Ήθη και έθιμα του Πάσχα σε όλοκληρη την Ελλάδα

Το φετινό Πάσχα θα είναι διαφορετικό από όλα τα υπόλοιπα λόγω κορονοϊού, με τις απαγορεύσεις να μας αναγκάζουν να περάσουμε τις γιορτές αυτές χωρίς τις συνήθειες άλλων χρόνων. Παρ’ όλα αυτά, θα θυμηθούμε διάφορα ήθη και έθιμα της πατρίδας μας, ευελπιστώντας από του χρόνου να αναβιώσουν όπως κάθε χρόνο και οι Έλληνες ανά την επικράτεια να γιορτάσουν αναλόγως τις γιορτινές αυτές μέρες.

Ρόδος

Στη Ρόδο το Σάββατο του Λαζάρου, τα παιδιά γυρίζουν από πόρτα σε πόρτα και τραγουδούν τα κάλαντα του Λαζάρου, συγκεντρώνοντας χρήματα και αυγά για τους ιερείς.

Παλαιότερα, κανένας γεωργός δεν πήγαινε στο χωράφι του να εργαστεί, γιατί όπως πίστευαν ό,τι έπιαναν θα μαρανόταν. Επιτρεπόταν μόνο η συγκέντρωση ξερών κλαδιών για το άναμμα των φούρνων τη Μεγάλη Εβδομάδα για το ψήσιμο των κουλουριών.

Του Λαζάρου, επίσης, σε όλα τα σπίτια οι νοικοκυρές φτιάχνουν στριφτά κουλουράκια, τα «Λαζαράκια», συμβολίζοντας με τον τρόπο αυτό το σώμα του Λαζάρου που ήταν τυλιγμένο στο σάβανο.

Εντυπωσιακή είναι η Ανάσταση στο νησί της Καλύμνου, με τους αυτοσχέδιους δυναμίτες που ρίχνονται και οι οποίοι ταρακουνούν στην κυριολεξία το νησί.

Κάρπαθος

Στην Κάρπαθο τα πασχαλινά έθιμα ξεχωρίζουν στον Ολυμπο, όπου οι κάτοικοι ακολουθούν παραδόσεις πένθους και θρήνου στη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, αλλά και λαμπρού εορτασμού, που κορυφώνεται τη Λαμπρή Τρίτη. Αποχωρίζονται τις παραδοσιακές πολύχρωμες στολές τους μόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα, όταν τις αντικαθιστούν με μια «πένθιμη» ενδυμασία.

Μετά το συγκινητικό Επιτάφιο της Μεγάλης Παρασκευής, οι γυναίκες ετοιμάζουν το Μεγάλο Σάββατο, το λαμπριάτικο οφτό για την επόμενη μέρα, δηλαδή κατσικάκι ή αρνί με γέμιση, κυρίως από ρύζι.

Τη Δευτέρα του Πάσχα οι γυναίκες πηγαίνουν στους φούρνους, για να φουρνίσουν πασχαλινές πίτες με μυζήθρα και μπαχαρικά και στη συνέχεια στο νεκροταφείο για να ασπρίζσουν και να στολίσουν με λουλούδια τους τάφους.

Οι Ολυμπίτες στολίζουν τη Λαμπρή Τρίτη τις εικόνες της εκκλησίας με χρωματιστές μαντίλες και τις κουβαλάνε στα χέρια, οδεύοντας ξανά προς το νεκροταφείο.

Κως

Στην Κω, ενώ οι μεγάλοι ασχολούνται με τις πασχαλινές δουλειές και τον εκκλησιασμό, τα παιδιά προετοιμάζονται για την Ανάσταση. Παίρνουν μεγάλα κλειδιά από εκείνα που είχαν οι παλιές κλειδαριές, δένουν με ένα σχοινί το κλειδί με μπαρούτι και βάζουν το καρφί στην τρύπα του κλειδιού, το βράδυ της Ανάστασης το χτυπούν δυνατά στον τοίχο για να εκπυρσοκροτήσει.

