Αρχική Special Topics Νέα κρίση και περιβάλλον: Ποιο καύσιμο θα αντικαταστήσει το πετρέλαιο

Νέα κρίση και περιβάλλον: Ποιο καύσιμο θα αντικαταστήσει το πετρέλαιο

0
αιολική ενέργεια
Πρώτη σε ταχύτητα δημιουργίας έργων πράσινης ενέργειας η χώρα.
Διαφήμιση

Του Κώστα Δούκα (*)

Εἶναι γνωστό ὃτι τό πετρέλαιο χρησιμοποιεῖται «σέ χιλιάδες χρήσεις». Μία ἀπό αὐτές εἶναι ἡ καύση του γιά παραγωγή ἐνέργειας.

Ἀς ὑποθέσουμε λοιπόν ὃτι θά τηρηθεῖ ἡ καταληκτική ἡμερομηνία τοῦ 2050, κατά τήν ὁποία θά σταματήσει ὁριστικά ἡ χρησιμοποίησή του παγκοσμίως, γιά νά περιορισθοῦν οἱ ἐκπομπές ἀερίων τοῦ θερμοκηπίου. Ἀλλά ἀκόμη δέν ἒχει βρεθεῖ τό καύσιμο πού θά κινεῖ τίς μηχανές τοῦ ἀνθρώπου, τά πλοῖα, τά ἀεροπλάνα, τά αὐτοκίνητα καί γενικά τίς μηχανές παντός τύπου.

ἠλεκτρισμός, σάν προτεινομένη ἐναλλακτική λύση, δέν παράγεται ἀπό μόνος του. Χρειάζεται κάποια καύσιμη ὓλη γιά νά παραχθεῖ. Ἒχουν τόσο αὐξηθεῖ οἱ ἀνάγκες τῆς ἀνθρωπότητος σέ ἐνέργεια, ὣστε ἀπό ὃλο τό ἡλικακό μας σύστημα, σύμφωνα μέ τίς ἐκτιμήσεις τῶν ἐπιστημόνων, ἡ Γῆ εἶναι τό δεύτερο οὐράνιο σῶμα μετά τόν Ἣλιο πού ἐκπέμπει τήν μεγαλύτερη θερμότητα στό διάστημα. Καί βέβαια ὁ ἣλιος καί τά ἂλλα ἂστρα τοῦ Γαλαξία μας (καί τῶν ἂλλων γαλαξιῶν) δέν ἒχει κανένα πρόβλημα νά ἐξαντλήσει τά καύσιμά του πρίν περάσουν τουλάχιστον 5 δισεκατομμύρια χρόνια, ἀφοῦ ἡ ἐνέργειά του παράγεται ἀπό τήν σύντιξη, δηλαδή τήν μετατροπή τοῦ ὑδρογόνου σέ ἣλιον.

Σύντηξη γιά τίς ἐνεργειακές μας ἀνάγκες

Ὃταν πρόεδρος τῆς Γαλλίας ἦταν ὁ Νικολά Σαρκοζί, εἶχε συγκροτηθεῖ μέ πρωτοβουλία τῆς Γαλλίας παγκόσμια διάσκεψη πολιτικῶν ἡγετῶν καί ἐπιστημόνων, μέ στόχο τήν παραγωγή σύντηξης γιά τίς ἐνεργειακές ἀνάγκες τῆς ἀνθρωπότητος. Ἒκτοτε ὃμως δέν φαίνεται νά ὑπῆρξε κάποια πρόοδος, οὒτε ἀνακοινώθηκε κάτι σχετικό.

Δεδομένου ὃτι ἡ καμπύλη τῆς δημογραφικῆς ἒκρηξης τῆς ἀνθρωπότητος, πού αὐξάνεται μέ ρυθμό 2% ἐτησίως, πρέπει νά ὑπολείπεται ἢ ἒστω νά συμβαδίζει μέ τήν καμπύλη παραγωγῆς ἐνέργειας, γενᾶται εὒλογα τό ἐρώτημα: Ποῦ θά βρεῖ τήν ἀναγκαία ἐνέργεια ἡ ἀνθρωπότητα γιά νά ἱκανοποιήσει τίς ἀνάγκες της καί νά μή βρεθεῖ σέ ἓνα μεσαίωνα, πού ὁ διάσημος ἀστροφυσικός σέρ Φρέντ Χόϊλ πρίν ἀπό μισό καί πλέον αἰῶνα εἶχε προβλέψει ὃτι θά συμβεῖ τό…2025, δηλαδή αὒριο;

