Η επιστροφή στα σχολεία ως ευκαιρία για περιβαλλοντικές δράσεις

Το άνοιγμα των σχολείων την 1η Ιουνίου και η σταδιακή επιστροφή στη -νέα- κανονικότητα, αποτελεί μιας πρώτης τάξης ευκαιρία να ξανασκεφτούμε όχι μόνο τους τρόπους εκπαίδευσης, αλλά και τις αλλαγές που μπορούν να γίνουν μέσα στο σχολείο ώστε παιδιά και εκπαιδευτικοί να αποκαταστήσουν τη σχέση τους με τη φύση, μειώνοντας ταυτόχρονα το αποτύπωμά τους στον πλανήτη.

Για να δούμε κάποιους απλούς τρόπους που θα βάλουν τα σχολεία στο επίκεντρο των δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος, και τους οποίους μπορούμε να δοκιμάσουμε κατ’ αρχάς μέσα στον επόμενο μήνα με στόχο να τους εφαρμόσουμε από τον επόμενο Σεπτέμβριο – ή όποτε ανοίξουν εκ νέου τα σχολεία μετά το καλοκαίρι.

Κατασκευή κομπόστ

Η ενασχόληση των παιδιών -ειδικά του δημοτικού- με το χώμα μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική. Η δημιουργία ενός χώρου για κομποστοποίηση είναι κάτι αρκετά εύκολο, ειδικά στα σχολεία όπου λειτουργεί ολοήμερο πρόγραμμα και αναπόφευκτα πολλά τρόφιμα πετιούνται στον κάλαθο των αχρήστων. Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλές ενημερωτικές ιστοσελίδες για την κατασκευή κομπόστ, ενώ τα καταστήματα με είδη για το σπίτι διαθέτουν έτοιμους κάδους για τον κήπο. Ενδεικτικά, επισκεφθείτε τις παρακάτω διευθύνσεις:

• http://www.bostanistas.gr/?i=bostanistas.el.article&id=3463
• http://efepereth.wikidot.com/garden-compost
• https://www.followgreen.gr/

Υγιή κυλικεία

Σε περίπτωση που στο σχολείο λειτουργεί κυλικείο, το ιδανικό θα ήταν η επιλογή των προϊόντων προς πώληση να γίνεται με βάση όχι μόνο τα συστατικά τους αλλά και τις ορθές πρακτικές όσον αφορά την παραγωγή, τη συσκευασία κλπ. που ακολουθούν οι εταιρείες για την παρασκευή τους. Είναι ουσιαστικό, πριν ξεκινήσει οποιαδήποτε συνεργασία με προμηθευτές, να γνωρίζουμε αν τα προϊόντα:

• είναι καλά για την υγεία
• μπορούν να τα χρησιμοποιήσουν τα παιδιά
• περιέχουν κάτι τοξικό
• επιβαρύνουν το περιβάλλον και πώς
• είναι ανακυκλώσιμη η συσκευασία τους.

Πάντως σχετικά με το τι επιτρέπεται να πωλείται στα σχολικά κυλικεία υπάρχει η ΚΥΑ αρ. 111526/Δ4/10-9-2010 με θέμα “Λειτουργία κυλικείων δημοσίων σχολείων”, στην οποία κυριαρχούν τα φρούτα και τα προϊόντα ολικής άλεσης (http://1lyk-syrou.kyk.sch.gr/autosch/joomla15/index.php/nea-anakoinoseis/64-leitourgia-kylikeion-dimosion-sxoleion).

Υπενθυμίζεται, τέλος, ότι ο Οργανισμός Προνοιακών Επιδομάτων και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΟΠΕΚΑ) που διαχειρίζεται και υλοποιεί τα Προγράμματα Σχολικών Γευμάτων εδώ και 5 περίπου χρόνια σε συνεργασία με Πανεπιστημιακούς Φορείς, επιλέγει προϊόντα ντόπια και υψηλής διατροφικής αξίας. Προάγεται δηλαδή στην νέα γενιά η υγιεινή, μεσογειακή διατροφή, ενώ παράλληλα διευρύνεται ο αριθμός των θέσεων εργασίας στις τοπικές κοινωνίες. Το πρόγραμμα απευθύνεται συνολικά σε 185.311 μαθητές και περιλαμβάνει 1.227 σχολικές μονάδες 74 Δήμων-Περιφερειακών Ενοτήτων της χώρας.

