Η αμερικανική κυβέρνηση επέβαλε κυρώσεις στην Τουρκία μέσω του Νόμου CAATSA και ο φιλέλληνας Αμερικάνος επικεφαλής της μειοψηφίας στην Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, εξέφρασε την ικανοποίηση του και ξεκαθάρισε ότι δεν τον προβληματίζουν οι αντιδράσεις της Τουρκίας. Όσο αφορά τον διάλογο που επιζητά η Τουρκία με Ελλάδα, η Ελλάδα από πλευράς της δηλώνει πρόθυμη μόνο σε περίπτωση που οι Τούρκοι δείξουν την επιθυμία τους με πράξεις. Οι Τούρκοι από πλευράς τους προσπαθούν να δείξουν καλή θέληση, παρόλο που κάποιοι δηλώνουν δύσπιστοι.
“Οι Αμερικάνοι είχαν προειδοποιήσει για τις συνέπειες”
Ο Αμερικανός Γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ δήλωσε στην στην δημοσιογράφο της ΕΡΤ στην Ουάσιγκτον, Λένα Αργύρη:
«Είμαι ικανοποιημένος που έστω και καθυστερημένα η κυβέρνηση των ΗΠΑ αντιλήφθηκε αυτό που είχαν αντιληφθεί εδώ και καιρό, Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικανοί: ότι η Τουρκία θα έπρεπε να είχε τιμωρηθεί ακριβώς την ημέρα που παρέλαβε τους S 400, κάτι τέτοιο δεν θα έπρεπε να είναι τόσο δύσκολο, ούτε τόσο χρονοβόρο».
Μάλιστα, στη συνέχεια τόνισε ότι η Τουρκία όχι μόνο παρέλαβε το ρωσικό σύστημα αλλά αγνόησε και όλες τις αμερικανικές προειδοποιήσεις και προχώρησε στην ενεργοποίησή του, ενώ το δοκίμασε εναντίον των αμερικανικής κατασκευής των F-16.
Στη συνέχεια τόνισε:
«Η τροπολογία που έβαλα στον προϋπολογισμό, η οποία προβλέπει κυρώσεις στην Τουρκία για ένα έτος, ήταν σίγουρα μια κινητήριος δύναμη. Ωστόσο, ρόλο έπαιξε η ίδια η συμπεριφορά της Τουρκίας, όχι μόνο σε σχέση με τα ρωσικά συστήματα, αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο, στη Λιβύη και πιο πρόσφατα στο Ναγκόρνο Καραμπάχ. ‘Ολα αυτά έκαναν ακόμη και τον πρόεδρο Τραμπ που θα προτιμούσε να διατηρήσει τη σχέση του με τον Ερντογάν, να δει ότι η επιβολή κυρώσεων ήταν μονόδρομος».
Έπειτα, σημείωσε ότι οι συγκεκριμένες κυρώσεις έχουν περισσότερο συμβολική παρά πρακτική σημασία. Παρ’ όλα όμως αυτά, αναγνώρισε τη σημασία τους ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά στην απαγόρευση όλων των αδειών εξαγωγής από τις ΗΠΑ, κάτι που, όπως εκτίμησε, θα έχει σημαντικές συνέπειες στην Τουρκία.
Κλείνοντας δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει πως, οι Αμερικανοί είχαν προειδοποιήσει πολλές φορές την Τουρκία για τις συνέπειες.
Η πράξεις της Τουρκίας θα δείξουν και όχι τα λόγια
Ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών, Αλέξανδρος Παπαϊωάννου, κατά την τακτική ενημέρωση των διπλωματικών συντακτών, τόνισε ότι η Τουρκία θα πρέπει να αποδείξει με τις πράξεις της ότι θέλει εποικοδομητικό διάλογο στη βάση του διεθνούς δικαίου.
«Θα πρέπει να περάσει ένα εύλογο χρονικό διάστημα προκειμένου να είμαστε έτοιμοι εφόσον προσκληθούμε για τις διερευνητικές επαφές για να συζητήσουμε το μοναδικό ζήτημα που συζητούσαμε μέχρι τώρα, την οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ» και «η Τουρκία θα πρέπει να απέχει από οποιεσδήποτε προκλητικές ενέργειες», τόνισε.
Αναφερόμενος στα συμπεράσματα του πρόσφατου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Παπαϊωάννου επισήμανε ότι ελήφθησαν δύο σημαντικές αποφάσεις:
- Επιβολή κυρώσεων σε επιπρόσθετα φυσικά και νομικά πρόσωπα που εμπλέκονται στις παράνομες γεωτρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο στη βάση της απόφασης της 11ης Νοεμβρίου του 2019 που έχει ως νομικό υπόβαθρο το άρθρο 29 της Συνθήκης για την ΕΕ.
- Ζήτησε από τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να ετοιμάσουν μια έκθεση για το σύνολο των σχέσεων ΕΕ – Τουρκίας, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών, εμπορικών σχέσεων, και άρα της τελωνειακής ένωσης.
