Μᾶς καταστρέφουν ἀτιμωρητί τό ἐνδοθήλιο τοῦ γλωσσικοῦ μας DNA – Α’ μέρος

Του Κώστα Δούκα*

Ὃσο συγκλονιστικό εἶναι τό ἀπείρως μέγα, ἂλλο τόσο συγκλονιστικό εἶναι καί τό ἀπείρως μικρό. Γιά νά μή πῶ ὃτι ἂν δέν ὑπῆρχε τό ἀπείρως μικρό, δέν θά ὑπῆρχε τό ἀπείρως μέγα. Εἶναι τό ναστόν τοῦ Δημοκρίτου καί τοῦ Λευκίππου, ἀπό τό ρῆμα νάσσω, πού σημαίνει γεμίζω πλήρως, στοιβάζω. Διότι ἐντός αὐτοῦ δέν ὑπάρχει κενό. Εἶναι δηλαδή τό ἂτομον, ἡ μή τεμνομένη περαιτέρω ὓλη.

Τό ἂφθαρτον αἰωνίως

Ἀλλά ὑπάρχει καί τό μανόν, δηλαδή τό κενόν. Τό πόσο συγκλονιστικό εἶναι τό ναστόν,  τό ἂφθαρτον αἰωνίως, τό νοιώσαμε πολύ καλά ἐπί ποινῆ θανάτου μέ τόν κορωναϊό. Ἓνα ἀπειροελάχιστο πραγματάκι, ἓνας ἰός, πού στήν οὐσία εἶναι ἀθάνατος, γιατί ἀποτελεῖται ἀπό ἂφθαρτα ὑλικά πού πληροῦν τό σύμπαν. Μέχρι νά μεταλλαχθῆ καί νά ἐξαφανισθῆ, ὣσπου νά παρουσιασθῆ ξανά ὓστερα ἀπό ἑκατομμύρια ἢ δισεκατομμύρια χρόνια –ποιός ξέρει;. Αὐτό λοιπόν τό ἀόρατο πραγματάκι συγκλόνισε τήν ἀνθρωπότητα τοῦ 21ου αίῶνα. Καί ὃλοι ἂρχισαν νά σκέπτωνται ἂν θά γίνουν θύματα τῆς πανδημίας ἢ ἂν θά γλυτώσουν· ἂν θά τούς σώσουν τά ἐμβὀλια ἢ ἂν θά τούς βλάψουν· ἂν πρέπει νά ἐγκλεισθοῦν οἰκειοθελῶς ἢ ὑποχρεωτικά γιά νά μή μολυνθοῦν καί νά μή μολύνουν. Ή ἂν πρέπει ν᾽ ἀφήσουν αὐτό τό “τίποτα”, τό “οὐτιδανό”, νά λειτουργήση μέ τούς κανόνες τῆς φυσικῆς ἐπιλογῆς ἢ ν᾽ ἀντιμετωπίσουν τό φάσμα τῆς φτώχειας καί τῆς πείνας.

Μία ἀσήμαντη ὓπαρξις

Κι ὃλ᾽ αὐτά, καί ἂλλα πολλά, γιά μία ἀσήμαντη ὓπαρξι, ὁρατή μόνο μέ ἠλεκτρονικό μικροσκόπιο. Ἀκόμη καί ὁ πελώριος Κύκλωπας Πολύφημος στήν Ὀδύσσεια, ἐνῶ ἢξερε τόν χρησμό πώς κάποιος θά τόν τύφλωνε κάποτε. Δέν πίστευε ποτέ καί τό ὁμολογεῖ, ὃτι θά τόν τύφλωνε ἓνας οὐτιδανός, ἓνας μικρός ἂνθρωπος, ὁ Ὀδυσσέας, πού δήλωσε παραπλανητικά ὃτι ὀνομάζεται Οὒτις. Δηλαδή Κανείς, ὁ Κανένας. Ἀπό τήν λέξι αὐτή προέκυψε τό οὐτιδανός.