Αλλοι κόβουν μακριές λωρίδες χαρτιού, βάζουν στην άκρη της κάθε λωρίδας μπαρούτι και ένα φιτίλι, την τυλίγουν τριγωνικά, ώστε να προεξέχει το φυτίλι που το ανάβουν και από την ώρα που ο παπάς λέει το «Χριστός Ανέστη».

Το πρωί του Μ. Σαββάτου, η εκκλησία στρώνεται με μικρά μοβ μυρωμένα λουλούδια του βουνού που λέγονται λαμπρές. Οι νοικοκυρές φτιάχνουν τις λαμπρόπιττες και το γεμιστό αρνί.

Πάτμος

Στην Πάτμο η μεγάλη εβδομάδα αποτελεί μία μοναδική εμπειρία. Το έθιμο που κάνει το Πάσχα στην Πάτμο ξεχωριστό, είναι η τελετή του Νιπτήρα, το πρωί της Μ. Πέμπτης, το οποίο αποτελεί την αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου: ο Ηγούμενος, όπως ακριβώς ο Ιησούς, πλένει τα πόδια δώδεκα μοναχών που κάθονται γύρω από τη μεγάλη εξέδρα, όπως οι μαθητές στο Μυστικό Δείπνο.

Τη Μεγάλη Παρασκευή γίνεται η αναπαράσταση της Αποκαθήλωσης στη Μονή του Αγίου Ιωάννη και το ίδιο βράδυ όλοι οι Επιτάφιοι συναντιούνται στις πλατείες της Σκάλας και της Χώρας. Η Ανάσταση γίνεται επίσης στο Μοναστήρι και ανήμερα του Πάσχα, διαβάζεται το Ευαγγέλιο σε επτά γλώσσες.

Αγρίνιο

Ένα από τα πιο γνωστά πασχαλινά έθιμα, ο χαλκουνοπόλεμος, η ιστορία του οποίου ξεκινάει από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αναβιώνει κάθε Μεγάλη Παρασκευή στο Αγρίνιο.

Συγκεκριμένα, μετά την περιφορά του Επιταφίου, οι «χαλκουνάδες» κατευθύνονται στην κεντρική πλατεία, προκειμένου να πάρουν μέρος στον χαλκουνοπόλεμο. Όταν ανάβουν τα χαλκούνια (αυτοσχέδιες εκρηκτικές κατασκευές), εντυπωσιακές φλόγες φωτίζουν την κεντρική πλατεία, προσφέροντας ένα ξεχωριστό θέαμα.

Το έθιμο έχει τις «ρίζες» του στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, όταν οι Αγρινιώτες άναβαν τα χαλκούνια κατά την περιφορά του Επιταφίου, ώστε να απομακρύνουν τους αλλόθρησκους. Όμως και μετά την επανάσταση του 1821, κάτοικοι του Αγρινίου συνέχιζαν να κατασκευάζουν χαλκούνια, διατηρώντας έτσι το έθιμο ζωντανό.

Η προετοιμασία του χαλκουνιού ξεκινάει περίπου δύο μήνες πριν από τη Μεγάλη Εβδομάδα.

Τα χαλκούνια αποτελούνται από έναν μεγάλο κύλινδρο, γεμάτο με ένα μείγμα μπαρουτιού και ένα φυτίλι στο άκρο. Οι «χαλκουνάδες» αναζητούν πάντα τον καλό «χαρτό» δηλαδή το κατάλληλο μείγμα μπαρουτιού, το οποίο δοκιμάζεται κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας, ώστε να είναι ασφαλές.

Κατά καιρούς, το έθιμο είχε απαγορευτεί διότι είχαν τραυματιστεί «χαλκουνάδες» αλλά και θεατές. Όμως, μετά το 1985 ο χαλκουνοπόλεμος γίνεται, πλέον, σε ασφαλέστερο περιβάλλον και με καλύτερη οργάνωση.

