Η εξάλειψη των ορυκτών καυσίμων για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής θα μειώσει την ετήσια προσφορά θειικού οξέος ακριβώς τη στιγμή που η ζήτηση αυξάνεται. Ο κόσμος χρησιμοποιεί ήδη πάνω από 246 εκατομμύρια τόνους θειικού οξέος ετησίως.
Χωρίς το θείο με τη μορφή θειικού οξέος, οι βιομηχανίες θα δυσκολεύονταν :
- να παράγουν τα λιπάσματα φωσφόρου που αυξάνουν τις αποδόσεις των γεωργικών εκμεταλλεύσεων ή
- να εξάγουν τα απαραίτητα μέταλλα που χρησιμοποιούνται σε όλα τα είδη, από τους ηλιακούς συλλέκτες μέχρι τις μπαταρίες των ηλεκτρικών αυτοκινήτων.
Ωστόσο, υπάρχει ένα πρόβλημα, το οποίο έχει περάσει σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητο. Περισσότερο από το 80% του παγκόσμιου εφοδιασμού σε θείο είναι ένα προϊόν αποβλήτων, που εξάγεται από ορυκτά καύσιμα όπως το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο (τα οποία συνήθως περιέχουν μεταξύ 1% και 3% θείο κατά βάρος) για τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου, του αερίου που προκαλεί όξινη βροχή.
Η ταχεία ανάπτυξη της πράσινης οικονομίας και της εντατικής γεωργίας θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης σε πάνω από 400 εκατομμύρια τόνους μέχρι το 2040.
Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη, η ταχεία μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων που απαιτείται για την επίτευξη καθαρών μηδενικών εκπομπών έως το 2050 θα μπορούσε να δημιουργήσει έλλειμμα θειικού οξέος 320 εκατομμυρίων τόνων έως το 2040, ή 130% της σημερινής παραγωγής.
Οι τιμές του θειικού οξέος θα αυξηθούν, υποδαυλίζοντας τον ανταγωνισμό στον οποίο οι πιο κερδοφόρες βιομηχανίες πράσινης τεχνολογίας είναι πιθανό να υπερκεράσουν τους παραγωγούς λιπασμάτων. Αυτό θα αυξήσει το κόστος παραγωγής τροφίμων και θα καταστήσει τα τρόφιμα ακριβότερα για τους καταναλωτές, ιδίως στις αναπτυσσόμενες χώρες όπου οι αγρότες δεν είναι σε θέση να αντέξουν το υψηλότερο κόστος.
Μια βασική βιομηχανική χημική ουσία
Το θείο βρίσκεται σε ένα ευρύ φάσμα προϊόντων, όπως :
- τα ελαστικά,
- τα θειούχα λιπάσματα,
- το χαρτί,
- το σαπούνι και
- τα απορρυπαντικά.
Αλλά η σημαντικότερη εφαρμογή του είναι στη βιομηχανική χημεία, όπου αποσυντίθεται ένα ευρύ φάσμα υλικών.
Η ταχέως επεκτεινόμενη χρήση τεχνολογιών χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως οι μπαταρίες υψηλής απόδοσης, οι ελαφροί κινητήρες για οχήματα και οι ηλιακοί συλλέκτες, θα αυξήσει σημαντικά την εξόρυξη ορυκτών κοιτασμάτων, ιδίως λατεριτικών μεταλλευμάτων που αποτελούν όλο και πιο σημαντικές πηγές κοβαλτίου και νικελίου.
Η ζήτηση κοβαλτίου θα μπορούσε να αυξηθεί κατά 460%, νικελίου κατά 99% και νεοδυμίου κατά 37% έως το 2050. Όλα αυτά εξάγονται σήμερα με τη χρήση μεγάλων ποσοτήτων θειικού οξέος.
Ταυτόχρονα, η προβλεπόμενη αύξηση του πληθυσμού και οι διατροφικές τάσεις θα οδηγήσουν επίσης σε αύξηση της ζήτησης θειικού οξέος από τον σημαντικότερο καταναλωτή του: τη βιομηχανία παραγωγής φωσφορικών λιπασμάτων.