Μέ ἲδιο τρόπο

Ὃλ᾽ αὐτά σᾶς τά λέω  γιά νά συνειδητοποιήσετε ὃτι ὃλες οἱ δομές στό σύμπαν λειτουργοῦν μέ τόν ἲδιο τρόπο. Ανεξαρτήτως μεγέθους. Καί ὃταν, ὓστερα ἀπό μία σειρά ἀπείρων συνδυασμῶν, δημιουργηθῆ μία σειρά πρωτεϊνῶν πού καταλήγουν στό ὂν, πού λέγεται ἂνθρωπος, κάθε δημιούργημα καί τοῦ ὂντος τούτους ὑπόκειται στούς ἲδιους κανόνες. Ἓνα ἀπό τά δημιουργήματα τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ γλῶσσα. Καί ὃταν λέμε γλῶσσα, ἐννοοῦμε ταυτόχρονα καί, κυρίως, τήν γραφή. Κατά παγκόσμια ὁμολογία διανοουμένων, ἠ τελειωτέρα γλῶσσα τοῦ κόσμου εἶναι ἡ ἀρχαία Ἑλληνική, ἡ ὁποία πέρασε κι αὐτή, ὃπως οἱ ἰοί, πολλές μεταλλάξεις.

Προνόμιο καί καύχημα ἑνός μικροῦ λαοῦ

Μπόλιασε τίς περισσότερες γλῶσσες τοῦ κόσμου, ἐνυπάρχει ζωντανή σάν οὐσιῶδες συστατικό μέσα στά περισσότερα γλωσσολόγια τοῦ πολιτισμένου πλανήτη καί παραμένει προνόμιο καί καύχημα ἑνός μικροῦ λαοῦ, τοῦ Ἑλληνικοῦ. Πού διακατέχει προαιωνίως τήν νοτιωτέρα ἂκρα τῆς χερσονήσου τοῦ Αἳμου ἐπί χιλιάδες ἱστορικά καί μυθολογικά χρόνια. Αφοῦ προηγουμένως ἐξασφάλισε τήν πολιτιστική της αἰωνιότητα χύνοντας τήν “γλωσσική της τοξίνη” σέ ὃλες τίς γλῶσσες. Σέ ὃλες τίς ἐπιστῆμες, σέ ὃλο τόν πολιτισμένο κόσμο καί τόν ὑποχρέωσε νά ὁμιλῆ τήν ἑλληνική εἲτε αὐτούσια, εἲτε μέ διαφοροποιημένη προφορά. Καί γιά νά μή νομίζετε ὃτι σᾶς λέω ὑπερβολές. Αλλά καί ἐπειδή ἀναφερθήκαμε στόν κορωναϊό, λέξι βέβαια ὁμηρική, σᾶς πληροφορῶ ὃτι ἓνας ἰατρικός ὃρος πού σχετίζεται μέ τήν μέτρησι ἀντισωμάτων ἒναντι τοῦ λεγομένου 4ου αἱμοπεταλιακοῦ παράγοντος, δηλαδή τοῦ παράγοντος που προκαλεῖ τήν θρόμβωσι, λέγεται, ἀκοῦστε μέ προσοχή:Thrombocytopeniaantibodies heparininduced.

Σειρά ἀρχαιοελληνικῶν λέξεων

Αὐτός ὁ λεκτικός σιδηρόδρομος σ᾽ ἐμᾶς τούς ἀμαθεῖς φαίνεται ἀκατανόητος, ὂχι ὃμως καί στούς ἁπανταχοῦ τοῦ κόσμου ἰολόγους, αἱματολόγους, λοιμωξιολόγους, ἐπιδημιολόγους κλπ.. Καθώς ἀποτελεῖται ἀπό σειρά ἀρχαιοελληνικῶν λέξεων, τῶν πλείστων ὁμηρικῶν, καί συγκεκριμένα:

