπενθυμίζοντας ότι ο αγώνας μέχρι την ειρήνη είναι μακρύς. Αλλά και μετά τον πόλεμο, στα χρόνια που ακολούθησαν, η Ann Reeves Jarvis μαζί με άλλες γυναίκες διοργάνωναν πικ νικ και διάφορες εκδηλώσεις, τις οποίες ονόμαζαν «Ημέρα Φιλίας της Μητέρας» (Mother’s Friendship Day), σε μια προσπάθεια να καταφέρουν να ενώσουν ειρηνικά τους πρώην εχθρούς.

Η Julia Ward Howe, που έγινε γνωστή ως η συνθέτρια του ύμνου της μάχης της δημοκρατίας «The Battle Hymn of the Republic», εξέδωσε μια προκήρυξη το 1870 με τίτλο «Προκήρυξη της Ημέρας της Μητέρας» καλώντας τις γυναίκες να αναλάβουν ενεργό πολιτικό ρόλο στην προώθηση της ειρήνης.

Η πρωτοπόρος και ιδεολόγος Anna Jarvis

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον του εθελοντισμού, αλλά και του σημαντικού αγώνα που έκαναν οι γυναίκες, μεγάλωσε η Anna Jarvis, η οποία θεωρείται η «υπεύθυνη» για τη Γιορτή της μητέρας.

Το 1905 η Anna Jarvis έχασε τη μητέρα της. Ο χαμός της τής στοίχισε, αλλά η απώλεια της μητέρας της που ανέκαθεν αποτελούσε για εκείνη έμπνευση, την οδήγησε στο να εμπνευστεί τη δημιουργία της πρώτης γιορτής για την Ημέρα της Μητέρας, το 1908. Και όταν είχε προχωρήσει στη σύλληψη της ιδέας, σίγουρα δεν είχε στο μυαλό της, οι καταναλωτικές διαστάσεις που θα έπαιρνε, μόλις λίγα χρόνια αργότερα, μία ημέρα που μοναδικό της σκοπό είχε να γιορτάσουν τα παιδιά με τη δική τους μητέρα και να την ευχαριστήσουν για όσα τους έχει προσφέρει.

Γιατί η αρχική σύλληψη της Jarvis αυτόν το σκοπό είχε. Και για το σκοπό αυτό πολέμησε και αργότερα απογοητεύτηκε, όταν είδε ότι το όραμά της ως παιδί, πήρε άλλη μορφή. Η ίδια δεν είχε παιδιά. Είχε, όμως, μία μητέρα που αγαπούσε και θαύμαζε. Και όταν την έχασε θέλησε να τιμήσει τη μνήμη της, αλλά και να προσφέρει στα υπόλοιπα παιδιά που είχαν εν ζωή τις δικές τους μαμάδες, να περάσουν μία μέρα μαζί, σε γιορτινό κλίμα. «Για την Jarvis ήταν μια μέρα, κατά την οποία τα παιδιά περνούσαν χρόνο στο σπίτι με τη δική τους μητέρα και την ευχαριστούσαν για όσα τους είχε προσφέρει» αναφέρει η Antolini στη διδακτορική διατριβή της με τίτλο «Memorializing Motherhood: Anna Jarvis and the Defense of Her Mother’s Day», σύμφωνα με δημοσίευμα του National Geographic.

H Ημέρα της Μητέρας

Διαβάστε επίσης: Ψωμί σε γάστρα: Το πιο εύκολο ψωμί που θα έχετε φτιάξει ποτέ

Στις 10 Μαΐου του 1908, λοιπόν, οικογένειες συμμετείχαν σε εκδηλώσεις στην πόλη καταγωγής της Jarvis στην περιοχή Grafton στη Δυτική Βιρτζίνια, καθώς επίσης και στη Φιλαδέλφεια –όπου ζούσε η Jarvis τότε- και σε άλλες πόλεις. Χάρη στις προσπάθειες της, η Ημέρα της Μητέρας άρχισε να γιορτάζεται σε ολοένα και περισσότερες πόλεις και πολιτείες των ΗΠΑ, μέχρι που ο πρόεδρος Γούντροου Ουίλσον το 1914 όρισε ως επίσημη ημέρα εορτασμού της Ημέρας της Μητέρας τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.

