Εγκέλαδος: Γιατί αναβλύζει νερό από την επιφάνεια του φεγγαριού;

Υπάρχει ένα φεγγάρι μέσα στο ίδιο το Ηλιακό Σύστημά μας στο οποίο υπάρχει υγρό νερό, και μάλιστα η απόδειξη φαίνεται από μακριά. Ο λόγος για ένα από τα 82 φεγγάρια του Κρόνου, τον Εγκέλαδο. Ο Εγκέλαδος έχει διάμετρο μόλις 504 χιλιόμετρα, δηλαδή είναι μικρότερος και από τη Σελήνη, όμως έχει λάβει την προσοχή των επιστημόνων από τότε που παρατηρήθηκε λεπτομερώς με το διαστημόπλοιο Cassini της NASA.

Με τα δεδομένα του Cassini, οι επιστήμονες ανίχνευσαν έναν παγωμένο, υποθαλάσσιο ωκεανό στο φεγγάρι και παράξενα σημάδια “τίγρης” στο νότιο πόλο του φεγγαριού που δεν μοιάζουν με τίποτα άλλο στο ηλιακό σύστημα. Παγωμένο υλικό από τον ωκεανό του Εγκέλαδου «πετάγεται στο διάστημα μέσω αυτών των λωρίδων, ή σχισμών, στην επιφάνεια του φεγγαριού».

«Αυτές οι ρίγες, που είδαμε για πρώτη φορά με την αποστολή Cassini, δεν μοιάζουν με τίποτε άλλο στο ηλιακό μας σύστημα,» δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας Doug Hemingway σε μια δήλωση. «Είναι παράλληλα και ομοιόμορφα κατανεμημένες, με μήκος περίπου 130 χιλιόμετρα και σε απόσταση 35 χιλιομέτρων μεταξύ τους. Αυτό που τις κάνει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες είναι ότι συνεχώς εκρήγνυνται με παγωμένο νερό, ακόμη τώρα και τώρα που μιλάμε. Κανένας άλλος παγωμένος πλανήτης ή φεγγάρι δεν έχει κάτι παρόμοιο με αυτό».

Τι προκάλεσε τις ρωγμές στον Εγκέλαδο;

Στη νέα μελέτη, ο Hemingway και οι συνάδελφοί του, Max Rudolph του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας Davis και Michael Manga του UC Berkeley, χρησιμοποίησαν μοντέλα για να αποκαλύψουν τις φυσικές δυνάμεις στο φεγγάρι που δημιουργούν αυτές τις ρωγμές και τις διατηρούν στη θέση τους.

Το φεγγάρι δεν είναι εντελώς παγωμένο επειδή οι βαρυτικές μεταβολές που προκαλούνται από την εκκεντρική τροχιά του Κρόνου το “τεντώνουν” ελαφρώς. Αυτό το παραμορφωμένο σχήμα αναγκάζει τα φύλλα πάγου στους πόλους να είναι πιο λεπτά και πιο ευαίσθητα στη διάσπαση. Αυτό τους οδήγησε στο συμπέρασμα ότι οι ρωγμές μπορούν να σχηματίστηκαν και στον βόρειο πόλο του φεγγαριού, αλλά ο νότιος έσπασε πρώτος.

Επιπλέον, διαπίστωσαν ότι οι ρωγμές παραμένουν ανοικτές και συνεχίζουν να πετάνε νερό εν μέρει λόγω των παλιρροϊκών επιδράσεων της βαρύτητας του Κρόνου οι οποίες αλλάζουν την περίεργη τροχιά του φεγγαριού. Οι ρωγμές συνεχίζουν να διευρύνονται και να μικραίνουν, βγάζοντας νερό από μέσα τους. Για αυτόν τον λόγο δεν μπορούν να κλείσουν ξανά.

“Επειδή χάρη σε αυτές τις ρωγμές είχαμε τη δυνατότητα να εξετάσουμε και να μελετήσουμε τους υποθαλάσσιους ωκεανούς του Εγκέλαδου, τους οποίους αγαπάνε οι αστροβιολόγοι, θεωρήσαμε ότι ήταν σημαντικό να κατανοήσουμε τις δυνάμεις που τις διαμόρφωσαν και τις υποστήριζαν”, δήλωσε ο Hemingway.

Η έρευνα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Astronomy.

Με πληροφορίες από space.com
Συντάκτης: Ισίδωρος Ρήγας