Το «Αναπαυτήριο Πικιώνη», ένα σπουδαίο αθηναϊκό τοπόσημο, δίπλα από τον Ιερό Ναό Αγ. Δημητρίου Λουμπαρδιάρη στον Λόφο του Φιλοπάππου, που δημιουργήθηκε τη δεκαετία του ’50 από τον κορυφαίο Έλληνα αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Δημήτρη Πικιώνη, παραχωρείται στον Δήμο Αθηναίων από την Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ) με σκοπό την προστασία και αποκατάστασή του.
Σύνταξη: ecozen.gr
Το εμβληματικό σημείο αναφοράς της πρωτεύουσας, στον Λουμπαρδιάρη, που εδώ και περίπου δύο δεκαετίες παραμένει κλειστό, είχε κατασκευαστεί την περίοδο 1954-1958, στο πλαίσιο των έργων ανάδειξης της Ακρόπολης. Ο χώρος, που για πολλά χρόνια χρησιμοποιούνταν ως τόπος συνάθροισης των Αθηναίων, είχε μεταβιβαστεί στον ΕΟΤ, ενώ τη διαχείρισή του είχε αναλάβει η ΕΤΑΔ.
Αποκατάσταση και συντήρηση στον Λουμπαρδιάρη
Μέσω της σύμβασης που υπογράφηκε, ο Δήμος Αθηναίων αναλαμβάνει την αποκατάσταση, συντήρηση και προστασία του, με σκοπό να λειτουργήσει ως χώρος αναψυχής και ανάπαυσης για τους επισκέπτες του Λόφου Φιλοπάππου, όπως προοριζόταν και από τον ίδιο τον αρχιτέκτονα Δημήτρη Πικιώνη.
Το «Αναπαυτήριο», ένα σπουδαίο αθηναϊκό τοπόσημο, δίπλα από τον Ιερό Ναό Αγ. Δημητρίου Λουμπαρδιάρη, στον Λόφο του Φιλοπάππου Το ξεχωριστό -λόγω της θέσης και αρχιτεκτονικής αξίας του- έργο της Αθήνας μαζί με τα λιθόστρωτα που ενοποιούν τους Λόφους Φιλοπάππου και Ακροπόλεως και τον παρακείμενο ναό, κηρύχθηκε το 1996 μνημείο προστατευόμενο από την UNESCO Χαρακτηρίστηκε επίσης ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» και «έργο τέχνης».
Το περίφημο πλακόστρωτο του Πικιώνη στον Λουμπαρδιάρη
«Η συνεργασία μας με την ΕΤΑΔ ανοίγει τον δρόμο για την αποκατάσταση αυτού του σπουδαίου έργου του Πικιώνη, στη “σκιά” της Ακρόπολης.
Το “Αναπαυτήριο”, που για πολλά χρόνια παραμένει κλειστό και αποκομμένο από τη ζωή της πόλης, μετά τη συμφωνία παραχώρησης στον δήμο θα επανασυνδεθεί και θα γίνει ξανά χώρος αναψυχής.Στόχος μας είναι να προστατεύσουμε αυτό το σημείο αναφοράς για την πρωτεύουσα με σεβασμό, όπως αρμόζει στην ιστορία του, ώστε να αποκτήσει και πάλι τη χαμένη του αίγλη. Θέλουμε μια νέα γενιά Αθηναίων να μπορέσει να το γνωρίσει, να το ζήσει και να το χαρεί!», ανέφερε ο Κώστας Μπακογιάννης.
Η συμφωνία με την ΕΤΑΔ, τι αναλαμβάνει ο Δήμος Αθηναίων
Μέσω της σύμβασης, η ΕΤΑΔ εκμισθώνει για τα επόμενα 20 χρόνια στον δήμο το «Αναπαυτήριο» (επιφάνειας 1.063 τ.μ. με κτιριακή εγκατάσταση) που βρίσκεται εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου Φιλοπάππου.
Με μέριμνα, δαπάνη και ευθύνη του Δήμου Αθηναίων αναλαμβάνεται η λήψη όλων των απαραίτητων αδειών πριν από την έναρξη των εργασιών με στόχο την αποκατάσταση του χώρου, συνάπτοντας -σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις- τις σχετικές αναθέσεις υλοποίησης των έργων. Η δημοσιογράφος Νατάσσα Μαστοράκου σε αφιέρωμα για το έργο του αρχιτέκτονα με τίτλο “Στον κόσμο του Δημλήτρη Πικιών (ΒΗΜΑgazino 8.01.2018) είχε γράψει “…για έναν καλλιτέχνη που σχεδίασε τις πιο όμορφες οικίες των Πατησίων αλλά ο ίδιος έμενε στο νοίκι, για έναν αρχιτέκτονα που έδωσε πνοή στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου και στον Αγιο Δημήτριο Λουμπαρδιάρη και για έναν μπαμπά που ήθελε τα παιδιά του να ασχοληθούν με ό,τι πραγματικά αγαπούσαν.
