Αρχική Ενέργεια ΔΝΤ: Φόρο στον άνθρακα για να σωθούμε από την κλιματική αλλαγή

ΔΝΤ: Φόρο στον άνθρακα για να σωθούμε από την κλιματική αλλαγή

0
climate disaster cop24b
Διαφήμιση

Ο πλανήτης θερμαίνεται. Αυτό είναι κοινός τόπος. Και δεν υπάρχουν περιθώρια για εφησυχασμούς, καθυστερήσεις και παλινωδίες. Πράγμα επίσης κοινώς αποδεκτό – πλέον. Οι λύσεις –γνωστές εξίσου- επικεντρώνονται στη μείωση των ανθρωπογενών εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, στη στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην εξοικονόμηση.

Το κλασικό 20-20-20 (20% μείωση των ρύπων-20% ενέργεια από ΑΠΕ-20% εξοικονόμηση) του 2007 (που έγινε ευρωπαϊκή νομοθεσία το 2009) δηλαδή, με ανανεωμένα (προς τα πάνω) ποσοστά για να ανταποκρίνονται στη σημερινή πραγματικότητα.

Τι συνέβη όλα αυτά τα χρόνια κι είναι σαν να είμαστε πάλι στην αρχή; Προφανώς η δράση σε επίπεδο κρατών υπήρξε εξαιρετικά ανεπαρκής. Έτσι, φτάσαμε στη Συμφωνία του Παρισιού του 2015. Η οποία, αν και προς τη σωστή κατεύθυνση, όχι μόνο δεν κατάφερε να φέρει τα πάνω κάτω, αλλά δυστυχώς η πολιτική βούληση, η διάθεση τελικά των κυβερνήσεων να πράξουν τα δέοντα ώστε η παγκόσμια θερμοκρασία να μην αυξηθεί πέραν των 2 βαθμών Κελσίου, παρέμεινε επιεικώς χλιαρή και θεωρητική.

Όλως παραδόξως -μια και δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοια- το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), στην τελευταία του Έκθεση για τη Διεθνή Δημοσιονομική Πολιτική (Fiscal Monitor Report) αποφάσισε να θέσει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων αναζητώντας λύσεις συμβατές με το αγαπημένο του αντικείμενο, δηλαδή την παγκόσμια οικονομία. Στο προσκήνιο βάζει την οικονομική διάσταση της κλιματικής κρίσης υποστηρίζοντας ότι για να επέλθει αλλαγή πρέπει το κόστος και τα οφέλη της αντιμετώπισής της να είναι ικανά να υποκινήσουν άμεση πολιτική υποστήριξη, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.

Τι προτείνει το ΔΝΤ

Κλιματική αλλαγή, αρκούδα

Στην έκθεσή του το ΔΝΤ ανοίγει δρόμο στην επιβολή ενός ενιαίου «φόρου άνθρακα» πάνω στις προμήθειες ορυκτών καυσίμων (για παράδειγμα από διυλιστήρια πετρελαίου, ανθρακωρυχεία και άλλες εγκαταστάσεις επεξεργασίας καυσίμων) σε αντιστοιχία με το ποσοστό άνθρακα που εμπεριέχει καθένα από αυτά.

Οι ειδικοί του Ταμείου θεωρούν ότι μια τέτοια κίνηση θα αναγκάσει τις βιομηχανίες αλλά και τα νοικοκυριά να αναζητήσουν τον φτηνότερο τρόπο μείωσης της κατανάλωσης ενέργειας και να στραφούν σε πιο καθαρές εναλλακτικές. Ωστόσο, έχει υπολογίσει ότι σε κάποιες χώρες (πχ. στην Κίνα και στις ΗΠΑ), το βάρος του φόρου αυτού θα είναι αρκετά μεγαλύτερο για τα χαμηλά εισοδήματα από όσο για τα υψηλότερα, αλλά πάνω κάτω το ίδιο ή και μικρότερο σε άλλες (Καναδάς, Ινδία).

Είναι πολλά τα λεφτά

Βέβαια, το ΔΝΤ εκτιμά ότι για να είναι αποτελεσματικός αυτός ο φόρος θα πρέπει να φτάσει τα 75 δολάρια τον τόνο CO2 μέχρι το 2030. Πράγμα που σημαίνει ότι σε 10 χρόνια οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας θα αυξηθούν έως 45% και της βενζίνης κατά 15% σε σχέση με το αν δεν ληφθεί κανένα μέτρο.