Νέα οἰκονομική κρίση

Σήμερα ἡ ἀνθρωπότητα βιώνει μία προαγγελθεῖσα νέα οἰκονομική κρίση ἐξ αἰτίας τοῦ ἐνεργειακοῦ, πού καθώς ἀκριβαίνει ὑπέρμετρα, συμπαρασύρει πρός τά ἂνω ὃλες τίς τιμές ἀγαθῶν καί ὑπηρεσιῶν. Πανικόβλητες οἱ κυβερνήσεις, μεταξύ τῶν ὁποίων καί ἡ δική μας, ἐξαγγέλουν μέτρα γιά νά περιορίσουν τίς δραματικές ἐπιπτώσεις στούς λαούς, χωρίς νά εἶναι σέ θέση νά προβλέψουν πόσο θά κρατήσει ἡ νέα ἐνεργειακή κρίση.

Οι επιλογές ενέργειας

Ἀλλά τί θά καίει ἡ ἀνθρωπότητα στό ἐγγύς μέλλον, ὃταν σταματήσει ἡ χρήση τοῦ πετρελαίου, στό ὂνομα τοῦ ὁποίου ἒγιναν τόσοι πόλεμοι στό παρελθόν καί τόσες γεωπολιτικές ἀνακατατάξεις;

  • σύντηξη, πού θά ἒλυνε ὁριστικά τό πρόβλημα τῆς ἐνέργειας, ἀποκλείεται λόγω ὑψηλοῦ κόστους παραγωγῆς της, πολύ ὑψηλοτέρας τοῦ κόστους πετρελαίου.
  • αἰολική καί ἡ ἡλιακή ἐνέργεια καλύπτουν μικρό μόνο μέρος τῶν ἐνεργειακῶν ἀναγκῶν τῆς ἀνθρωπότητος, ἐνῶ σύμφωνα μέ νεώτερες μελέτες καί ἐπανεκτιμήσεις, τά αἰολικά πάρκα ἒχουν σχεδόν διπλάσιο κόστος ἀπό τήν χρήση πετρελαίου, ἂν ληφθεῖ ὑπόψη ὃτι οἱ ἀνεμογεννήτριες πρέπει νά ἀντικατασταθοῦν ὓστερα ἀπό κάποια χρόνια λειτουργίας, διότι ρυπαίνουν τοξικά τό ἒδαφος. Ἀλλά καί τό κόστος περιβάλλοντος εἶναι πολύ ὑψηλό.
  • Οἱ πυρηνικοί σταθμοί ἠλεκτροπαραγωγῆς ἐγκαταλείπονται (Γερμανία, Γαλλία κ.ἂ.) μέ ἐξαίρεση τά ἀσύδοτα κράτη, ὃπως ἡ Τουρκία, πού συμπεριφέρεται διεθνῶς χωρίς νά ρωτᾶ κανένα καί κατά παράβαση διεθνῶν πρακτικῶν καί τοῦ διεθνοῦς δικαίου.
  • ἠλεκτροκίνηση αὐτοκινήτων δέν φαίνεται νά γίνεται τόσο δημοφιλής, διότι ναί μέν τά ἐργοστάσια ἠλεκτροπαραγωγῆς (πού δέν ξέρουμε τί καύσιμο θά χρησιμοποιοῦν) θά βρίσκονται ἐκτός πόλεων καί τό κόστος λειτουργίας θά εἶναι στό 80% τοῦ πετρελαίου ἂν χρησιμοποιοῦν φυσικό ἀέριο, ἀλλά ἀπό τήν ἂλλη τά ἠλεκτρικά αὐτοκίνητα εἶναι ὑψηλοῦ κόστους, δέν ἒχει προβλεφθεῖ ὁ τρόπος ἀνακύκλωσης τῶν πανάκριβων μπαταριῶν καί εἶναι χρονοβόρες οἱ ἀναμονές τῶν χρηστῶν γιά ἐπαναφόρτιση γιά νά διανυθοῦν μεγάλες ἀποστάσεις. Πρέπει νά βρεθοῦν μπαταρίες μεγαλύτερης αὐτονομίας (καί φυσικά ἀκόμη ὑψηλοτέρου κόστους). Ἒτσι ἐπί τοῦ παρόντος οἱ περισσότεροι κάτοχοι τέτοιων αὐτοκινήτων θά φορτίζουν τίς μπαταρίες μέ οἰκειακό ρεῦμα γιά τίς ἀναγκαῖες ἡμερήσιες μετακινήσεις ἐντός πόλεων.
  • χρήση τοῦ φυσικοῦ ἀερίου πού φαίνεται νά γενικεύεται, καθώς θά καταργηθοῦν καί οἱ καυστῆρες πετρελαίου θέρμανσης, εἶναι ἐξ ἲσου ρυπογόνος, καθώς τό προπάνιο εἶναι παράγωγο τοῦ πετρελαίου.
  • Ἡ μόνη διαγραφομένη λύση εἶναι ἡ «ἠλεκτρόλυση», δηλαδή ἡ χρήση τοῦ  ὑδρογόνου ἀποσπωμένου ἀπό τό νερό. Ἀλλά καί ἡ χρήση τοῦ ὑδρογόνου χρειάζεται μηχανές κατασκευασμένες ἀπό βαρύτερα μέταλλα. Φαίνεται ὃτι στό πλαίσιο αὐτό ἐντάσσεται καί ἡ ἐξαγγελθεῖσα συνεργασία τοῦ ὁμίλου Βαρδινογιάννη μέ τήν ΔΕΗ.