• Θρόμβος
• Κύτταρον
• Πενία
• Ἀντί
• Ἧπαρ

Οἱ γιατροί βέβαια ἀνά τόν κόσμο γνωρίζουν ὃτι ἡ αὐτοάνοση θρομβοπενία προκαλεῖται ἀπό τήν ἡπαρίνη. Πῶς θά ὠνόμαζαν αὐτή τήν ἰατρική ὁρολογία ἂν ὁ Ὃμηρος δέν ἀνέφερε τίς λέξεις ἧπαρ, ἀντί, πενία στήν Ὀδύσσεια, τήν ὁποία χαρακτηρίζει οὐλομένη πενία, καταραμένη φτώχεια; Ἂν ὁ Αἰσχύλος δέν ἒλεγε τήν λέξι θρόμβος, ἢτοι τεμάχιον πηγμένου αἳματος (κατάγεται ἡ λέξις ἀπό τό ὁμηρικό τρέφω); Ἂν ὁ ἀρχαῖος γιατρός Διοσκουρίδης δέν μιλοῦσε γιά τήν θρόμβωσιν; Ἒτσι, καθαρά καί ξάστερα.

Κακοποιεῖται βάναυσα ἀπό τούς ἲδιους τούς Ἓλληνες

Μή φοβᾶστε. Δέν θά μιλήσωμε γιά ἰατρική καί γιά covid-19. Γιά τήν γλῶσσα θά μιλήσουμε. Γιά τήν ἑλληνική γλῶσσα, πού ὃπως θά ἒχετε ὃλοι ἀντιληφθεῖ κακοποιεῖται βάναυσα ἀπό τούς ἲδιους τούς Ἓλληνες καθημερινῶς καί ἀτιμωρητί. Δέν ἐκτιμοῦν αὐτό τό θεῖο δῶρο, πού τούς ἦλθε ἀπό τά βάθη τῶν αἰώνων καί ἒκανε τήν συνεννόησι παιχνιδάκι. Ἀλλά πρίν ἀρχίσουμε νά μιλᾶμε γιά τήν κακοποίησι τῆς γλώσσας μας, θά πρέπει νά ξεκινήσουμε τούς συλλογισμούς μας ἀπό τήν ἀρχική ἰδέα πού προαναφέραμε.  Ἀπό τά ἐλάχιστα συστατικά τῆς γλώσσας μας πού οὒτε κάν ὑποπίπτουν στήν ἀντίληψί μας. Δηλαδή ὃτι ἡ γλῶσσα μας ὑπόκειται στούς νόμους πού διέπουν τά ἀπείρως μικρά καί τά ἀπείρως μεγάλα. Ἀλλά γιά νά ἐννοήσουμε πῶς λειτουργοῦν οἱ νόμοι αὐτοί, πρέπει ν᾽ ἀρχίσουμε ἀπό τά ἐλάχιστα συστατικά πού συγκροτοῦν τήν γλῶσσα μας. Ἀπό τό ναστόν καί ἀπό τό μανόν τοῦ Δημοκρίτου.

Γράμματα τοῦ ἀλφαβήτου

Κι αὐτά τά ἐλάχιστα πού συγκροτοῦν τήν παγκόσμια γλῶσσα μας δέν εἶναι ἂλλα ἀπό τά γράμματα τοῦ ἀλφαβήτου. Κι αὐτά γιά νά διαμορφωθοῦν στήν σημερινή μορφή πού τά γνωρίζουμε, πέρασαν, ὃπως καί οἱ ἰοί πού ζοῦν δισεκατομμύρια χρόνια στήν Γῆ μας καί στό σύμπαν, ἀπό πολλές μεταλλάξεις. Μεταλλάξεις συμβαίνουν πολλές στούς ἐμβίους ὀργανισμούς. Ἂλλες εἶναι καλές, ἂλλες ὃμως εἶναι ὀλέθριες. Τέτοια βιαία μετάλλαξι ὑπέστη ἡ ἑλληνική γλῶσσα, ἡ σύγχρονη καθομιλουμένη τῶν Ἑλλήνων.

