Έτοιμη να ισχυροποιήσει την στήριξή της στους ανατολικούς εταίρους, σε επίπεδο άμυνας και ασφάλειας, εμφανίζεται η ΕΕ σύμφωνα με την τελευταία έκδοση του επερχόμενου εγγράφου στρατιωτικής στρατηγικής της.
«Η ΕΕ πρέπει να αυξήσει την παρουσία, την αποτελεσματικότητα και την προβολή της στην παγκόσμια σκηνή», αναφέρεται στο σχέδιο εγγράφου των 34 περίπου σελίδων, διευκρινίζοντας, «Πρέπει να ενεργήσουμε ως ισχυρός και συνεκτικός πολιτικός παράγοντας για να υποστηρίξουμε τις αξίες και τις αρχές που θεμελιώνουν τις δημοκρατίες μας, να στηρίξουμε τη διεθνή ειρήνη και ασφάλεια και να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για την ασφάλεια της Ευρώπης και των πολιτών της».
Το προσχέδιο του νέου στρατηγικού εγγράφου της ΕΕ υποβλήθηκε επισήμως στους υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ νωρίτερα τον Νοέμβριο, επιτρέποντας στα κράτη μέλη να κάνουν τροποποιήσεις, ενώ η επίσημη έγκρισή του από τους ηγέτες της ΕΕ αναμένεται τον Μάρτιο, υπό την προεδρία της Γαλλίας στο Συμβούλιο της ΕΕ.
Τα ψιλά γράμματα που έγιναν… επικεφαλίδες
Το σχέδιο είχε αρχικά δεχτεί έντονες επικρίσεις, καθώς δεν προσδιορίζονταν επακριβώς η ρωσική απειλή και οι συγκεκριμένες στρατιωτικές απειλές από πλευράς προέδρου, ούτε η εργαλειοποίηση του ενεργειακού εφοδιασμού και οι υβριδικές ενέργειες. Γι’ αυτό και αναμενόταν να κατατεθούν τροποποιήσεις.
Αν και τα παραπάνω δεν έχουν διευκρινιστεί άμεσα, η νέα έκδοση περιλαμβάνει πλέον την αναφορά «η χειραγώγηση και η παρέμβαση ξένων πληροφοριών, καθώς και τα συμβατικά στρατιωτικά μέσα, αποτελούν μέρος της πραγματικότητας στην αντιμετώπιση της Ρωσίας».
Ως πιθανή αντίδραση στις τρέχουσες εντάσεις Ρωσίας- Ουκρανίας και στην αρχιτεκτονική ασφαλείας της Ευρώπης, διευκρινίζεται επίσης τώρα ότι η Ένωση «παραμένει προσηλωμένη σε μια ενιαία, μακροπρόθεσμη και στρατηγική ευρωπαϊκή προσέγγιση με βάση τις πέντε αρχές που καθοδηγούν την πολιτική της ΕΕ έναντι της Ρωσίας, όπως συμφωνήθηκε τον Μάρτιο του 2016».
Οι 5 Αρχές της ΕΕ
- Πλήρης εφαρμογή των συμφωνιών του Μινσκ,
- Σστενότεροι δεσμοί με τους πρώην σοβιετικούς γείτονες της Ρωσίας,
- Ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ΕΕ στις ρωσικές απειλές,
- Επιλεκτική εμπλοκή με τη Ρωσία σε ορισμένα θέματα, όπως η καταπολέμηση της τρομοκρατίας, και
- Υποστήριξη των επαφών μεταξύ των ανθρώπων.
«Η ΕΕ είναι ανοικτή σε μια επιλεκτική δέσμευση με τη Ρωσία σε τομείς ενδιαφέροντος της ΕΕ, ενώ παράλληλα πιέζει τις παράνομες, προκλητικές και διασπαστικές ρωσικές ενέργειες κατά της ΕΕ, των κρατών μελών της και τρίτων χωρών», αναφέρεται στο τροποποιημένο έγγραφο.
Αποφασιστική στήριξη των ανατολικών εταίρων
Τους τελευταίους μήνες, ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ έχουν υποστηρίξει ότι για να καταστεί η ΕΕ σημαντικός γεωπολιτικός παράγοντας, πρέπει να διαδραματίσει ρόλο ασφαλείας όχι μόνο στην Αφρική, αλλά κυρίως στην ανατολική γειτονιά της.
Εκτός από τη Λευκορωσία, κάθε χώρα της Ανατολικής Εταιρικής Σχέσης της ΕΕ έχει μια εδαφική σύγκρουση στο έδαφός της, που έχει σχεδιαστεί από τη Ρωσία.
Το τροποποιημένο σχέδιο πρότασης περιλαμβάνει τώρα μια ολόκληρη παράγραφο για τους ανατολικούς εταίρους και αναφέρει συγκεκριμένα «ενόψει του ολοένα και πιο δύσκολου περιβάλλοντος ασφαλείας που επηρεάζει τη σταθερότητα και τη διακυβέρνηση των ανατολικών εταίρων μας, θα ενισχύσουμε τη συνεργασία μας στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας».