Σεβασμός στα βασικά κριτήρια
Στη συνέχεια τόνισε ότι όλα τα κράτη που θα συμμετάσχουν στην διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο θα πρέπει να σέβονται τα βασικά αυτονόητα κριτήρια:
- να αναγνωρίζουν το σύνολο των υπόλοιπων συμμετεχόντων
- να σέβονται την εδαφική κυριαρχία όλων των άλλων κρατών
- να σέβονται τους κανόνες του διεθνούς δικαίου και του δικαίου της θάλασσας
Σημείωσε για το πλαίσιο που θα συμφωνηθεί, ότι ετοιμάζει κάποιες προτάσεις ο ύπατος εκπρόσωπος της ΕΕ, καθιστώντας εκ νέου σαφές πως η σύγκληση αυτής της διάσκεψης δεν μπορεί να γίνει παρά μόνο με τη συγκατάθεση των κρατών-μελών της ΕΕ και των κρατών των οποίων θα συγκληθούν.
Όσο αφορά τις κυρώσεις των ΗΠΑ στην Τουρκία, ο Παπαϊωάννου υπογράμμισε πως ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών στην πρόσφατη Υπουργική Σύνοδο του ΝΑΤΟ αναφέρθηκε εκτενώς σε όλη την γκάμα των ενεργειών οι οποίες υπονομεύουν τη συνοχή της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας και αποδυναμώνουν τη νοτιοανατολική πτέρυγά του.
Η τριμερής συνεργασία
Σε σχέση με την πρόσφατη τριμερή συνεργασία σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών στο Αμμάν μεταξύ Ελλάδας, Ιορδανίας και Κύπρου, ο Παπαϊωάννου χαρακτήρισε τις συνομιλίες ενδιαφέρουσες.
Ο Παπαϊωάννου τόνισε ότι δεν συζήτησαν μόνο για την τριμερή συνεργασία, αλλά και για τις ευρύτερες εξελίξεις στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, κατά τις οποίες ο Ιορδανός υπουργός Εξωτερικών έκανε πολύ ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις όσον αφορά το Ιράκ, την κατάσταση στα Παλαιστινιακά εδάφη, ενώ εξέφρασε την ανησυχία του για την τουρκική συμπεριφορά στην περιοχή. Το τελευταίο ήταν κάτι που έκανε εντύπωση στην ελληνική πλευρά, σημείωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών.
Κλείνοντας υπογράμμισε πως η θέση της Ελλάδας για την ενταξιακή πορεία της Βόρειας Μακεδονίας παραμένει σταθερή.
«Είμαστε υπέρ της ενταξιακής πορείας της εδώ και δεκαετίες, από το 2003 και έπειτα, λαμβάνοντας πάντα υπόψη την αιρεσιμότητα».
Θα μπορούσε να υπάρξει διάλογος με Τουρκία
«Αν υπάρξει συνέπεια και συνέχεια από την τουρκική πλευρά, αν αφήσει στην άκρη την παραβατική προκλητική της συμπεριφορά, τότε θα μπορούσε να ανοίξει ένα παράθυρο, προκειμένου να επανεκκινήσουν οι διερευνητικές επαφές από εκεί που είχαν σταματήσει τον Μάρτιο του 2016, με υπαιτιότητα της Τουρκίας», υπογράμμισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας.
Η απάντηση της Τουρκίας
Η Τουρκία σε προσπάθεια της να κάνει μία κίνηση που δείχνει θετική στάση, επιχειρεί να εμφανίσει τις διεθνείς πιέσεις για τερματισμό των προκλήσεων.
«Οι κυρώσεις είναι λανθασμένες νομικά και πολιτικά. Τώρα που το Oruc Reis ολοκλήρωσε το έργο του η Ελλάδα τι θα επικαλεστεί;», δηλώνει ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου.
Παράλληλα, η Άγκυρα αντιμετωπίζει με αμηχανία την επιβολή κυρώσεων από την Ουάσιγκτον με τον Ισμαήλ Ντεμίρ, εκ των προσώπων που πλήττονται από τα Αμερικανικά μέτρα να ισχυρίζεται ότι δεν τον αφορά.
«Εμείς που είμαστε στόχοι ως Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας, δεν έχουμε τίποτα να αγοράσουμε απευθείας από τις ΗΠΑ ούτε έχουμε συνυπογράψει οποιασδήποτε σύμβασης με τις ΗΠΑ», αναφέρει ο Ντεμίρ.
O Eρντογάν φαίνεται να τα έχει βρει δύσκολα μετά τις κυρώσεις που του επέβαλαν οι Ηνωμένες Πολιτείες και προσπαθεί να είναι πιο μαλακός με τους Ευρωπαίους.
Στην επικοινωνία που είχε με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, ο Τούρκος Πρόεδρος ήταν ήπιος και δεν είχε καμία σχέση με τον επιθετικό Ερντογάν που είχαν συνηθίσει αναγράφεται σε ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.
Υπήρξε διαφωνία για τη Διάσκεψη για την Ανατολική Μεσόγειο στην οποία η Άγκυρα ζητεί να κάτσουν στο τραπέζι και οι Τουρκοκύπριοι. Δεν προχωρά όμως προς το παρόν το σχέδιο της διάσκεψης.
Ο Ερντογάν προσπαθεί να δείξει ότι έχει αλλάξει και προσεγγίζει και πάλι την ΕΕ και τις ΗΠΑ.
Ωστόσο, δεν είναι διατεθειμένος να χάσει και τους Ρώσους, κάτι που πρακτικά δεν μπορεί να πάει μακριά.
Τέλος, πηγές της ΕΕ υποστηρίζουν ότι δεν πιστεύουν ότι θα υπάρξει η επιθυμητή και ουσιαστική στροφή στη συμπεριφορά της Τουρκίας.
με Αριθμό Μητρώου 12691
