Ιράν: Διεθνείς αντιδράσεις για τις μαζικές δηλητηριάσεις μαθητριών

Παγκόσμιες διαστάσεις προσλαμβάνει το φαινόμενο της μαζικής δηλητηρίασης εκατοντάδων μαθητριών στο Ιράν, γεγονός που αναμένεται να προκαλέσει νέο κύκλο αντιδράσεων με αφορμή και τη σημερινή Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Κατά πολλούς οι δηλητηριάσεις είναι μια σκόπιμη ενέργεια προκειμένου τα σχολεία στο Ιράν να κλείσουν ως αντίποινα για τον ρόλο των μαθητριών στις αναταραχές που ξέσπασαν στη χώρα μετά τον θάνατο της Μάχσα Αμινί που βρήκε τραγικό θάνατο κατά την σύλληψή της για παραβίαση των κανόνων της ισλαμικής θρησκείας.

Ιράν: Ανακοινώθηκαν συλλήψεις σε 5 επαρχίες

Τα μηνύματα από την κυβέρνηση παραμένουν αντιφατικά αφού ο ανώτατος ηγέτης Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ είπε τη Δευτέρα ότι όποιος κριθεί ένοχος για τη δηλητηρίαση των μαθητριών θα πρέπει να «τιμωρηθεί αυστηρά». Η παρέμβαση του ανώτατου ηγέτη ήταν μια σημαντική παραδοχή ότι το κοινό ανησυχούσε βαθιά για το τι συνέβαινε, δεδομένου ότι η κυβέρνηση προηγουμένως είχε πει ελάχιστα για τα περιστατικά δηλητηρίασης κοριτσιών, που ξεκίνησαν τον περασμένο Νοέμβριο. «Απαντώντας» στην παγκόσμια κατακραυγή το Ιράν ανακοίνωσε συλλήψεις σε πέντε επαρχίες, χωρίς ωστόσο να δοθούν λεπτομέρειες για την ταυτότητα των συλληφθέντων, τις συνθήκες της σύλληψής τους και τις υποψίες για την εμπλοκή τους. Ο υφυπουργός Εσωτερικών Μαζίντ Μιραχαντί δήλωσε στη δημόσια τηλεόραση ότι «άτομα συνελήφθησαν σε πέντε επαρχίες και οι υπηρεσίες συνεχίζουν την έρευνά τους». Την ίδια ώρα ο Λευκός Οίκος εξέφρασε  την εκτίμηση ότι η έρευνα για τις περιπτώσεις δηλητηρίασης σε σχολεία θηλέων στο Ιράν, μπορεί να είναι αρμοδιότητα των Ηνωμένων Εθνών. «Αν οι δηλητηριάσεις συνδέονται με τη συμμετοχή σε διαδηλώσεις, τότε αυτό εμπίπτει απολύτως στην εντολή της ανεξάρτητης αποστολής αποκατάστασης των γεγονότων των Ηνωμένων Εθνών», που δημιουργήθηκε τον περασμένο Νοέμβριο για να διερευνήσει τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο Ιράν, δήλωσε η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Καρίν Ζαν-Πιερ.

 Εκατοντάδες κορίτσια στο νοσοκομείο λόγω τοξικής δηλητηρίασης

Κανένα κορίτσι δεν έχει χάσει τη ζωή του μέχρι στιγμής, αλλά εκατοντάδες έχουν υποστεί αναπνευστικά προβλήματα, ναυτία, ζάλη και κόπωση.«Έγινε προφανές ότι κάποιοι επιθυμούν να κλείσουν όλα τα σχολεία, ειδικά τα σχολεία θηλέων», παραδέχτηκε αυτή την εβδομάδα ο αναπληρωτής υπουργός Υγείας. Ωστόσο, αργότερα ανακάλεσε λέγοντας ότι οι παρατηρήσεις του είχαν παρεξηγηθεί! Ο γενικός εισαγγελέας έχει ήδη ανακοινώσει ότι ανοίγει ποινική έρευνα, προσθέτοντας ωστόσο ότι οι διαθέσιμες πληροφορίες έδειχναν μόνο «την πιθανότητα εγκληματικών και εκ προμελέτης πράξεων». Περιστατικά δηλητηριάσεων έχουν καταγραφεί το τελευταίο διάστημα σε περισσότερα από 30 σχολεία, σε τουλάχιστον 10 από τις 31 επαρχίες του Ιράν. Βίντεο που αναρτήθηκαν σε ιστοτόπους κοινωνικής δικτύωσης δείχνουν γονείς να σπεύδουν στο σχολείο για να παραλάβουν τα παιδιά τους και κάποιες μαθήτριες να μεταφέρονται σε νοσοκομεία με ασθενοφόρα ή λεωφορεία.