Το Γεωλογικό Ινστιτούτο των ΗΠΑ εκτιμά ότι υπάρχει σχεδόν απεριόριστο απόθεμα θειικών ορυκτών σε εβαπορίτες (πετρώματα που αποτίθενται από τη φυσική εξάτμιση ρηχών, αλμυρών θαλασσών ή λιμνών) και μεγάλοι πόροι σουλφιδίων σιδήρου και στοιχειακού θείου σε ηφαιστειακά κοιτάσματα, αλλά η πρόσβαση σε αυτά θα απαιτούσε επέκταση της εξόρυξης και της επεξεργασίας των ορυκτών.
Η μετατροπή των θειικών αλάτων σε θείο με τις τρέχουσες μεθόδους καταναλώνει πολλή ενέργεια και εκπέμπει πολύ άνθρακα.
Η εξόρυξη θείου και η επεξεργασία θειούχων μεταλλευμάτων μπορεί να μολύνουν τον αέρα, το έδαφος και το νερό, οξινίζοντας τις επιφανειακές λίμνες και τους υδροφόρους ορίζοντες και εκπέμποντας τοξίνες όπως αρσενικό, θάλλιο και υδράργυρο. Και πάντα υπάρχουν ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται με την εντατική εξόρυξη.
Ανακύκλωση και καινοτομία για τη μείωση χρήσης θείου
Εκτός από την εξεύρεση νέων, μη ορυκτών πηγών θείου, η ζήτηση θείου θα μπορούσε να μειωθεί με την ανακύκλωση και τις εναλλακτικές βιομηχανικές τεχνολογίες που αποφεύγουν την εντατική χρήση θειικού οξέος.
Η ανακύκλωση του φωσφορικού άλατος από τα λύματα και η μετατροπή του σε λίπασμα θα μειώσει την ανάγκη για θειικό οξύ για την επεξεργασία φωσφορικών πετρωμάτων για λιπάσματα. Αυτό θα βοηθήσει επίσης να αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες ότι, μακροπρόθεσμα, ο κόσμος θα εξαντλήσει τα φωσφορικά πετρώματα.
Θα μειώσει επίσης την ποσότητα φωσφόρου που εισέρχεται στα γλυκά νερά και στους παράκτιους βιότοπους, ο οποίος προκαλεί μαζικές ανθίσεις φυκών που μπορούν να προκαλέσουν ασφυξία σε άλλα φυτά και ψάρια.
Η ανακύκλωση περισσότερων μπαταριών λιθίου από ηλεκτρικά οχήματα θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει. Η ανάπτυξη νέων μπαταριών και κινητήρων που βασίζονται λιγότερο σε σπάνια μέταλλα θα μειώσει τη ζήτηση θειικού οξέος για την εξαγωγή των μετάλλων από τα μεταλλεύματά τους.
Η σπατάλη λιγότερης ανανεώσιμης ενέργειας (όπως η ηλιακή και η αιολική) και η αποθήκευση μεγαλύτερης ποσότητας αυτής χωρίς τη χρήση μπαταριών που χρειάζονται αυτά τα μέταλλα θα μείωνε τη ζήτηση θειικού οξέος ταυτόχρονα με τη μείωση της ζήτησης για ορυκτά καύσιμα και την επιτάχυνση της απεξάρτησης από τον άνθρακα.
Στο μέλλον, μπορεί επίσης να είναι δυνατή η παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων θείου από θειικά άλατα με την καλλιέργεια ορισμένων βακτηρίων.
Προβλέποντας τις μελλοντικές ελλείψεις θείου, οι εθνικές και διεθνείς πολιτικές μπορούν να διαχειριστούν τη μελλοντική ζήτηση, να αυξήσουν την ανακύκλωση και να αναπτύξουν εναλλακτικές, φθηνές προμήθειες με ελάχιστο περιβαλλοντικό και κοινωνικό κόστος.
ΠΗΓΗ: https://theconversation.com
με Αριθμό Μητρώου 12691