Τό μεγαλύτερο ἒγκλημα

Τέτοια γλῶσσα μέ τόσο μακρύ παρελθόν ἒγινε μονοτονική μέ τήν ψῆφο μόλις 30 νυσταλέων βουλευτῶν τοῦ ΠΑΣΟΚ στίς 2 μετά τά μεσάνυχτα τῆς 11ης Ἰανουαρίου 1982. Ἦταν τό μεγαλύτερο ἒγκλημα πού συνετελέσθη σέ βάρος μιᾶς ἀρχαιοτάτης γλώσσας. Τά ἀποτελέσματα τοῦ ὁποίου βλέπουμε σήμερα, ὃταν ἀκοῦμε τούς ἒχοντες τό προνόμιο τῆς δημοσίας ἐκφορᾶς τοῦ λόγου. Δημοσιογράφους πρωτίστως τῶν ἠλεκτρονικῶν μέσων, πολιτικούς, ἐπιστήμονες, δικαστικούς. Δημοσίους λειτουργούς γενικώτερα, νά ὁμιλοῦν καί νά ἀναμεταδίδουν χάριν τῆς τηλεοράσεως ἀνά τό πανελλήνιον λέξεις σόλοικες, λανθασμένα τονισμένες, ἀνύπαρκτες,ἂναρχα αὐτοσχεδιαζόμενες, ἀνορθόγραφες, ἀσύντακτες.

Λεξιοπενία

Ἡ λεξιπενία εἶναι ἲδιον χαρακτηριστικό τῆς νεωτέρας ἑλληνικῆς, ἀφοῦ καταργήθηκε ἡ ἐτυμολόγησι τῶν λέξεων. Μέ τήν ὁποία ἀναδεικνύεται ἡ δυναμικότητα τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας νά δημιουργῆ νέες λέξεις καί νά δίνη ὑπόστασι σέ κάθε νέα ἀνακάλυψι. Μέγιστο λάθος, ἢ γιά τήν ἀκρίβεια μέγιστον ἒγκλημα, ἡ κατάργησι τῶν τόνων καί τῶν πνευμάτων, (καί ὂχι μόνο) πού ὡδήγησε στήν καταστροφή. Ἢδη τά παιδιά δέν μποροῦν νά καταλάβουν τόν Παπαδιαμάντη, τόν Σεφέρη, τόν Ἐλύτη, τόν Παπαρρηγόπουλο. Αὐτοί εἶναι γεμάτοι ἀπό τόν πλοῦτο τῶν ἀρχαίων ἑλληνικῶν, πού εἶναι μία ζῶσα πραγματικότητα. Εμεῖς οἱ σύγχρονοι Ἓλληνες χρησιμοποιοῦμε τοὐλάχιστον 15.500 λέξεις τοῦ Ὁμήρου. Αὐτούσιες ἢ παράγωγες, ὃπως ἀπέδειξα μέ τό λεξικό μου πού κυκλοφορεῖ σέ δεύτερη ἒκδοσι.

Σέ ὃλες τίς σύνθετες λέξεις ἀρχαῖες ἑλληνικές

Βρίσκουμε σέ ὃλες τίς σύνθετες λέξεις τίς ἀρχαῖες ἑλληνικές, ὃπως γιά παράδειγμμα: Λέμε ψωμί, ἀλλά τό παρασκευαστήριο τοῦ ψωμιοῦ λέγεται  ἀρτοποιεῖο καί ὂχι ψωμοποιεῖο. Λέμε ἂλογο, ἀλλά ἱπποφορβεῖο. Λέμε παπούτσι, ἀλλά ὑποδηματοποιεῖο. Λέμε νερό καί ὂχι ὓδωρ, ἀλλά χρησιμοποιοῦμε πιό πολύ τό ὓδωρ στήν καθομιλουμένη παρά τό νερό, ὃπως ὑδροπλάνο, Ἑταιρία Ὑδάτων  καί ὂχι Νερῶν, ὑγρασία, ὑδραγωγεῖο, ὑδραυλικός, ὑδρόβιος κ.λπ. Κανείς δέν θυμᾶται τό ὁμηρικό ρῆμα κομέω, πού σημαίνει φροντίζω, ἐπιμελοῦμαι, ἀλλά ὃλοι μας λέμε νοσοκομεῖο, γηροκομεῖο, φρενοκομεῖο, τυροκομεῖο, μελισσοκομία, ἀνθοκομία, ἱπποκόμος κ.λπ.

*Ο Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος (μέλος της ΕΣΗΕΑ), ερευνητής και συγγραφέας (μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών). Ασχολείται επί 40ετία με την ομηρική γραμματεία. Έχει μεταφράσει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια σε πεζό λόγο και, τελευταία, σε έμμετρο μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.