 Χιλιάδες δηλητηριάσεις μαθητριών από το Νοέμβριο

 Η πρώτη δηλητηρίαση σημειώθηκε στις 30 Νοεμβρίου, όταν 18 μαθήτριες από την Τεχνική Σχολή Νουρ στην Κομ διακομίστηκαν στο νοσοκομείο. Συνολικά «περισσότερες από 5.000 μαθήτριες έχουν πληγεί από τα τέλη Νοεμβρίου σε περίπου 230 σχολικά ιδρύματα τα οποία βρίσκονται σε 25 από τις 31 επαρχίες της χώρας, σύμφωνα με τον Μοχαμάντ-Χασάν Ασαφαρί, ένα μέλος της κοινοβουλευτικής ερευνητικής επιτροπής στην οποία ανατέθηκε να ρίξει φως στις αιτίες αυτού του κύματος των δηλητηριάσεων. Τους τελευταίους μήνες χιλιάδες κορίτσια έχουν ασθενήσει μυστηριωδώς, ενώ Ιρανοί αξιωματούχοι που πιστεύουν ότι οι μαθήτριες δηλητηριάστηκαν επιρρίπτουν την ευθύνη στους «εχθρούς» του καθεστώτος. Ορισμένοι πολιτικοί υποστηρίζουν ότι οι μαθήτριες μπορεί να μπήκαν στο στόχαστρο σκληροπυρηνικών ισλαμιστικών οργανώσεων που αντιτίθενται στην εκπαίδευση των γυναικών. Πάντως,  ιατρικές οργανώσεις ζήτησαν από τις αρχές να κάνουν περισσότερα για να προστατεύσουν τις μαθήτριες και είπαν ότι οι υπηρεσίες ασφαλείας μπορεί να έχουν κλείσει τα μάτια σε θρησκευτικούς εξτρεμιστές που φέρεται να τιμωρούν τα κορίτσια επειδή συμμετείχαν στο εθνικό κίνημα διαμαρτυρίας που πυροδότησε ο θάνατος της Mάχσα Αμινί το περασμένο Σεπτέμβριο.

 Τριγμοί στο Ιράν από το κύμα διαδηλώσεων

Δεκάδες κορίτσια διακομίσθηκαν από τα σχολεία τους με ασθενοφόρα σε νοσοκομεία την Τρίτη, καθώς πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις έξω από το υπουργείο Παιδείας στην Τεχεράνη. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι επικεφαλής των εκπαιδευτικών συνδικάτων συνελήφθησαν κατά τη διάρκεια συγκρούσεων με τις δυνάμεις ασφαλείας. Οι συλλήψεις πραγματοποιήθηκαν καθώς η Τεχεράνη καταπολεμά τις επικρίσεις για την απάντησή της στις ύποπτες επιθέσεις. Τη Δευτέρα, τρεις δημοσιογράφοι και τρεις αντιφρονούντες, μεταξύ των οποίων ένας συνταξιούχος ακαδημαϊκός, κλήθηκαν για ανάκριση αφού αμφισβήτησαν τον χειρισμό των επεισοδίων από την κυβέρνηση.  Νωρίτερα αυτό το μήνα, τουλάχιστον 100 άτομα διαδήλωσαν έξω από το γραφείο του κυβερνήτη στο Κομ. ″Είσαι υποχρεωμένος να εξασφαλίσεις την ασφάλεια των παιδιών μου! Έχω δύο κόρες”, φώναξε ένας πατέρας σε ένα βίντεο που κοινοποιήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Δύο κόρες… και το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να μην τις αφήσω να πάνε σχολείο». «Αυτός είναι πόλεμος!» δήλωσε άλλη γυναίκα που τόλμησε να υψώσει τη φωνή της. «Το κάνουν αυτό σε ένα γυμνάσιο θηλέων στο Κομ για να μας αναγκάσουν να καθίσουμε στο σπίτι. Θέλουν τα κορίτσια να μένουν στο σπίτι». Μερικοί γονείς είπαν ότι τα παιδιά τους ήταν άρρωστα για εβδομάδες μετά τη δηλητηρίαση. Ένα άλλο βίντεο από ένα νοσοκομείο δείχνει μια έφηβη ξαπλωμένη ζαλισμένη σε ένα κρεβάτι, με τη μητέρα της δίπλα της.«Αγαπητές μητέρες, είμαι μητέρα και το παιδί μου είναι στο κρεβάτι του νοσοκομείου και τα άκρα της είναι αδύναμα», λέει η απεγνωσμένη μητέρα.

ΙΡΑΝ: Οι γυναίκες έχουν ξεπεράσει τους άνδρες στις Πανεπιστημιουπόλεις

Αξίζει να σημειωθεί, πάντως, ότι για χρόνια η εκπαίδευση των κοριτσιών ήταν ένα αποδεκτό και αρκετά συνηθισμένο τμήμα της ζωής στο Ιράν. Από το 2011, οι γυναίκες έχουν ξεπεράσει τους άνδρες στις πανεπιστημιουπόλεις. Η Παγκόσμια Τράπεζα λέει ότι ο γυναικείος αλφαβητισμός αυξήθηκε από 26% το 1976, πριν από την Ισλαμική Επανάσταση, σε 85% το 2021. Ενώ η πολιτική, αρχής γενομένης το 2012, περιόριζε τις θέσεις για τις γυναίκες σε ορισμένα δημόσια πανεπιστήμια, η αρχή ότι τα κορίτσια έχουν δικαίωμα να πάνε σχολείο δεν ετίθετο εν αμφιβόλω.

«Η εκπαίδευση για τις κόρες τους ήταν σημαντική για τις ιρανικές οικογένειες εδώ και πολύ καιρό», είπε η Ντίπα Πάρεντ, δημοσιογράφος για τα ανθρώπινα δικαιώματα που καλύπτει το ρεπορτάζ για τον Guardian. «Υπάρχουν κρατικές υποτροφίες διαθέσιμες για κορίτσια. Αυτό είναι μέρος αυτού που έχει καταστήσει αυτές τις ιστορίες ιδιαίτερα συγκλονιστικές».

ΜΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ: ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters, Guardian