Χαρτογραφήθηκε το παραποτάμιο Μηναγιώτικο ποδηλατικό μονοπάτι Natura 2000

Το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας προχώρησε σε χαρτογράφηση του μεσογειακού παραποτάμιου «Μηναγιώτικου Ποδηλατικού Μονοπατιού Natura 2000».
Με στόχο την ανάδειξη και προβολή της κοιλάδας του Μηναγιώτικου ρέματος της Νότιας Μεσσηνίας. Μιας περιοχής που χαρακτηρίζεται από σημαντικούς οικοτόπους καθώς και ένα ιδιαίτερο πολιτισμικό απόθεμα.

Ποδηλατικό μονοπάτι βουνού μήκους 14 χιλιομέτρων

Πρόκειται για ποδηλατικό μονοπάτι βουνού μήκους 14 χιλιομέτρων. Που ξεκινάει από τον ημιορεινό οικισμό των Κάτω Αμπελοκήπων και καταλήγει στον παραθαλάσσιο οικισμό της Φοινικούντας.

Στο πλαίσιο αυτό, το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας έχει αποστείλει σχετική αίτηση στην Περιφέρεια Πελοποννήσου. Συνοδευόμενη από μελέτη περιβαλλοντικής και πολιτισμικής τεκμηρίωσης.
Με σκοπό να αποτελέσει την αφετηρία από την Περιφέρεια για την σύνταξη ενός βιώσιμου σχεδίου δράσης ήπιας ανάπτυξης εναλλακτικού τουρισμού.
Που θα αφορά την σήμανση (σημείων πληροφόρησης και προσανατολισμού) και την προβολή του μεσογειακού παραποτάμιου «Μηναγιώτικου Ποδηλατικού Μονοπατιού Natura 2000».
Για την ανάδειξη και την αξιοποίησή του, αλλά και τη διασύνδεσή του με το δίκτυο ποδηλατικών μονοπατιών της Πελοποννήσου.

Μεγάλος αριθμός ενδημικών ειδών φυτών και ζώων

Η ερευνητική μελέτη περιβαλλοντικής τεκμηρίωσης ανέδειξε σημαντικούς και ευαίσθητους μεσογειακούς οικοτόπους. Καθώς λόγω ιδιαίτερων κλιματολογικών συνθηκών, εντοπίζεται ένας μεγάλος αριθμός ενδημικών ειδών φυτών και ζώων.

Ανάμεσα στα σημαντικά είδη οικοτόπων, της Οδηγίας 92/43/ΕΟΚ, που απαντώνται στην περιοχή είναι:

• Ο τύπος οικοτόπου 92C0 Δάση Platanus orientalis- Δάση ανατολικής πλατάνου»
• Ο τύπος οικοτόπου 92D0 «Nerium oleander, Vitex agnus-cactus / πικροδάφνες και λυγαριές»
• Ο τύπος οικοτόπου 9290 «Δάση με Cupressus (Acero-Cupression), κυπαρισσοδάση»
• Ο τύπος οικοτόπου 9320 «Δάση με Olea και Ceratonia, αγριελιάς και χαρουπιάς»
• Ο τύπος οικοτόπου 9340 «Δάση με Quercus ilex – Δάση Αριάς»
• Ο τύπος οικοτόπου 9350 «Δάση με Quercus macrolepis, Δάση βαλανιδιάς»
• Ο τύπος οικοτόπου 9540 «Μεσογειακά πευκοδάση με ενδημικά είδη πεύκων της Μεσογείου» κ.α.

Δύο αιωνόβια δένδρα, μια Βελανιδιά (Αριά) και μια Λυγαριά, που βρίσκονται στην περιοχή της αφετηρίας του ποδηλατικού μονοπατιού, είναι υποψήφια προς ένταξη στον Κατάλογο των Διατηρητέων Μνημείων της Φύσης.

Η θέση της περιοχής αυτής, στη δυτική μεταναστευτική διαδρομή των πτηνών στην Ελλάδα, σε μια από τις νότιες άκρες των Βαλκανίων, καθιστούν αυτή την γεωγραφική περιοχή πολύ σημαντική.

Είναι χαρακτηριστικό ότι, τουλάχιστον τρία απειλούμενα είδη μεγάλων αετών, είναι αξιοσημείωτα στοιχεία της τοπικής ορνιθοπανίδας.

Πρόκειται για τον Στικταετό (Aquila clanga), τον Βασιλαετό (Aquila heliaca) (“Κινδυνεύοντα”) και τον Χρυσαετό (Aquila chrysaetos).

