Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος: Είμαστε η γενιά που μπορεί να κάνει ειρήνη με τη φύση

Σύνταξη: ecozen.gr

“Ξανά-φανταζόμαστε, ξανά-δημιουργούμε, αποκαθιστούμε” – Reimagine. Recreate. Restore – είναι το φετινό μήνυμα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος που γιορτάζεται στις 5 Ιουνίου.

Είναι η δική μας στιγμή, για να αποκαταστήσουμε τη ζημιά που έχουμε επιφέρει στη Γη, αλλά και να βρούμε ευρηματικούς τρόπους με τη φαντασία μας και τη δημιουργική μας ικανότητα ώστε να φτιάξουμε μια καλύτερη πραγματικότητα για το περιβάλλον και άρα για τον εαυτό μας.

Παράλληλα ο ΟΗΕ απευθύνει έκκληση στην υπάρχουσα γενιά, αυτή που ονομάζει “γενιά αποκατάστασης” να γίνει αυτό ακριβώς. Μία γενιά που θα αναστρέψει τη ζημιά.

Είμαστε η γενιά που μπορεί να κάνει ειρήνη με τη φύση

Όπως χαρακτηριστικά γράφει στο φετινό μήνυμα:

“Αυτή είναι η στιγμή μας.

Δε μπορούμε να γυρίσουμε πίσω το χρόνο. Αλλά μπορούμε να φυτέψουμε δέντρα, πράσινο στις πόλεις μας, να ξαναχτίσουμε τους κήπους μας, να αλλάξουμε τη διατροφή μας και να καθαρίσουμε τα ποτάμια και τις ακτές μας. Είμαστε η γενιά που μπορεί να κάνει ειρήνη με τη φύση.

Ας είμαστε ενεργοί, όχι αγχωμένοι. Ας είμαστε τολμηροί, όχι συνεσταλμένοι.”

Και μπορούμε πράγματι να γίνουμε αυτοί οι άνθρωποι. Παρακάτω ακολουθεί μια σειρά από σημαντικά στατιστικά και άλλα δεδομένα που συγκέντρωσε η worldenvironmentday.global, που αποδεικνύουν σε αριθμούς και μεγέθη, πόσο μεγάλο θα είναι το περιβαλλοντικό, κοινωνικό και οικονομικό όφελος αν δράσουμε. Αποτελούν δε, εξαιρετικούς “λόγους” για να το κάνουμε.

Η “μεγάλη εικόνα”

• Η αποκατάσταση και άλλες φυσικές λύσεις μπορούν να αντιστοιχίσουν στο 1/3 των περικοπών που απαιτούνται έως το 2030 για να κρατηθεί η υπερθέρμανση του πλανήτη κάτω από τους 2C, βοηθώντας ταυτόχρονα τις κοινωνίες και τις οικονομίες να προσαρμοστούν στην κλιματική αλλαγή. Griscom et al., 2017; Kapos et al., 2019)
• Η αποκατάσταση του 15% των εδαφών που έχουν μετατραπεί σε επιλεγμένα σημεία, θα μπορούσε να αποτρέψει το 60% των προβαλλόμενων εξαφανίσεων ειδών ζωής. (Strassburg et al., 2020)
• Η αποκατάσταση του οικοσυστήματος συμβάλλει στην επίτευξη και των 17 στόχων αειφόρου ανάπτυξης έως την ημερομηνία στόχου του 2030, συμπεριλαμβανομένης της εξάλειψης της φτώχειας και της πείνας. (IRP, 2019)

Η αξία των οικοσυστημάτων

• Το μισό του παγκόσμιου ΑΕΠ εξαρτάται από τη φύση και κάθε 1 δολάριο που επενδύεται στην αποκατάσταση δημιουργεί έως και 30 δολάρια σε οικονομικά οφέλη. (Verdone and Seidl, 2017)
• Τα δάση παρέχουν πόσιμο νερό στο 1/3 των μεγαλύτερων πόλεων του κόσμου. Υποστηρίζουν επίσης το 80%, το 75% και το 68% όλων των ειδών αμφιβίων, πουλιών και θηλαστικών, αντίστοιχα. (HLPE, 2017; Vié, Hilton-Taylor και Stuart, 2009)
• Τουλάχιστον 2 δισεκατομμύρια άνθρωποι εξαρτώνται από τον γεωργικό τομέα για τη διαβίωσή τους, ιδιαίτερα από τους φτωχούς και τους αγροτικούς πληθυσμούς. (WRI, 2019)
• Οι τύρφη αποθηκεύει σχεδόν το 30% του παγκόσμιου ποσού άνθρακα εδάφους. (Scharlemann et al., 2014)
• Τα δέντρα στους δρόμους παρέχουν μείωση περίπου 0,5 έως 2° C στις μέγιστες θερμοκρασίες του καλοκαιριού, ωφελώντας τουλάχιστον 68 εκατομμύρια ανθρώπους. (MacDonald et al., 2016)