Περισσότερα εδώ: https://opeka.gr/oikogeneies/scholika-gevmata/

Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας

Ο τρόπος που αποθηκεύουμε το φαγητό μας είναι ο βασικός παράγοντας για τη διατήρησή του. Καθώς ψυγεία και καταψύκτες χάνουν την ενεργειακή τους αποδοτικότητα πριν ολοκληρώσουν τον κύκλο ζωής τους, είναι απαραίτητο να ελέγχουμε συχνά την καλή λειτουργία τους ώστε να αποφευχθεί η καταστροφή -και αντίστοιχα η απόρριψη- των τροφίμων, να μειωθεί ο λογαριασμός του ρεύματος και φυσικά να περιοριστεί το ανθρακικό μας αποτύπωμα.

Ένας καλός ηλεκτρολογικός έλεγχος είναι ούτως ή άλλως απαραίτητος για όλα τα σχολεία και τις συσκευές που λειτουργούν σε αυτά.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει θεσπίσει το ευρωπαϊκό οικολογικό σήμα το οποίο πρέπει να φέρει κάθε συσκευή ώστε να είμαστε σίγουροι ότι δεν βλάπτει το περιβάλλον. Τα ψυγεία µε το οικολογικό σήµα πρέπει να έχουν ενεργειακή απόδοση ΕΕ τουλάχιστον κατηγορίας
A+ ή A++, που σηµαίνει ότι καταναλώνουν 60 τοις εκατό λιγότερη ηλεκτρική ενέργεια σε σύγκριση µε λιγότερο αποδοτικές συσκευές.

Περισσότερα εδώ: https://ec.europa.eu/environment/archives/ecolabel/pdf/infokit/el_2006/appliances.pdf

Λιγότερο πλαστικό

Υπολογίζεται ότι το 40% του πλαστικού προέρχεται από αντικείμενα μιας χρήσης. Η ανακύκλωση του πλαστικού είναι μια καλή λύση, όμως καλύτερη είναι η μη χρήση του. Ήδη το υπουργείο Περιβάλλοντος έχει δρομολογήσει σχέδιο δράσης για την απόσυρση των πλαστικών μιας χρήσης έως τον Ιούλιο του 2021. Ωστόσο, δεν χρειάζεται η επίσημη απαγόρευση για να καταφύγουμε σε πιο φιλικές για το περιβάλλον επιλογές – όπως, για παράδειγμα, να αντικαταστήσουμε το πλαστικό σακουλάκι για το κολατσιό του παιδιού μας με μια χαρτοσακούλα, ή να χρησιμοποιούμε καλαμάκια από μπαμπού ή ακόμη και σιδερένια αντί των πλαστικών μιας χρήσης.

Περισσότερα εδώ: https://www.wwf.gr/images/pdfs/GreekPlasticLow.pdf

Ανακύκλωση για πάντα

Αν και η τοποθέτηση κάδων ανακύκλωσης στα σχολεία έχει σε γενικές γραμμές προχωρήσει, καλό είναι τα παιδιά να ενημερώνονται τακτικά τόσο για τα οφέλη της όσο και για το τι ακριβώς μπορεί να ανακυκλωθεί και τι όχι.

Στην Ελλάδα, αρμόδιος φορέας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή πολιτικών για την ανακύκλωση, είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ). Στην ιστοσελίδα του διατίθενται όλες οι πληροφορίες σχετικά με τα υλικά που ανακυκλώνονται, τα διάφορα συστήματα (μπλε κάδοι, σπιτάκια κλπ.) και φυσικά, τα οφέλη της διαδικασίας.

Περισσότερα εδώ: https://www.eoan.gr/el/content/20/ti-ulika-anakuklonoume