Και οι εκτιμήσεις του πάνε ακόμη πιο μακριά: το έσοδο από αυτόν τον φόρο (1,5 % του ΑΕΠ μέχρι το 2030 για τις χώρες των G20) θα μπορούσε να ανακατανεμηθεί για να βοηθήσει για παράδειγμα τα χαμηλότερα εισοδήματα, να υποστηρίξει εργάτες ή κοινότητες που αντιμετωπίζουν δυσεπίλυτα προβλήματα (όπως σε περιοχές με ανθρακωρυχεία), να συμβάλει στην περικοπή άλλων φόρων, να επενδυθεί σε καθαρές μορφές ενέργειας και πάει λέγοντας.

Ουσιαστικά, το ΔΝΤ κάνει λόγο για ανακατανομή του πλούτου προς όφελος του 40% των ευάλωτων ομάδων πληθυσμού, υπολογίζοντας ότι με αυτόν τον τρόπο τα έσοδα που θα απομείνουν (τα 3/4 περίπου επί του συνολικού ποσού) θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άλλους σκοπούς, όπως για παραγωγικές επενδύσεις ή για μειώσεις στη φορολογία εισοδήματος.

Πρωτοπόρος η Σουηδία

πορεία για το κλίμα

Ήδη πενήντα χώρες στον κόσμο εφαρμόζουν κάποιου τύπου φόρο στον άνθρακα, όμως όχι επαρκώς, καθώς δεν ξεπερνά τα 2 δολ. ανά τόνο, συμβάλει δηλαδή ελάχιστα στην αποτροπή της ανόδου της θερμοκρασίας πάνω από τους 2 βαθμούς Κελσίου.

Μόνο η Σουηδία αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση: ο φόρος που έχει επιβάλλει ανέρχεται στα 127 δολ. ανά τόνο και έχει συμβάλει στη μείωση των εκπομπών ρύπων κατά 25% από το 1995, ενώ η οικονομία της έχει στο ίδιο διάστημα σημειώσει ανάπτυξη κατά 75%.

Ριζικές αλλαγές

κλιματική αλλαγή

Η μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα σε πιο καθαρές μορφές ενέργειας, όχι μόνο θα σημάνει το τέλος της οικονομίας όπως την ξέρουμε, επισημαίνει το ΔΝΤ, αλλά θα προκαλέσει και τη ριζική μεταμόρφωση της ζωής των νοικοκυριών, των επιχειρήσεων και των κοινοτήτων.

Το σημαντικότερο είναι ότι θα έχει άμεσα περιβαλλοντικά οφέλη σε τοπικό επίπεδο, όπως μείωση της θνησιμότητας από την ατμοσφαιρική ρύπανση (725.000 λιγότεροι πρόωροι θάνατοι μέχρι το 2030 με φόρο 75 δολ./τόνο CO2 για τις χώρες των G20 μόνο).

Όσο για τις επιχειρήσεις που θα στραφούν στις νέες πράσινες τεχνολογίες, κρίνοντας από την εκτόξευση του κλάδου των ανανεώσιμων στα 1 εκατομμύρια δολ. παγκοσμίως (στοιχεία του 2017), θα αποκτήσουν περισσότερα κέρδη και θα δημιουργήσουν νέες θέσεις εργασίας.

Εμπορία ρύπων και ανταμοιβές

Εθνικό Σχέδιο για Ενέργεια και Κλίμα

Το ΔΝΤ εξετάζει όμως και την περίπτωση που ο φόρος άνθρακα δεν καταστεί εφικτός και υποστηρίζει ότι τότε υπάρχει πάντα η δυνατότητα της εμπορίας ρύπων, αρκεί το σύστημα να εφαρμοστεί σε ένα ευρύ φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων. Αν πάλι και αυτή η λύση δεν δουλέψει, συνεχίζει, τότε προτείνεται η εφαρμογή ενός συστήματος φορολογίας των μεγάλων ρυπαντών και ανταμοιβών και εκπτώσεων όσων χρησιμοποιούν πιο καθαρές μορφές ενέργειας.

Όλα είναι δυνατά

ΟΗΕ για το κλίμα

“Ολόκληρος ο πλανήτης αναζητά τρόπους να προωθήσει τις επενδύσεις και την ανάπτυξη και να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας. Ποιος τρόπος είναι καλύτερος από την επένδυση σε καθαρή ενέργεια για την επιβράδυνση και προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή. Η μετάβαση στην καθαρή ενέργεια μπορεί να φαίνεται αποθαρρυντική, όμως όσοι χαράσσουν πολιτική μπορούν να αλλάξουν την πορεία της αλλαγής του κλίματος. Όπως είπε κάποτε ο Νέλσον Μαντέλα “Πάντα φαίνεται κάτι αδύνατον μέχρι να γίνει””, καταλήγει το ΔΝΤ…

 

Διαφήμιση