Σοκάρει η συχνότητα των περιστατικών έμφυλης βίας, εναντίον γυναικών, που κατακλύζουν τα μέσα ενημέρωσης στις μέρες μας. Με αφορμή μάλιστα την υπόθεση γνωστού παρουσιαστή που η πρώην σύντροφός του τον κατήγγειλε ότι «ανέβασε» σε ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου τρία βίντεο και 300 φωτογραφίες της, χωρίς τη συναίνεση της, το θέμα εξεγείρει. Όχι πλέον, μόνο για την συχνότητα των περιστατικών αλλά κυρίως για την ποικιλία των κακοποιητικών πρακτικών που υφίστανται τα θύματα.
H έμφυλη βία στο διαδίκτυο ή μέσω χρήσης νέων τεχνολογιών αφορά μια σειρά από κακοποιητικές πρακτικές που εμπίπτουν στον ορισμό και έχουν αποτυπωθεί, από το 1979 ακόμη, στη Γενική Σύσταση 19 της Σύμβασης CEDAW του ΟΗΕ.
Σμφωνα με την Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών, «έμφυλη βία είναι η βία που στρέφεται κατά των γυναικών, επειδή είναι γυναίκες ή επηρεάζει τις γυναίκες δυσανάλογα. Περιλαμβάνει πράξεις που προκαλούν σωματική, ψυχική ή σεξουαλική βλάβη ή πόνο, απειλές για τέτοιες πράξεις, εξαναγκασμό και άλλες μορφές στέρησης της ελευθερίας».
Το δέντρο και το δάσος
Με αφορμή το έσχατο περιστατικό του γνωστού παρουσιαστή, μπήκε στη ζωή μας και στο λεξιλόγιό μας ένας ακόμη όρος ντροπής. «Revenge porn», δηλαδή «Εκδικητική πορνογραφία» ή «εκδικητικό πορνό» Ελληνιστί.
Για την ιστορία, και σύμφωνα πάντα με όσα έχουν γίνει γνωστά, o Στάθης Παναγιωτόπουλος και η εν λόγω γυναίκα γνωρίστηκαν στην Αλόννησο, εκεί όπου ο παρουσιαστής διατηρεί εξοχική κατοικία και μαγαζί.
Οι δυο τους ανέπτυξαν σχέσεις, ωστόσο, μετά τον χωρισμό τους ο παρουσιαστής φέρεται να προχώρησε στη δημοσίευση τριών βίντεο και 300 φωτογραφιών, χωρίς την έγκριση της γυναίκας, σε ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου.
Να σημειωθεί δε, ότι ενώ το γεγονός είχε ήδη πάρει τη νομική οδό καιρό πριν, μετά από καταγγελία του θύματος, παρά ταύτα, έγινε γνωστό μετά από την απόλυση του θύτη και την δημόσια καταδίκη της συμπεριφοράς του από τους συντελεστές της εκπομπής με την οποία συνεργάζονταν.
Το «Γλωσσάρι» της ντροπής
Το «εκδικητικό πορνό» ωστόσο, όπως υπενθυμίζει το Κέντρο για τα Έμφυλα Δικαιώματα και την Ισότητα, ΔΙΟΤΙΜΑ, είναι μία μόνο μορφή έμφυλης βίας. Μαζί με ένα φάσμα εμφυλοποιημένων, σεξουαλικοποιημένων μορφών κακοποίησης, καταγράφεται υπό τον γενικό τίτλο «σεξουαλική κακοποίηση μέσω εικόνας (image based sexual abuse)».
Έρευνες καταδεικνύουν ότι το 90% των θυμάτων είναι γυναίκες, ενώ ο συνολικός αριθμός των περιστατικών αυξάνεται συστηματικά τα τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα μεγεθύνεται και ο αριθμός ιστοσελίδων που επιδίδονται στη διάδοση «εκδικητικού πορνό».
Σε αυτές, οι χρήστες μπορούν να υποβάλουν εκτός από το οπτικοακουστικό υλικό και προσωπικές πληροφορίες π.χ. τη διεύθυνση του θύματος, το χώρο εργασίας του, τους λογαριασμούς του στα κοινωνικά δίκτυα.
Μόνο για τον Ιανουάριο του 2017, το facebook κλήθηκε να αξιολογήσει 54.000 πιθανές περιπτώσεις «εκδικητικής πορνογραφίας», αναστέλλοντας τη λειτουργία 14.000 λογαριασμών.
«Ιmage based sexual abuse»
Ο όρος σεξουαλική κακοποίηση μέσω εικόνας, εισήχθη για πρώτη φορά το 2015, καθώς, θεωρήθηκε ότι ο όρος «εκδικητική πορνογραφία» δεν εκφράζει τον χαρακτήρα και την έκταση της βλάβης που προκαλείται. Μάλιστα αρκετοί από τους νόμους που ισχύουν καλύπτουν συγκεκριμένες όψεις «εκδικητικής πορνογραφίας», ενώ οι περισσότεροι έχουν περιορισμένο εύρος και ως εκ τούτου παρέχουν περιορισμένη αποκατάσταση.
«Sexist hate speech»
Σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, στον όρο «Σεξιστική ρητορική μίσους» περιλαμβάνονται εκφράσεις που διαδίδουν, προκαλούν, προωθούν ή δικαιολογούν το μίσος με βάση το φύλο. Πρακτικά, ο όρος αναφέρεται σε απειλές βιασμού, δολοφονίας και βασανισμού, που απευθύνονται σε γυναίκες και κορίτσια και εδράζεται στα έμφυλα στερεότυπα και την κουλτούρα του βιασμού.