Ναύπακτος

Στη Ναύπακτο, το έθιμο της Μεγάλης Παρασκευής, με το «φλεγόμενο» λιμάνι την ώρα της περιφοράς των Επιτάφιων, προσελκύει κάθε χρόνο μεγάλο αριθμό επισκεπτών.

Το έθιμο ξεκίνησε τη δεκαετία του ’50. Κατά την περιφορά των επιταφίων του Αγίου Δημητρίου και Αγίας Παρασκευής, οι ψαράδες του λιμανιού «στόλιζαν» τις πολεμίστρες με εκατοντάδες αναμμένες δάδες. Πριν από λίγα χρόνια ο δήμος Ναυπάκτου αποφάσισε να εμπλουτίσει το έθιμο. Έτσι λοιπόν, όταν η πομπή των δύο Επιταφίων φθάνει στην πλατεία του λιμανιού, ένας φλεγόμενος σταυρός φωτίζει την είσοδο του λιμένα. Αμέσως μετά, ο νυχτερινός ουρανός φωτίζεται από εντυπωσιακά πυροτεχνήματα.

Σύμφωνα με την παράδοση, το έθιμο φαίνεται να θέλει να συνδυάσει τη θρησκευτική μυσταγωγία με την ηρωική προσπάθεια του μπουρλοτιέρη Ανεμογιάννη να πυρπολήσει την τουρκική ναυαρχίδα στο λιμάνι της Ναυπάκτου.

Αχαΐα

Στο Άνω Καστρίτσι Αχαΐας, η παράδοση θέλει τους κατοίκους να τελούν τη δεύτερη ημέρα του Πάσχα θρησκευτικές δεήσεις για να προφυλάξουν το χωριό από κάποια καταστροφή.

Κατόπιν προτροπής των ιερωμένων, οι κάτοικοι, ντυμένοι με παραδοσιακές στολές, πραγματοποιούσαν λιτανεία και δέηση, περιφέροντας τις άγιες εικόνες σε κύκλο, σε όλα τα υψώματα γύρω από το χωριό.

Η λιτανεία καταλήγει στο εξωκλήσι της Παναγίας, όπου τελείται θεία λειτουργία. Στη συνέχεια, όσοι συμμετέχουν στην πομπή κατευθύνονται στην κεντρική πλατεία, όπου ακολουθεί γλέντι με ψητά αρνιά, κόκκινα αυγά, κουλούρια και κρασί.

Ρούμελη

Η Ρούμελη είναι «δεμένη» με τα έθιμα του Πάσχα. Στη Ρούμελη, το ψήσιμο του οβελία είναι μια διαδικασία σχεδόν τελετουργική και γι’ αυτό, πολλές φορές, συνδέεται άμεσα με το θρησκευτικό στοιχείο.

Το Ρουμελιώτικο Πάσχα είναι κάτι ξεχωριστό αφού σημαίνει και το αντάμωμα όλων των οικογενειών απ’ όπου και αν βρίσκονται. Εγκαταλειμμένα χωριά με λιγοστούς κατοίκους τις άγιες ημέρες αποκτούν ζωή. Δείχνουν πως πάλι ανασαίνουν. Μάλιστα, τα τελευταία χρόνια λόγω της κρίσης όλο και περισσότεροι είναι εκείνοι που φθάνουν μέχρι τα χωριά τους και ζωντανεύουν παραδόσεις που δεν σταματούν μόνο στον λάκκο και τον οβελία, αλλά επεκτείνονται και σε ξεχωριστά πασχαλινά δρώμενα.

Μέχρι τα μέσα της 10ετίας του ’90 το «Ρουμελιώτικο Πάσχα» με δωρεάν για όλους αρνί ψητό, κρασί και μουσική ανήμερα του Πάσχα είχε την έδρα του στη Λαμία. Χιλιάδες επισκέπτες απ’ όλη την Ελλάδα έδιναν το ραντεβού τους ανήμερα του Πάσχα στον πευκόφυτο λόφο του Αγίου Λουκά στη Λαμία.