Ἐξ ἂλλου ἡ αἰφνιδία ματαίωση κατασκευῆς ἐκ μέρους τῶν ΗΠΑ τοῦ ἀγωγοῦ EastMed, πού μέ τόση ὑπερηφάνεια εἶχαν ἀνακοινώσει ἡ Ἑλλάδα, ἡ Κύπρος καί τό Ἰσραήλ διά τῶν κκ Μητσοτάκη, Ἀνασασιάδη καί Νετανιάχου πρό διετίας, φαίνεται νά ὀφείλεται στά ἀναλογικῶς μικρά ἀποθέματα τῶν ἀνακαλυφθέντων κοιτασμάτων σέ συνδυασμό καί μέ τό ὑψηλό κόστος κατασκευῆς τοῦ ἀγωγοῦ.

Εἶναι ἐπίσης ἀπορίας ἂξιο γιατί δέν λειτουργεῖ, ἐνῶ εἶναι ἓτοιμος, ὁ ἀγωγός EastMed, πού συνδέει τήν Γερμανία ἀπ᾽ εὐθείας μέ τό φυσικό ἀέριο τῆς Ρωσίας, μέ τόν ἀγωγό νά περνᾶ ἀπό τήν Βαλτική. Φαίνεται ὃτι ἡ Ἀμερική δέν θέλει τήν ἐνεργειακή ἐξάρτηση τῆς Εὐρώπης ἀπό τήν Ρωσία.

Συμπέρασμα

Ἓνα λοιπόν συμπέρασμα βγαίνει ἀπό τήν σύντομη αὐτή ἀνάλυση. Τήν νέα κρίση προκάλεσαν κυρίως οἱ πολιτικοί, οἱ ὁποῖοι βιάστηκαν νά ἀναγγείλουν τό πέρασμα στήν πράσινη ἐνέργεια, καθώς, ὡς πρόσκαιροι στήν ἐξουσία, θέλουν ὃλα νά γίνουν κατά τήν διάρκεια τῆς θητείας τους. Συνυπεύθυνος εἶναι καί ὁ covid, καθώς προκάλεσε μεγάλες καθυστερήσεις πλοίων στά λιμάνια τοῦ κόσμου, μέ ἀποτέλεσμα τήν ἀνατίμηση τῶν πρώτων ὑλῶν καί τῶν ἀγαθῶν, καθώς αὐξήθηκε ἡ ζήτηση μετά τήν ἂρση τῶν lockdown.

Ἀς εὐχηθοῦμε νά ἐπικρατήσει ἡ διπλωματία καί διάλογος στό οὐκρανικό γιά τήν ἐπίλυση τῶν προβλημάτων, διότι σέ ἀντίθετη περίπτωση ἡ τιμή τοῦ ἀερίου καί τοῦ πετρελαίου θά ἀνέβει σέ δυσθεώρητα ὓψη, ἀφοῦ οἱ περισσότεροι ἀγωγοί περνοῦν ἀπό τήν Οὐκρανία. Καί τότε ἡ ἀνθρωπότητα θά μπεῖ σέ ἀπρόβλεπτες περιπέτειες.

(*) Ο Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος (μέλος της ΕΣΗΕΑ), ερευνητής και συγγραφέας (μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών). Ασχολείται επί 40ετία με την ομηρική γραμματεία. Έχει μεταφράσει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια σε πεζό λόγο και, τελευταία, σε έμμετρο μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.

Διαφήμιση