Η ιδέα της Anna Jarvis για τη γιορτή της κάθε μητέρας ξεχωριστά, δεν άργησε να μετατραπεί σε χρυσωρυχείο για τους εμπόρους, ενοχλώντας την αφάνταστα. Διοργάνωνε μποϊκοτάζ, απειλούσε με μηνύσεις μέχρι που επιτέθηκε και στην Πρώτη Κυρία των Ηνωμένων Πολιτειών, Ελεάνορ Ρούζβελτ, κατηγορώντας την ότι χρησιμοποίησε την Ημέρα της Μητέρας για να συγκεντρώσει πόρους για φιλανθρωπίες.

Η εμπνεύστρια της «Ημέρας της Μητέρας» δε λύγιζε ποτέ και πάλευε με σθένος για την επαναφορά στο αρχικό της νόημα, μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας του ’40.

Παράτησε τον αγώνα της, γιατί βυθίστηκε στη λήθη της άνοιας. Το 1948, η Anna Jarvis πέθανε σε ηλικία 84 ετών στο σανατόριο Marshall Square της Φιλαδέλφεια. Φτωχή. Λένε, πως αν ήθελε, θα μπορούσε να είχε κερδίσει πολλά χρήματα από τη «Γιορτή της Μητέρας».

Όμως, για εκείνη ήταν πάντα μία ημέρα μνήμης και τιμής στο πιο σημαντικό πρόσωπο για τον καθένα. Για την πιο ξεχωριστή μητέρα που έχει γνωρίσει ο καθένας μας ξεχωριστά. Γι’ αυτό, άλλωστε η ίδια επέμενε στον ενικό αριθμό «Mother’s Day» και όχι στον πληθυντικό «Mothers’ Day».

Η γιορτή της μητέρας στην αρχαία Ελλάδα

Οι πρώτες αναφορές για Γιορτή της Μητέρας και της μητρότητας έρχονται από την αρχαία Ελλάδα. Η μητέρα Γη (Γαία) σύζυγος του Ουρανού είναι η προσωποποίηση της φύσης, που γεννά όλο τον κόσμο και λατρεύεται σαν η υπέρτατη θεότητα.

Η λατρεία περνά στη συνέχεια στην κόρη της, Ρέα, σύζυγο και αδερφή του Κρόνου. Η Ρέα λατρεύεται σαν η «Μητέρα των Θεών», καθώς φαίνεται να είναι η πρώτη, που γέννησε με τοκετό και ανάθρεψε τα παιδιά της με μητρικό γάλα.

Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν τιμές στη Ρέα κάθε άνοιξη (στην αρχαία Ρώμη ονομάζονταν Ιλάρια), καθώς ήταν και θεά της γης και της γονιμότητας, αν και οι γιορτές αυτές δεν ήταν αφιερωμένες στην μητρότητα αυτή καθαυτή.

Ο χριστιανισμός

Η γιορτή της μητέρας συνδέθηκε και με την εορτή της Υπαπαντής (2 Φεβρουαρίου). Τότε η ορθόδοξη εκκλησία γιορτάζει την Παναγία με τον Ιωσήφ που πηγαίνουν τον 40ήμερο Ιησού στο Ναό για ευλογία. Να «σαραντίσει», όπως συνηθίζουμε να λέμε. Μια κίνηση που ακόμα σήμερα κάνουν οι χριστιανές μητέρες (Σαραντισμός). Όμως κατά την δεκαετία του 1960, άρχισε σιγά-σιγά να ατονεί και να κυριαρχεί ο εορτασμός της τη δεύτερη Κυριακή του Μαΐου.

Και να θυμάστε ότι ένα φιλί, μια αγκαλιά ή ένα λουλούδι είναι αρκετά για να κάνουν ευτυχισμένη την πιο σπουδαία γυναίκα της ζωής μας.

TIP: Οι συνδρομητές της Nova θα απολαύσουν στο Novalifε  την Κυριακή 14/5 ένα ολοήμερο αφιέρωμα (από τις 13:30 και μέχρι τα μεσάνυχτα) για τη Γιορτή της Μητέρας (Happy Mother‘s Day) με ταινίες και σειρές.

Χρόνια πολλά σε όλες τις μανούλες!