Στη συνέχεια ξεπεράστηκε και εγκαταλείφθηκε μιας και θυσιάστηκε στις «σύγχρονες συνθήκες». Πριν δύο χρόνια, άρχισαν και πάλι τα πρώτα δειλά βήματα για την αναβίωσή του. Φέτος εγκαταλείφθηκε εκ νέου.

Αμφίκλεια

Αξίζει κανείς να βρεθεί στο παραδοσιακό Δαδί, για να ζήσει ένα αξέχαστο Ρουμελιώτικο Πάσχα. Σε κάθε γειτονιά δημιουργούνται «λάκκοι» εκεί όπου ψήνονται πολλά αρνιά μαζί. Προσφέρονται αυγά, κρασί και γλυκά.

Τη τρίτη ημέρα του Πάσχα, γιορτάζει η Αγία Ιερουσαλήμ, η οποία βρίσκεται στην είσοδο της χαράδρας «Βάρσαμο». Μετά τη λειτουργία ακολουθεί χορός στη θέση «Αλωνάκι» με χορευτικά τμήματα του λαογραφικού συλλόγου και μοιράζεται φρέσκο τυρί, κρασί, κόκκινα αυγά.

Αρκίτσα

Τη Δευτέρα του Πάσχα, πραγματοποιείται το έθιμο της Ρωμάνας, που αναβιώνει ο πολιτιστικός σύλλογος. Γυναίκες, με τοπικές ενδυμασίες τραγουδώντας το τραγούδι της Ρωμάνας συγκεντρώνουν χρήματα και υλικά για να φτιάξουν παραδοσιακές πίτες. Το ίδιο απόγευμα στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου υπό τους ήχους παραδοσιακής μουσικής προσφέρουν τις πίτες που ετοίμασαν και γίνεται ένα κλασικό γλέντι με χορό και κρασί.

Υπάτη

Στην Υπάτη, το απόγευμα της Κυριακής του Πάσχα μετά την Αγάπη πραγματοποιείται το «κάψιμο του Ιούδα», έθιμο που χάνεται στα βάθη του παρελθόντος, ενώ στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγ. Νικολάου, ο παπάς σέρνει τον αναστάσιμο χορό, ψάλλοντας το «Χριστός Ανέστη». Κάθε χρόνο αυτή την ημέρα, σύσσωμος ο λαός της Υπάτης, αλλά και της ευρύτερης περιοχής αναβιώνει και κρατάει ζωντανό το πανάρχαιο αυτό έθιμο. Ακολουθεί λαϊκό πανηγύρι στην πλατεία με άφθονο κρασί και ντόπια ψητά.

Την δεύτερη ημέρα του Πάσχα, στα Λουτρά Υπάτης, χορεύεται ένας ιδιαίτερος χορός που έρχεται κατευθείαν από την τοπική παράδοση: ο «κλειστός» χορός έχει τις ρίζες του στο Νεοχώρι Υπάτης.

Οι εορταστικές εκδηλώσεις συνεχίζονται για δύο ακόμη ημέρες, την Τρίτη του Πάσχα στην Αγία Παρασκευή Μεξιατών και την Τετάρτη με τη μεγάλη πορεία των αντρών του χωριού μέχρι την Παναγία Αρσάλη.

Στην Υπάτη την Τετάρτη μετά το Πάσχα το απόγευμα, μόνον οι άνδρες, ανεβαίνουν στην Παναγία Αρσαλή (Αγία Ιερουσαλήμ), διανύοντας με τα πόδια μια απόσταση περίπου δύο ωρών, για να φτάσουν στην σπηλαιο-εκκλησιά.