«Creep shots ή Digital voyeurism»
«Η διαδικτυακή ηδονοβλεψία αποτελεί την ύπουλη λήψη φωτογραφιών ή βίντεο στοχευμένων στα γεννητικά όργανα γυναικών, με στόχο τη σεξουαλική ευχαρίστηση.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η σεξουαλική ευχαρίστηση προκύπτει από την ίδια την παράνομη πράξη, την έλλειψη γνώσης και συγκατάθεσης της εικονιζόμενης και την παραβίαση της ιδιωτικότητάς της».
Συχνά αυτές οι φωτογραφίες αναρτώνται στο διαδίκτυο συνοδευόμενες από hashtag όπως #creepshot.
«Cyber Bulling»
Ο «Διαδικτυακός εκφοβισμός» αφορά σε επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές όπως η αποστολή κακόβουλων μηνυμάτων, η επινόηση και διασπορά φημών ή η ανάρτηση εικόνων με στόχο τον εκφοβισμό και την υπονόμευση της αυτοεκτίμησης και της υπόληψης γυναικών ή κοριτσιών
«Cyber Harassment» Στο πλαίσιο της «Διαδικτυακής Σεξουαλικής Παρενόχλησης» χρησιμοποιούνται σχόλια, επιθετικοί σεξιστικοί και προσβλητικοί χαρακτηρισμοί, μέψω ψηφιακών εργαλείων για την παρενόχληση ενός ατόμου, συχνά παιδιών και ανηλίκων.
«Cyber Stalking» Πρόκειται για διαδικτυακή παρακολούθηση, συγκέντρωση πληροφοριών και επαναλαμβανόμενη, παρενοχλητική επικοινωνία με το θύμα, χωρίς τη συναίνεσή του.
«Doxxing» Κατά την «Kακόβουλη διαρροή προσωπικών δεδομένων» ο θύτης προβαίνει σε διαδικτυακή αναζήτηση και ανάρτηση προσωπικών δεδομένων με στόχο την έκθεση, τον δημόσιο εξευτελισμό και την ηθική απαξία, του ατόμου που στοχοποιεί.
«Ηacking» Το χακάρισμα αφορά στην παραβίαση ιδιωτικών επικοινωνιών και δεδομένων, κυρίως με τη μορφή παρείσφρησης στην κάμερα υπολογιστή του θύματος.
«Οnline Ιmpersonation» Κατά την Διαδικτυακή πλαστοπροσωπία, χρησιμοποιείται η ταυτότητα ενός άλλου προσώπου με σκοπό να το βλάψεις, να το εξαπατήσεις ή/και να το απειλήσεις.
Όπως δηκτικά αναφέρει το Κέντρο ΔΙΟΤΙΜΑ ο κατάλογος των κατάπτυστων πρακτικών έμφυλης βίας δεν είναι εξαντλητικός. Οι παραπάνω όροι και πρακτικές αποτελούν μόνο τον βασικό κορμό της μάστιγας, οι οποίοι όμως καταλυτικά κατατείνουν στην ψυχολογική ή και σωματική εξόντωση των θυμάτων.
Τα θύματα συχνά παρουσιάζουν συμπτώματα μετατραυματικού στρες και κατάθλιψης, υφίστανται σοβαρότατες κοινωνικές επιπτώσεις.
Η «έμφυλη βία» στη Βουλή
Μετα το σοκ της είδησης για περιστατικό έμφυλης βίας με πρωταγωνιστή γνωστό παρουσιαστή, το θέμα απασχόλησε και το ελληνικό κοινοβούλιο. Με παρέμβασή του, ο Κοινοβουλευτικός Εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Ευκλείδης Τσακαλώτος, διευκρίνησε ότι «Δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται ο όρος revenge porn καθώς δεν πρόκειται για πορνογραφία. Πρόκειται για κακοποίηση γυναικών»
Οδηγίες της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος για την αντιμετώπιση περιστατικών σεξουαλικής βίας και εκμετάλλευσης
- Καταγγείλτε το
- Κρατήστε αποδεικτικά
- Μιλήστε σε φίλους και οικογένεια
- Ζητήστε ψυχολογική υποστήριξη
Κάλεσε:
◾️11188 – Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος
◾️15900 Γραμμή SOS της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων
Για οποιοδήποτε θέμα αφορά παραβατική συμπεριφορά μέσω Διαδικτύου, επικοινωνήστε με τη Διεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος με τους ακόλουθους τρόπους:
- Τηλέφωνο: 11188
- Fax: 213-1527471
- Email: ccu@cybercrimeunit.gov.gr
- Μέσω του portal στη διεύθυνση: https://goo.gl/vOHdVb
- Ταχυδρομική διεύθυνση: Λ. Αλεξάνδρας 173, Τ.Κ. 11522, Αθήνα
Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος
- Τηλέφωνο: 11188
- Fax: 213-1527666
- Email: ydheve@cybercrimeunit.gov.gr
- Ταχυδρομική διεύθυνση: Μοναστηρίου 326, Τ.Κ. 54 121, Θεσσαλονίκη
Δείτε την καμπάνια «Λέξεις μαχαίρια» για τη βία κατά των γυναικών του Υπουργείο Εργασίας & Κοινωνικών Υποθέσεων, η οποία απευθύνεται στις γυναίκες θύματα βίας αλλά και στο ευρύτερο περιβάλλον τους.
με Αριθμό Μητρώου 12691