Οι πολιτιστικοί πόροι της διαδρομής

Η μελέτη ανέδειξε σημαντικούς πολιτισμικούς πόρους που σχετίζονται άμεσα με την κοιλάδα του Μηναγιώτικου ρέματος.
Όπως η παρουσία 12 υδρόμυλων κατά μήκος της κοίτης του Μμηναγιώτικου ρέματος που λειτουργούσαν έως την δεκαετία του 1960.
Αξίζει να σημειωθεί η αναφορά του Γάλλου φιλέλληνα Chateau Briand στο Μηναγιώτικο ρέμα κατά την περιήγηση του στην περιοχή τον Αύγουστο του 1806, κατευθυνόμενος από την Μεθώνη προς την Κορώνη.

Το Υπουργείο Πολιτισμού, πριν δύο έτη, χαρακτήρισε ως Διατηρητέο Νεώτερο Μνημείο το εμβληματικό Δημοτικό Σχολείο του οικισμού των Κάτω Αμπελοκήπων. Που αποτέλεσε αρχηγείο της Εθνικής Αντιστάσης κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Σημαντικοί μεσογειακοί οικότοποι

Το μονοπάτι διαπερνά μεγάλος μέρος της προστατευόμενης γεωγραφικής περιοχής του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000 του Ακρωτηρίου Ακρίτας. Που συναντώνται σημαντικοί μεσογειακοί οικότοποι. Περίπου 8 χιλιόμετρα από τη συνολική διαδρομή των 14 χιλιομέτρων.

Η χρονική διάρκεια της ποδηλατικής διαδρομής

Η χρονική διάρκεια της ποδηλατικής διαδρομής κυμαίνεται μεταξύ 1,30 – 2 ωρών. Το μέγιστο υψόμετρο της διαδρομής βρίσκεται στην αφετηρία του ποδηλατικού μονοπατιού (πλατεία οικισμού Κάτω Αμπελοκήπων). Και φτάνει τα 345 μέτρα.

Η σηματοδότηση παραποτάμιας ποδηλατικής και πεζοπορικής διαδρομής, αποτελούν αφετηρία για την προστασία και ανάδειξη των πολιτισμικών και περιβαλλοντικών πόρων της κοιλάδας του Μηναγιώτικου ρέματος.

Χαρακτηριστικό της σημασίας της κοιλάδας του Μηναγιώτικου ρέματος αποτελεί η πρόσφατη αναφορά του ευρωπαϊκού δικτύου Natura 2000 στην βιοποικιλότητα και την πολιτιστική κληρονομιά της.

Το μεσογειακό πρόγραμμα Interreg Mediterranean Inherit παρουσίασε πριν λίγες μέρες ειδικό αφιέρωμα σε σχέση με την σπάνια βιοποικιλότητα της περιοχής των Κάτω Αμπελοκήπων. Καθώς και με το σχεδιαζόμενο μεσογειακό παραποτάμιο μονοπάτι που θα διαπερνά την κοιλάδα του Μηναγιώτικου ρέματος.

Σημείο ανέγγιχτης μεσογειακής αναφοράς βιοποικιλότητας

Η κοιλάδα του Μηναγιώτικου ρέματος, αποτελεί σημείο ανέγγιχτης μεσογειακής αναφοράς βιοποικιλότητας. Που μπορεί να αποτελέσει πολύτιμη περιβαλλοντική δεξαμενή ευρωπαϊκής γνώσης. Για την εξαγωγή σημαντικών πληροφοριών και συμπερασμάτων για την εξέλιξη της βιοποικιλότητας σε ένα σχετικά «απομονωμένο» περιβαλλοντικό θύλακα της Μεσογείου.

Το έργο Inherit του προγράμματος Interreg MED στοχεύει στη διατήρηση και αξιοποίηση της φυσικής κληρονομιάς. Σε παράκτιους και θαλάσσιους τουριστικούς προορισμούς της Μεσογείου

Η χαρτογράφηση θα δώσει την δυνατότητα μιας ολιστικής προσέγγισης σε σχέση με την ανάπτυξη της περιοχής. Με γνώμονα την ισόρροπη σχέση μεταξύ φύσης και ανθρώπου. Και θα αναδείξει τα συγκριτικά πλεονεκτήματα του δικτύου Natura 2000 για τους ανθρώπους, την φύση και την τοπική οικονομία.

Θα βοηθήσει στον σχεδιασμό νέων εργαλείων προστασίας και διαχείρισης. Αναδεικνύοντας τις ευκαιρίες που προσφέρει η αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπου με το φυσικό περιβάλλον.