Ποιος ήταν ο Δημήτρης Πικιώνης
Γεννημένος στον Πειραιά το 1887 από χιώτες γονείς μεγάλωσε σε περιβάλλον με αγάπη προς τις τέχνες. Ήταν πρώτος εξάδελφος του ποιητή Λάμπρου Πορφύρα και του δημοσιογράφου και συνιδρυτή της εφημερίδας Το Βήμα Γεωργίου Συριώτη.
Ποίηση και ζωγραφική αποτέλεσαν το πρώτο περιβάλλον για το Δημήτρη Πικιώνη, καθώς ο πατέρας του είχε, όπως και ο ίδιος, κλίση στη ζωγραφική. Το 1906 έγινε ο πρώτος (χρονολογικά) μαθητής του Κωνσταντίνου Παρθένη ενώ παράλληλα σπούδαζε στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αθηνών, απ’ όπου το 1908 πήρε το δίπλωμα του πολιτικού μηχανικού.
Το 2018 συμπληρώθηκαν 50 χρόνια από τον θάνατο του Δημήτρη Πικιώνη, «μιας πολυσχιδούς προσωπικότητας της αποκαλούμενης Γενιάς του ’30, ο οποίος άνοιξε νέους αισθητικούς ορίζοντες με το έργο του» είχε αναφέρει ο τότε δήμαρχος Αθηναίων Γιώργος Καμίνης ανακοινώνοντας προθυμία να συμβάλει στην αποκατάσταση των έργων του εκλιπόντος αρχιτέκτονα και ακαδημαϊκού. Υπέγραψε πρωτόκολλο συνεργασίας με την αρχιτέκτονα και πρόεδρο της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας Δημήτρης Πικιώνης, κόρη του αρχιτέκτονα, Αγνή Πικιώνη. «Ιδρύσαμε την εταιρεία μέσα στους ευρύτερους σκοπούς της οποίας είναι η προστασία έργων του Πικιώνη και ιδιαίτερα το συγκρότημα του Αγίου Δημητρίου Λουμπαρδιάρη, το σχολείο στον Λυκαβηττό και τον παιδικό κήπο της Φιλοθέης», είχε σημειώσει η ίδια. Πρόκειται για δημόσια διατηρητέα μνημεία της νεότερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς για τα οποία ευθύνη έχει κυρίως το υπουργείο Πολιτισμού.
Όπως έχει αναφερθεί, ο Δημήτρης Πικιώνης ανήκει σε μια γενιά εμπνευσμένων δημιουργών που ενεργώντας «στο επίκεντρο της ζωής του τόπου» πύκνωσαν τον ιστορικό χρόνο και μέσα σε λίγα σχετικά χρόνια -χονδρικά από το 1920 έως και την πρώτη δεκαετία μετά τον δεύτερο πόλεμο- έχτισαν και μας χάρισαν ένα ζείδωρο «περιπλέον» (η έκφραση είναι της Ζωής Καρέλλη) πολιτισμού, ένα ανεκτίμητο εθνικό υπόδειγμα.
Σε εκδήλωση με την ευκαιρία της αναδρομικής έκθεσης Πικιώνη του 2010 στο Μουσείο Μπενάκη, ο Άγγελος Δεληβοριάς, είχε πει μεταξύ άλλων για την προσωπικότητα του αρχιτέκτονα: «Ο Δημήτρης Πικιώνης μπορεί ίσως να θεωρηθεί η πιο εμβληματική από τις πνευματικές μορφές του ελληνικού Μεσοπολέμου. (…) Στον θαυμαστό ανθρώπινο κόσμο του ο Καζαντζάκης συναντούσε τον Κόντογλου και ο Παρθένης τον Σικελιανό, ο Μπουζιάνης τον Πεντζίκη και ο Δούκας τη Χατζημιχάλη, ο Παπαλουκάς τον Χατζηκυριάκο-Γκίκα και ο Διαμαντόπουλος τον Τσαρούχη, ο Καΐμης τον Στέρη και ο Τλούπας τον Καπράλο».