Έκθεση: Σε κίνδυνο η ελεύθερη και απρόσκοπτη δημοσιογραφία

Μια πολύ ενδιαφέρουσα και κρίσιμη έκθεση, ειδικά στην παρούσα φάση, σχετικά με την πολυφωνία των μέσων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την Αλβανία και την Τουρκία, ολοκληρώθηκε μόλις από το Κέντρο για την Πολυφωνία και την Ελευθερία των ΜΜΕ (CMPF).

Οι περισσότερες χώρες δεν έχουν να επιδείξουν πολύ καλές επιδόσεις στον συγκεκριμένο τομέα, αντιθέτως η κατάσταση βαίνει συνεχώς επιδεινούμενη και τα ρίσκα για την ελεύθερη και απρόσκοπτη ενημέρωση παραμένουν πολλά.

Τα ευρήματα είναι ιδιαίτερα απογοητευτικά και δυσοίωνα για το μέλλον τόσο του δημοσιογραφικού επαγγέλματος όσο και -κυρίως- για την ουσιαστική ενημέρωση του κοινού χωρίς fake news, υπερβολές και προπαγάνδα.

Όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της έκθεσης, ενώ αναμενόταν η δημοσίευσή της, ξέσπασε η πανδημία του COVID-19, η οποία προκάλεσε “πανδημία” και στην ενημέρωση, ένα “infodemic“, ενισχύοντας την άποψη για τη σημασία των μέσων μαζικής ενημέρωσης στις δημοκρατικές κοινωνίες.

Απόλυτη αποτυχία

Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Δημοσιογράφων, χαρακτηρίζει απαράδεκτη αυτή την εξέλιξη, επισημαίνοντας ότι καταδεικνύει την απόλυτη αποτυχία των χωρών να αναλάβουν τις ευθύνες τους για να προστατεύσουν την ελευθερία του Τύπου και τις συνθήκες εργασίας των δημοσιογράφων. Παράλληλα καλεί τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να λάβουν έκτακτα μέτρα προστασίας του κύρους των δημοσιογράφων και να διασφαλίσουν την πρόσβαση των πολιτών σε έγκυρη ενημέρωση.

Τα ευρήματα

Χώρες όπως η Κροατία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Ισπανία, η Ρουμανία, η Σλοβακία, η Αλβανία, η Ιταλία, η Σλοβενία, η Μάλτα, η Ιρλανδία και η Γαλλία καταγράφονται ως μέσου κινδύνου. Αντιθέτως η Τουρκία ανήκει στις χώρες υψηλού κινδύνου.

Όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας των δημοσιογράφων, 13 χώρες βρίσκονται στο κόκκινο: η Αλβανία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιταλία, η Λιθουανία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Σλοβενία, η Ισπανία, η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η Ελλάδα

Στη χώρα μας, όπως είναι γνωστό, βασική πηγή ενημέρωσης είναι η τηλεόραση (63%), ακολουθούν οι ιστοσελίδες (24%), τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (6,27%), το ραδιόφωνο (4%) και τελευταίες και καταϊδρωμένες έρχονται οι εφημερίδες (3%).

Σε γενικές γραμμές το δικαίωμα στην ενημέρωση, το επάγγελμα -“λειτούργημα”- του δημοσιογράφου και η ανεξαρτησία του, προστατεύονται από το Σύνταγμα, και άρα θεωρητικά τουλάχιστον, δεν αντιμετωπίζουν σοβαρούς κινδύνους.

Σε θέματα αγοράς καθώς και κοινωνικής ενσωμάτωσης όμως, η Ελλάδα βρίσκεται στο κόκκινο. Τι σημαίνει αυτό;

• Ότι η αγορά επηρεάζει τις επιλογές και το περιεχόμενο των media – και άρα την ανεξαρτησία τους.
• Ότι η πρόσβαση στην ενημέρωση είναι περιορισμένη για κάποιες κοινωνικές ομάδες, τις μειονότητες αλλά και τις γυναίκες.

Ένας άλλος πολύ σημαντικός και ενδεικτικός παράγοντας είναι η πολιτική ανεξαρτησία, τομέας στον οποίο επίσης η Ελλάδα ανήκει στην κατηγορία υψηλού κινδύνου…

Η ταυτότητα της έκθεσης

Η έκθεση του Κέντρου για την Πολυφωνία και την Ελευθερία των ΜΜΕ (Media Pluralism Monitor 2020), αποτελεί μια επιστημονική και ολιστική προσπάθεια αποτύπωσης της υγείας των ΜΜΕ, με λεπτομερή στοιχεία σχετικά με την πολυφωνία και την ελευθερία του Τύπου στην ΕΕ καθώς και σε κάποιες υποψήφιες χώρες. Το κέντρο εκπονεί την έκθεση από το 2013 με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η παρούσα έκθεση καταγράφει τη διετία 2018-2019, και μπορείτε να την δείτε ΕΔΩ 

Α. Χαΐνη