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι χώρες αυτές, συμπεριλαμβανομένης της εχθρικής παρέμβασης της Ρωσίας και της εκτεταμένης χρήσης υβριδικών τακτικών, θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητά τους και τις δημοκρατικές τους διαδικασίες και έχουν άμεσες επιπτώσεις στη δική μας ασφάλεια.
«Ως στενοί εταίροι της ΕΕ, οι ειδικοί διάλογοι με τη Γεωργία, την Ουκρανία και τη Μολδαβία θα ενισχυθούν σε τομείς όπως η αντιμετώπιση των υβριδικών απειλών, η παραπληροφόρηση και η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο», αναφέρεται επίσης στο εν λόγω έγγραφο, προσθέτοντας ότι η Ένωση θα υποστηρίξει τους ανατολικούς εταίρους στην «οικοδόμηση ανθεκτικότητας μέσω βοηθητικών μέτρων».
Στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού για την Ειρήνη (ΕΜΕ)- ενός πρόσφατα υιοθετημένου μέσου της ΕΕ που άνοιξε την πόρτα στην Ένωση για την παροχή στρατιωτικής βοήθειας σε χώρες εταίρους και τη χρηματοδότηση της ανάπτυξης των στρατιωτικών αποστολών του στο εξωτερικό- η ΕΕ αποφάσισε ήδη τον Δεκέμβριο να αρχίσει να παρέχει βοήθεια για την ασφάλεια στην Ουκρανία, τη Γεωργία και τη Μολδαβία από φέτος.
Τόσο για τη Ρωσία όσο και για την Κίνα, ιδίως αναφορικά με την επέκταση των πυρηνικών οπλοστασίων τους και την ανάπτυξη νέων οπλικών συστημάτων, το έγγραφο αναφέρεται επίσης στη διάδοση των όπλων μαζικής καταστροφής ως «κανονιστικό κενό που επηρεάζει άμεσα τη σταθερότητα και την ασφάλεια της ΕΕ».
Οι πρωταγωνιστές στις περιφερειακές εντάσεις
Όσον αφορά την Κίνα, το πρώτο προσχέδιο είχε ήδη στιγματίσει τη χώρα ως «εταίρο, οικονομικό ανταγωνιστή και συστημικό αντίπαλο», καθώς αυτή «εμπλέκεται όλο και περισσότερο στις περιφερειακές εντάσεις» μέσω της «αυξανόμενης παρουσίας της στη θάλασσα, στο διάστημα και στο διαδίκτυο».
Η τροποποιημένη έκδοση περιλαμβάνει τώρα ειδική αναφορά στην αυξανόμενη στρατιωτική ικανότητα του Πεκίνου.
Επιπρόσθετα για την Κίνα, αναφέρεται συγκεκριμένα ότι αυτή «έχει αναπτύξει σημαντικά τα στρατιωτικά της μέσα και στοχεύει να διαθέτει τις πιο προηγμένες τεχνολογικά ένοπλες δυνάμεις έως το 2049, επηρεάζοντας την περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια».
Ο ρόλος του ΝΑΤΟ στην ευρωπαϊκή ασφάλεια
Η στρατηγική αυτονομία, που αποτελεί στόχο της ΕΕ ώστε να ενεργεί πιο ανεξάρτητα στην εξωτερική πολιτική και την πολιτική ασφαλείας της, εμφανίζεται μόνο μία φορά στο 34σέλιδο σχέδιο.
Όπως αναφέρεται «Η στρατηγική εταιρική σχέση της ΕΕ με το ΝΑΤΟ είναι απαραίτητη για την ευρωατλαντική μας ασφάλεια. Η ΕΕ παραμένει πλήρως προσηλωμένη στην περαιτέρω ενίσχυση αυτής της βασικής εταιρικής σχέσης, επίσης για την προώθηση του διατλαντικού δεσμού».
Πέρυσι, οι ΗΠΑ, η Νορβηγία και ο Καναδάς ζήτησαν να συμμετάσχουν στο σχέδιο της ΕΕ για τη στρατιωτική κινητικότητα, καθώς θεωρείται ως η «ασημένια σφαίρα» για την αμυντική συνεργασία ΕΕ-ΝΑΤΟ και έχει σχεδιαστεί για να εξασφαλίσει την απρόσκοπτη μετακίνηση στρατιωτικού εξοπλισμού σε όλη την ΕΕ σε περίπτωση κρίσης.
Το τροποποιημένο σχέδιο υπογραμμίζει την ανάγκη για «ταχείες και απρόσκοπτες μετακινήσεις προσωπικού και εξοπλισμού για αποστολές, επιχειρήσεις και ζωντανές ασκήσεις με την ενίσχυση της στρατιωτικής κινητικότητας εντός και εκτός της Ένωσης, σε συνεργασία με το ΝΑΤΟ και άλλους εταίρους».
Αυτό θα περιλαμβάνει βελτιώσεις των υποδομών για μεταφορές διπλής χρήσης, διασυνοριακές διαδικασίες, ψηφιοποίηση των ενόπλων δυνάμεων και ανάπτυξη ικανοτήτων για «μη επιτρεπτά περιβάλλοντα».
Με πληροφορίες από Εuractiv
με Αριθμό Μητρώου 12691