Εκεί ψάλλεται ο εσπερινός και διανυκτερεύουν, ενώ στην Υπάτη το ίδιο βράδυ οι γυναίκες και τα παιδιά ανάβουν φωτιές στο κεντρικό σταυροδρόμι, για να κάψουν τα παλιά μαγιάτικα στεφάνια, χορεύοντας και τραγουδώντας παραδοσιακά μαγιάτικα τραγούδια. Όσοι αντέχουν, πηδούν πάνω από τις φωτιές.

Την Πέμπτη το πρωί οι «Αρσαλιώτες» τελούν θεία λειτουργία και στη συνέχεια κατεβαίνουν στην Υπάτη, όπου οι Υπαταίοι τούς υποδέχονται στη θέση «Περιβόλια» με ζωντανή μουσική. Χορός και λαϊκό πανηγύρι ακολουθεί στην πλατεία της Υπάτης.

Δυτική Φθιώτιδα

Τη νύχτα που γίνεται η Ανάσταση, ένας επίτροπος της Εκκλησίας παίρνει μια σκλίδα (καλάμι από βρίζα) αγιασμένη από τον αγιασμό των Φώτων, ανεβαίνει στο καμπαναριό ψηλά και την ανάβει για να προφυλάξουν ολόκληρη την περιοχή από το χαλάζι. Ο τόπος που θα δει το φως αυτής της σκλίδας δεν κινδυνεύει από χαλάζι. Το Άγιο Φως της Ανάστασης, που θα φωτίσει το αγιασμένο από τα Φώτα καλάμι, έχει τη δύναμη να προστατεύσει ολόκληρη την περιοχή που θα φωτίσει από το φως της Ανάστασης.

Καρπενήσι

Το παραδοσιακό πασχαλινό έθιμο, που έχει τις ρίζες του στον περασμένο αιώνα, όχι μόνο παραμένει αναλλοίωτο, αλλά με το πέρασμα των χρόνων εμπλουτίζεται, καθώς οι νεότερες γενιές συμμετέχουν στα πασχαλινά δρώμενα με ιδιαίτερο κέφι και μεράκι.

Αν βρεθείτε Πάσχα στο Καρπενήσι μην παραλείψετε να παρακολουθήσετε την περιφορά και τη συνάντηση των Επιταφίων στην κεντρική πλατεία της πόλης τη Μεγάλη Παρασκευή με τη συμμετοχή της Φιλαρμονικής. Το Μεγάλο Σάββατο η Ανάσταση του Θεανθρώπου γιορτάζεται με τη ρίψη βεγγαλικών και το μοίρασμα κόκκινων αυγών από το Δήμο σε κατοίκους και επισκέπτες.

Ξημερώνοντας η Κυριακή του Πάσχα, ολόκληρη η πόλη κυριολεκτικά καλύπτεται από τον καπνό εκατοντάδων λάκκων στις γειτονιές της πόλης, στους οποίους οι κάτοικοι καίνε κληματαριές. Το έθιμο του «λάκκου» αναβιώνει κάθε χρόνο την Κυριακή του Πάσχα σχεδόν σε όλα τα σπίτια του Καρπενησίου.

Δίπλα στους λάκκους στήνονται οι σούβλες για το ψήσιμο του οβελία και το γλέντι με άφθονο φαγητό, ποτό, χορούς και τραγούδια διαρκεί μέχρι αργά το βράδυ. Παράλληλα, ο δήμος ανήμερα του Πάσχα διοργανώνει μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, στις οποίες είναι καλεσμένοι ντόπιοι και τουρίστες.

Άμφισσα

Στην Άμφισσα λαμβάνει χώρα το πιο ενδιαφέρον πασχαλινό έθιμο όλης της Ρούμελης. Ονομάζεται «Δάκρυα της Παναγιάς»: Το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής σύμπασα η Άμφισσα κάθεται σε καφενεία, μεζεδοπωλεία κι εστιατόρια για να καταναλώσει σαρακοστιανά χωρίς λάδι και μεγάλες ποσότητες τσίπουρου και ούζου, που είναι τα εν λόγω δάκρυα!

