Τελικά τα ζευγάρια αρχίζουν να μοιάζουν με την πάροδο του χρόνου;

Επιμέλεια: Αγάπη Μυργιώτη

Η ιδέα ότι οι άνθρωποι που βρίσκονται σε μακροχρόνιες σχέσεις αρχίζουν να μοιάζουν περισσότερο μεταξύ τους με την πάροδο του χρόνου υπάρχει εδώ και δεκαετίες. Στην πραγματικότητα αυτή η ιδέα βασίζεται σε ένα επιστημονικό πείραμα που πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του 1980. Είναι ωστόσο αυτό το παράξενο φαινόμενο ένα γεγονός που όντως συμβαίνει;

Πως ξεκίνησε η θεωρία για την ομοιότητα των ζευγαριών;

Αυτή η ασυνήθιστη ιδέα μπήκε στη συνείδηση του κόσμου για πρώτη φορά μετά από μια μελέτη ψυχολογίας που δημοσιεύθηκε το 1987. Η μελέτη είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα παντρεμένα ζευγάρια που ζούσαν μαζί για 25 χρόνια άρχιζαν να μοιάζουν σωματικά μεταξύ τους ως αποτέλεσμα της παρατεταμένης συμβίωσής τους.

Όσο για το πώς κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι σωματικά δυνατό, οι συγγραφείς, με επικεφαλής τον αείμνηστο κοινωνικό ψυχολόγο, Robert Zajonc, πρότειναν ότι “η σύγκλιση στη φυσική εμφάνιση των συζύγων θα μπορούσε να αποδοθεί στο γεγονός ότι οι δια βίου εραστές συγχρονίζονται τόσο πολύ ο ένας με τον άλλο που καταλήγουν ασυνείδητα να μιμούνται τις εκφράσεις του άλλου, κάτι που με τον καιρό αλλάζει την εμφάνιση των προσώπων τους“.

“Μια επίπτωση της αγγειακής θεωρίας είναι ότι η συνήθης χρήση των μυών στο πρόσωπο μπορεί να επηρεάσει μόνιμα τα φυσικά χαρακτηριστικά του προσώπου. Κατά συνέπεια δύο άτομα που ζουν το ένα με το άλλο για μεγάλο χρονικό διάστημα, λόγω της επαναλαμβανόμενης ενσυναισθητικής μίμησης, θα μεγάλωναν παρόμοια τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους.”, πρότειναν οι ερευνητές.

Η θεωρία τελικά αποδεικνύεται επιστημονικά;

Μέχρι σήμερα, αυτές οι ιδέες παρέμεναν μόνο στην ψυχολογική λογοτεχνία όσο και στην καθημερινή κουλτούρα, με κάποιους να υποστηρίζουν ότι το υποθετικό φαινόμενο έχει αποδειχθεί και επιστημονικά. Έχει όντως αποδειχθεί;

Σύμφωνα με μια νέα ανάλυση από ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, αυτή η θεωρία δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά.

“Μια πιο προσεκτική ματιά στη βιβλιογραφία αποκαλύπτει ότι, ενώ η υπόθεση της σύγκλισης στη φυσική εμφάνιση είναι μία από τις αρχές της τρέχουσας ψυχολογικής επιστήμης και έχει διαδοθεί ευρέως μέσω εγχειρίδιών και βιβλίων δεν έχει σχεδόν καμία εμπειρική υποστήριξη”, γράφουν σε άρθρο τους οι συγγραφείς μιας νέας μελέτης, με επικεφαλής την PhD φοιτήτρια ηλεκτρολογικής μηχανικής Pin Pin Tea-makorn.

“Το πείραμα του 1987, ενώ ήταν προσεκτικά σχεδιασμένο, βασίστηκε σε ένα εξαιρετικά μικρό δείγμα 12 παντρεμένων ετεροφυλόφιλων ζευγαριών. Επιπλέον, τα ευρήματά του δεν έχουν επαναληφθεί ποτέ.”

Επανάληψη πειράματος

Για να διερευνήσει εκ νέου τα συμπεράσματα της υποτιθέμενης σύγκλισης του προσώπου, η Tea-makorn και ο συν-συγγραφέας της, υπολογιστικός ψυχολόγος Michal Kosinski, πραγματοποίησαν μια επανάληψη του πειράματος του 1987, αλλά με ένα πολύ μεγαλύτερο δείγμα πιθανόν ομοιοτήτων και με τις δυνατότητες της τεχνολογίας του 21ου αιώνα.

Η μελέτη του 1987 είχε εξετάσει φωτογραφίες μόνο 12 ζευγαριών από τις αρχές του γάμου τους και 25 χρόνια αργότερα. Ωστόσο, η νέα έρευνα συγκέντρωσε εικόνες 517 παντρεμένων ζευγαριών από δημόσιες διαδικτυακές πηγές για να κάνουν την σύγκριση.

Επιπλέον, η Tea-makorn και ο Kosinski δεν είχαν μόνο ανθρώπινους κριτές για να κάνουν τις συγκρίσεις, αλλά είχαν και έναν αλγόριθμο αναγνώρισης προσώπου που ονομάζεται VGGFace2 και ο οποίος στο παρελθόν έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να κρίνει τις ομοιότητες του προσώπου.

Που κατέληξαν οι μελετητές;

Αυτό το νέο πείραμα ήταν μια καλή ευκαιρία για να αποδειχθεί επιτελούς η ομοιότητα των ζευγαριών με την πάροδο των χρόνων. Δυστυχώς, οι ερευνητές δεν βρήκαν στοιχεία που να υποδηλώνουν την ισχύ της θεωρίας.

Ωστόσο, παρόλο που η ομάδα δεν βρήκε στοιχεία που να υποδηλώνουν ότι τα ζευγάρια μοιάζουν με την πάροδο του χρόνου μεταξύ τους, τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν ότι οι άνθρωποι φαίνεται να επιλέγουν μακροχρόνιους συντρόφους που μοιάζουν με αυτούς, τουλάχιστον σε σύγκριση με άλλα πρόσωπα που επιλέχθηκαν τυχαία.

Πηγή: sciencealert.com