Μπορεί η διατροφή να βοηθήσει να πετύχουμε κλιματική ουδετερότητα ως το 2050;

Αλήθεια τι σχέση έχουν οι διατροφικές μας επιλογές με το φαινόμενο του θερμοκηπίου, τις εκπομπές άνθρακα στην ατμόσφαιρα και την υπερθέρμανση του πλανήτη; Μεγάλη και άμεση είναι η απάντηση. Μάλιστα αν αγαπάμε το περιβάλλον θα πρέπει άμεσα όλοι μας να πάρουμε κάποιες σοβαρές αποφάσεις όσον αφορά τη δίαιτα και τα προϊόντα που βάζουμε στο καλάθι μας όταν επισκεπτόμαστε το σούπερ μάρκετ. 

Εάν θέλαμε να σταματήσουμε αμέσως όλες τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου από την καύση ορυκτών καυσίμων, αλλά συνεχίζαμε να τρώμε με τον ίδιο τρόπο, θα μπορούσαμε άραγε να πετύχουμε τους κλιματικούς στόχους που αποσκοπούν στην αποφυγή των παγκόσμιων αυξήσεων θερμοκρασίας κατά 1,5C και 2C; Σε έρευνα που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science, διερευνήθηκε το παραπάνω ερώτημα μέσα από μια μελέτη για το κατά πόσο θα μπορούσαν να αλλάξουν τα συστήματα παραγωγής τροφίμων έως το 2100. 

Τροφή για σκέψη

Στη Συμφωνία του Παρισιού ο περιβαλλοντικός στόχος που τέθηκε ως μείζον ζήτημα ήταν να  περιορίσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη κατά 2 ° C, και φυσικά να μειωθούν επίσης οι εκπομπές άνθρακα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που προέρχονται από τη γεωργία έτσι ώστε να φτάσουμε στην κλιματική ουδετερότητα έως το 2050. Σε πρόσφατες έρευνες λήφθηκαν υπόψη δεδομένα για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τα οποία στη συνέχεια υπολογίστηκαν ανά μονάδα τροφίμων που παράγονται και προσπάθησε να γίνει μια πρόβλεψη εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από συστήματα τροφίμων. Όπως διαπιστώθηκε, ακόμη και αν οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων εξαλειφθούν αμέσως, ξεκινώντας από σήμερα, οι εκπομπές από το παγκόσμιο σύστημα παραγωγής τροφίμων μόνο θα καθιστούσαν αδύνατον τον περιορισμό της θέρμανσης ακόμα και κατά 1,5 ° C, πόσο μάλλον να επιτευχθεί ο στόχος των 2 ° C. Συνεπώς, απαιτούνται σημαντικές αλλαγές στον τρόπο παραγωγής τροφίμων από όλες τις χώρες εάν θέλουμε να πετύχουμε τους στόχους της Συμφωνίας του Παρισιού.

Ώρα για δράση

Ατομικά, ο καθένας μας έχει ευθύνη και μπορεί να κάνει προσωπικές αλλαγές για να βοηθήσει το περιβάλλον. Η μετάβαση σε υγιεινότερες και κυρίως χορτοφαγικές δίαιτες είναι ένα καλό πρώτο βήμα όπως και η μείωση ειώσεις της σπατάλης τροφίμων. Θα πρέπει συνολικά να αλλάξει ο τρόπος που σκεφτόμαστε, αγοράζουμε και καταναλώνουμε. Πολλά σούπερ μάρκετ έχουν κάνει ήδη στροφή προς αυτή την κατεύθυνση παρέχοντας πιο βιώσιμες επιλογές προϊόντων στα ράφια τους. Προϊόντα από οργανικές καλλιέργειες ή ακόμα και τοπικά προϊόντα που δεν απαιτούν μεγάλο κόστος και επεξεργασία για να βρεθούν στο ράφι είναι μερικά χαρακτηριστικά παραδείγματα που βρίσκουμε στο φυλλάδιο ΑΒ Βασιλόπουλος το οποίο φιλοξενεί τουλάχιστον 300 προϊόντα βιολογικής καλλιέργειας και πάνω από 100 προϊόντα μαναβικής Ελλήνων παραγωγών.  

Φυσικά, η αλυσίδα παραγωγής τροφίμων δεν είναι η μόνη πηγή κλιματικής αλλαγής και είναι λίγο παράλογο να υποθέσουμε ότι οι εκπομπές αερίων θερμοκηπίου από ορυκτά καύσιμα θα μπορούσαν να σταματήσουν αμέσως. Η επίτευξη των κλιματικών στόχων κατά τον υπολογισμό των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου τόσο από δραστηριότητες τροφίμων όσο και από άλλες δραστηριότητες θα είναι δύσκολη και θα απαιτήσει συντονισμένη και ταχεία δράση σε όλους τους τομείς της οικονομίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, οι επιχειρήσεις, οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και ο καθένας από εμάς έχουμε όλοι ένα σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουμε. 

Ευτυχώς, υπάρχουν πολλές στρατηγικές που μπορούν να ακολουθήσουν όλα τα κράτη σε για τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου από την παραγωγή τροφίμων. Πιθανότατα θα απαιτηθεί να υιοθετηθούν από όλους πιο βιώσιμες μέθοδοι καλλιέργειας καθώς και αύξηση της αποδοτικότητας της παραγωγής τροφίμων. Σε κρατικό επίπεδο, θα μπορούσαν επίσης να ενθαρρύνονται πιο βιώσιμες συμπεριφορές μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία, μέσω της καθολικής εφαρμογής της σήμανσης των τροφίμων, με εκπαιδευτικά αγροτικά προγράμματα για τη βελτίωση των πρακτικών των παραγωγών τροφίμων και η προώθηση ενός πιο βιώσιμου τρόπου ζωής. 

Το μόνο σίγουρο πάντως είναι το εξής: όσον αφορά τους κλιματικούς στόχους του μέλλοντος, τα ορυκτά καύσιμα έχουν σημασία, αλλά εξίσου σημαντικά είναι και τα τρόφιμα καθώς και ο τρόπος που τα παράγουμε.