Αμυγδαλιά

Στην Αμυγδαλιά Δωρίδας την Κυριακή του Πάσχα: «Όταν βγαίνουν στο προαύλιο της Εκκλησίας. πιάνονται σε χορό οι άντρες μόνο και προπαντός οι πιο σεβάσμιοι. Τον χορό παλιά ξεκινούσε πρώτα ο παπάς τραγουδώντας το τραγούδι “Σαράντα δυο Τουρκόπουλα.” και φέρνουν γύρω την εκκλησία τρεις φορές και μετά ξεκινούν χορεύοντας και κατεβαίνουν στην πλατεία».

Αράχωβα

Ανήμερα του Πάσχα ξεκινάει η περιφορά της Εικόνας του Αγίου Γεωργίου την οποία συνοδεύουν περί τα 500 άτομα ντυμένα με παραδοσιακές φορεσιές. Την επομένη πραγματοποιείται αγώνας δρόμου των γερόντων (ανηφορικός δρόμος), οι οποίοι ξεκινούν από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και φθάνουν στον λόφο. Ακολουθούν χορευτικά συγκροτήματα και το απόγευμα χορεύουν γυναικείοι χορευτικοί σύλλογοι. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με κλέφτικα αγωνίσματα, όπως το σήκωμα της πέτρας.

Λιβαδειά

Την Κυριακή του Πάσχα η Λιβαδειά είναι σκεπασμένη από ένα σύννεφο καπνού καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας, καθώς αναβιώνει το ρουμελιώτικο έθιμο των «λάκκων». Οι κάτοικοι της πόλης μένουν σχεδόν άγρυπνοι για να φτιάξουν τον «λάκκο» και πριν ακόμη ξημερώσει έχουν ετοιμάσει το σημείο και τον σωρό με τα κλαδιά.

Ο μεγαλύτερος της οικογένειας ή της παρέας κάνει τον σταυρό του και ανάβει τη φωτιά με τη λαμπάδα της Αναστάσεως. Με αρκετή υπομονή, ραντίσματα νερού και χτυπήματα στα φλεγόμενα κλαδιά η θράκα ετοιμάζεται και μπαίνουν επάνω τα αρνιά. Το ψήσιμο και το γλέντι κρατούν μέχρι αργά το απόγευμα, συνοδεία τοπικής μουσικής και φυσικά άφθονου κρασιού.

Στον δημοτικό «λάκκο», που στήνεται στην περιοχή της Κρύας προσφέρονται δωρεάν σουβλιστό αρνί, μεζέδες και κρασί στους επισκέπτες και τους παρευρισκομένους, ενώ συμμετέχουν παραδοσιακά χορευτικά συγκροτήματα.

Ρέθυμνο

Μία ατμόσφαιρα η οποία δένει αρμονικά με τον ρομαντισμό που αποπνέει η παλιά πόλη, συγκροτημένη ανάμεσα στα στενά δρομάκια, τα έντονα φωτισμένα από χρώμα αρχοντικά και τους μιναρέδες.

Αυτό είναι το Πάσχα του Ρεθύμνου, με την ξεχωριστή ομορφιά του, η οποία ξεκινάει από τα ρεθεμνιώτικα όρη και φτάνει στις αμμουδιές και στα βράχια του παραλιακού μετώπου, σε βορρά και νότο.

Ο συνδυασμός με τις θρησκευτικές εκδηλώσεις των ημερών, είναι ικανά να συνθέσουν αυτό το ιδιαίτερο σκηνικό, που μαγνητίζει επισκέπτες και δημιουργεί, καθ’ ομολογία, μια ψυχική ανάταση στους ανθρώπους του τόπου.