Υποβάθμιση οικοσυστήματος

• Η υποβάθμιση του οικοσυστήματος επηρεάζει ήδη την ευημερία τουλάχιστον 3,2 δισεκατομμυρίων ανθρώπων – το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού. (IPBES, 2018)
• Κάθε χρόνο, ο κόσμος χάνει 10 εκατομμύρια εκτάρια δασών – μια περιοχή μεγέθους της Δημοκρατίας της Κορέας, ή διπλάσια από την Κόστα Ρίκα. (FAO και UNEP, 2020)
• Η διάβρωση του εδάφους και άλλες μορφές υποβάθμισης κοστίζουν στον κόσμο περισσότερα από 6 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως για απώλεια παραγωγής τροφίμων και άλλες υπηρεσίες οικοσυστήματος. (Sutton et al., 2016)
• Περίπου το 30% των φυσικών οικοσυστημάτων γλυκού νερού έχουν εξαφανιστεί από το 1970.
• Το 1/3 των παγκόσμιων αποθεμάτων ψαριών υπεραλλιεύονται, από 10% που συνέβαινε το 1974. (FAO, 2020)

Επιπτώσεις της υποβάθμισης στην ανθρώπινη ευημερία

• Περίπου 10 τρισεκ. δολάρια στο παγκόσμιο ΑΕΠ θα μπορούσαν να χαθούν έως το 2050 εάν οι υπηρεσίες που μας προσφέρει το οικοσύστημα συνεχίσουν να μειώνονται. (Johnson et al., 2020)
• Η υποβάθμιση της γης θα μπορούσε να μειώσει την παγκόσμια παραγωγικότητα τροφίμων κατά 12%, προκαλώντας αύξηση των τιμών των τροφίμων έως και 30% έως το 2040. (ELD, 2015)
• Μέχρι 700 εκατ. άνθρωποι προβλέπεται να μεταναστεύσουν λόγω της υποβάθμισης της γης και της κλιματικής αλλαγής έως το 2050. (IPBES, 2018)
• Η μείωση της γονιμότητας του εδάφους στα χωράφια αραβοσίτου κοστίζει μόνο στους Αμερικανούς αγρότες περίπου μισό δισ. δολάρια ετησίως σε επιπλέον λίπασμα. (Jang et al., 2020)
• Η υποβάθμιση του οικοσυστήματος μπορεί να αυξήσει την επαφή μεταξύ ανθρώπων και άγριων ζώων και έχει συνδεθεί με εστίες ασθενειών. (HLPE, 2017)

Ευκαιρίες αποκατάστασης και οφέλη

• Ευκαιρίες για αποκατάσταση μπορούν να βρεθούν σε 2 δισεκ. εκτάρια αποψιλωμένων και υποβαθμισμένων δασικών εκτάσεων παγκοσμίως – μια περιοχή μεγαλύτερη από τη Νότια Αμερική. (WRI, 2011)
• Η επίτευξη του στόχου της Πρόκλησης της Βόννης για αποκατάσταση 350 εκατομμυρίων εκταρίων υποβαθμισμένων και αποψιλωμένων εκτάσεων σε όλο τον κόσμο θα μπορούσε να δημιουργήσει έως και 9 τρισεκ. δολάρια σε καθαρά κέρδη. (Verdone and Seidl, 2017)
• Η αποκατάσταση μόνο μέσω της αγροδασοκομίας έχει τη δυνατότητα αύξησης της επισιτιστικής ασφάλειας για 1,3 δισεκατομμύρια ανθρώπους. (Smith et al., 2019)
• Η αποκατάσταση των κοραλλιογενών υφάλων στη Μεσοαμερική και την Ινδονησία θα μπορούσε να προσφέρει επιπλέον 2,5 έως 2,6 δισεκατομμύρια δολάρια σε οφέλη για τις υπηρεσίες του οικοσυστήματος ετησίως. (ICRI, 2018)
• Η αποκατάσταση των δασών και άλλων οικοσυστημάτων λεκάνης απορροής θα μπορούσε να εξοικονομήσει υπηρεσίες κοινής ωφέλειας στις μεγαλύτερες πόλεις του κόσμου 890 εκατομμύρια δολάρια ετησίως σε κόστος επεξεργασίας νερού. (Shemie and McDonald, 2014)