Έρευνα: Ο κίνδυνος πρόωρου θανάτου «φαίνεται» από τα μάτια

Πρόσφατη μελέτη διαπιστώνει ότι με μια γρήγορη και ανώδυνη σάρωση του ανθρώπινου βολβού του ματιού θα μπορούσε να βοηθήσει τους γιατρούς να εντοπίσουν τον κίνδυνο πρόωρης θνησιμότητας, κυρίως στους ηλικιωμένους.

Το να γερνάς έχει προφανώς αντίκτυπο στο σώμα όλων, αλλά μόνο και μόνο επειδή δύο άνθρωποι έχουν τον ίδιο αριθμό ετών κάτω από τη ζώνη τους δεν σημαίνει ότι φθίνουν σωματικά με τον ίδιο ρυθμό.

Το να κοιτάξουμε βαθιά στα μάτια ενός ατόμου θα μπορούσε να είναι ένας πολύ καλύτερος τρόπος για τη μέτρηση της πραγματικής βιολογικής του ηλικίας και αυτό θα μπορούσε να δώσει μια ματιά στη μελλοντική υγεία των ασθενών.

Το μοντέλο «πρόγνωσης»

Ένα μοντέλο μηχανικής μάθησης έχει ήδη προσδιοριστεί προκειμένου να προβλέπει τα χρόνια ζωής ενός ατόμου, απλά κοιτάζοντας τον αμφιβληστροειδή του, που είναι ο ιστός στο πίσω μέρος του ματιού.

Ο αλγόριθμος είναι τόσο ακριβής που θα μπορούσε να προβλέψει την ηλικία σχεδόν 47.000 μεσήλικων και ηλικιωμένων ενηλίκων στο Ηνωμένο Βασίλειο μέσα σε 3,5 χρόνια.

Μόλις μια δεκαετία μετά τη σάρωση αυτών των αμφιβληστροειδών, 1.871 άτομα είχαν πεθάνει και όσοι είχαν αμφιβληστροειδείς που έμοιαζαν μεγαλύτερης ηλικίας ήταν πιο πιθανό να πέσουν σε αυτήν την ομάδα.

Για παράδειγμα, εάν ο αλγόριθμος προέβλεπε ότι ο αμφιβληστροειδής χιτώνας ενός ατόμου ήταν ένα χρόνο μεγαλύτερος από την πραγματική του ηλικία, ο κίνδυνος θανάτου από οποιαδήποτε αιτία τα επόμενα 11 χρόνια αυξήθηκε κατά 2%. Την ίδια στιγμή, ο κίνδυνος θανάτου από άλλη αιτία εκτός από καρδιαγγειακή νόσο ή καρκίνο αυξήθηκε κατά 3%.

Η πιστότητα των ευρημάτων

Τα ευρήματα της μελέτης είναι αποτέλεσμα παρατήρησης και μόνον, πράγμα που σημαίνει ότι ακόμα δεν είναι γνωστό τι οδηγεί αυτή τη σχέση σε βιολογικό επίπεδο.

Ωστόσο, τα αποτελέσματα υποστηρίζουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι ο αμφιβληστροειδής είναι εξαιρετικά ευαίσθητος στις βλάβες της γήρανσης. Επειδή αυτός ο ορατός ιστός φιλοξενεί τόσο αιμοφόρα αγγεία όσο και νεύρα, θα μπορούσε να μας πει σημαντικές πληροφορίες για την αγγειακή και εγκεφαλική υγεία ενός ατόμου.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα κύτταρα στο πίσω μέρος του ανθρώπινου ματιού μπορούν να μας βοηθήσουν να προβλέψουμε την εμφάνιση καρδιαγγειακής νόσου, νεφρικής νόσου και άλλων σημαδιών γήρανσης. Αλλά αυτή είναι η πρώτη μελέτη που παρουσιάζει το «χάσμα ηλικίας του αμφιβληστροειδούς» ως ισχυρό προγνωστικό δείκτη της θνησιμότητας στο σύνολό του.

«Η σημαντική συσχέτιση μεταξύ της διαφοράς ηλικίας του αμφιβληστροειδούς και της μη καρδιαγγειακής/μη καρκινικής θνησιμότητας, μαζί με τα αυξανόμενα στοιχεία της σχέσης μεταξύ ματιού και εγκεφάλου, μπορεί να υποστηρίξουν την ιδέα ότι ο αμφιβληστροειδής είναι το «παράθυρο» των νευρολογικών παθήσεων», γράφουν οι συγγραφείς της πρόσφατης μελέτης.

Επειδή μόνο 20 άτομα στη μελέτη πέθαναν λόγω άνοιας, οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να συνδέσουν αυτή τη συγκεκριμένη διαταραχή του εγκεφάλου με την υγεία του αμφιβληστροειδούς.

Οι θάνατοι που σχετίζονται με καρδιαγγειακά έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια, καθώς η ιατρική συνεχίζει να αποτρέπει αυτά που κάποτε θα ήταν θανατηφόρα γεγονότα. Αυτό σημαίνει ότι η υγεία του αμφιβληστροειδούς θα μπορούσε ακόμα να είναι ένας σημαντικός φακός για την καρδιαγγειακή υγεία, παρά το γεγονός ότι δεν συνδέθηκε με την καρδιαγγειακή θνησιμότητα.

Προηγούμενες μελέτες, για παράδειγμα, έδειξαν ότι οι φωτογραφίες του αμφιβληστροειδούς μπορούν να βοηθήσουν στην πρόβλεψη των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου.

Άλλοι προγνωστικοί παράγοντες

Άλλοι υπάρχοντες προγνωστικοί παράγοντες της βιολογικής ηλικίας, όπως η νευροαπεικόνιση, το ρολόι μεθυλίωσης του DNA και το ρολόι της γήρανσης του μεταγραφώματος, δεν είναι τόσο ακριβείς όσο φαίνεται να είναι ο «μετρητής» ηλικίας του αμφιβληστροειδούς. Αυτές οι μέθοδοι μπορεί επίσης να είναι δαπανηρές, χρονοβόρες και επεμβατικές.

Ο αμφιβληστροειδής, εν τω μεταξύ, μπορεί εύκολα να σαρωθεί σε λιγότερο από 5 λεπτά. Εάν μπορούμε να μάθουμε περισσότερα για το πώς αυτό το στρώμα ιστού συνδέεται με το υπόλοιπο σώμα, οι κλινικοί γιατροί θα μπορούσαν να έχουν ένα εξαιρετικό νέο εργαλείο στα χέρια τους.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο British Journal of Ophthalmology