Συναυλίες κλασικής μουσικής, βυζαντινοί ήχοι, χορωδιακές ψαλμωδίες, στο ημερήσιο πρόγραμμα του νομού, γεμίζουν τον ρεθεμνιώτικο αέρα, στέλνοντας το μήνυμα της αναστάσιμης προσμονής σε νέους, μεγάλους και παιδιά, οι οποίοι από τη Μεγάλη Δευτέρα βρίσκονται στις επάλξεις μιας προετοιμασίας, τόσο σωματικής, όσο και πνευματικής, μέσα από τα έθιμα τα ήθη και τις ιδιαιτερότητες των πασχαλιάτικων συμπεριφορών που εμπνέονται από σεβασμό.

Σε κάθε χωριό το έθιμο του «Ορφανού» με το κάψιμο του Ιούδα, χρειάζεται την προετοιμασία του για τη συλλογή μεγάλων ποσοτήτων ξύλων. Στόχος, το ποια γειτονιά θα νικήσει με τις φλόγες του «Ορφανού» να φτάνουν ψηλότερα από τις άλλες. Μικρές βόλτες και εκδρομές καθ’ όλη τη διάρκεια της Μεγαλοβδομάδας βοηθούν, μέσα και από εναλλαγές του περιβάλλοντος, την ταύτιση του ανθρώπου με τη φύση.

Οι κήποι σε όλα τα σπίτια στην πόλη και τα χωριά του Ρεθύμνου φροντίζονται, ώστε να γίνουν οι δωροθέτες των λουλουδιών και των χρωμάτων που τα μεσάνυχτα της Μ. Πέμπτης προς Μ. Παρασκευή θα στολίσουν τον Πανάγιο Τάφο. τον Επιτάφιο δηλαδή κάθε εκκλησίας ή εξωκκλησιού. Περιμένοντας όλοι την Ελπίδα μέσα από την Ανάσταση, τη συγχώρεση μέσα από την προσπάθεια του μη λάθους.

Σέρρες

Στο Αρχοντοχώρι, το Δαρνάκικο Σαρμουσακλή, την τωρινή Πεντάπολη, του δήμου Εμμανουήλ Παππά, μικροί και μεγάλοι περιμένουν με αγωνία κάθε χρόνο το «Κάψιμο του Ιούδα».

Το έθιμο λαμβάνει χώρα το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, μετά την αναγγελία της Ανάστασης του Κυρίου. Μόλις ακουστεί το «Χριστός Ανέστη» μικροί και μεγάλοι, με λαμπάδες από μελισσοκέρι, κατευθύνονται στην εκκλησιαστική πλατεία του Αγίου Αθανασίου, όπου καίνε το αχυρένιο ομοίωμα του Ιούδα, το οποίο κατασκεύασαν το πρωί οι νέοι του χωριού και το κρέμασαν στο «ικρίωμα», την κρεμάλα, για να το βλέπουν όλοι.

Με αυτόν τον τρόπο γίνονται οι εικονικοί τιμωροί του Ισκαριώτη και καίνε τον μισητό Ιούδα. Βεγγαλικά σκίζουν τον ουρανό και οι κροτίδες σπάνε σε κάθε σημείο της εκκλησίας. Για τους περισσότερους είναι η εξιλέωση μετά το θείο δράμα.

Το έθιμο το συναντάμε και σε άλλες περιοχές των Σερρών, ενώ η Πεντάπολη κερδίζει πάντα τους περισσότερους επισκέπτες.

Στο χωριό Καστανούσα του δήμου Σιντικής αναβιώνουν κάθε χρόνο οι «αυγομαχίες» που λαμβάνουν χώρα το πρωί της δεύτερης εορταστικής ημέρας του Πάσχα. Το έθιμο βρίσκει τις ρίζες του στον ελληνικό Πόντο και συμβολίζει την Ανάσταση του Κυρίου και τη σύγκρουση του καλού με το κακό. Η προετοιμασία των αυγών ξεκινά ένα μήνα νωρίτερα, τον Μάρτιο. Αυτοί που θα συμμετέχουν στον διαγωνισμό προσέχουν τις κότες τους ως κόρη οφθαλμού.