Οι συγκρούσεις ταχύπλοων σκαφών με θαλάσσιες χελώνες συνεχίζονται στο ΕΘΠΖ

ΑΡΧΕΛΩΝ, Medasset και WWF Ελλάς με κοινό Δελτίο Τύπου που εξέδωσαν αναφέρουν τις καταστροφικές συνέπειες που έχουν οι συγκρούσεις ταχύπλοων σκαφών με θαλάσσιες χελώνες στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου (ΕΘΠΖ).

Παράλληλα, οι οργανώσεις αναρωτιούνται πότε θα εφαρμοστεί η νομοθεσία και θα επιβληθούν τα προβλεπόμενα πρόστιμα, ενώ καλούν τους πολίτες να δώσουν αν έχουν υλικό σε σχέση με τον τραυματισμό της θαλάσσιας χελώνας.

Το Δελτίο Τύπου

«Τέλη Ιουλίου 2019, είκοσι χρόνια μετά την ίδρυση του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου στη Ζάκυνθο (ΕΘΠΖ) και μαθαίνουμε για  νέο τραυματισμό θαλάσσιας χελώνας λόγω σύγκρουσης με σκάφος στον κόλπο του Λαγανά.

«Είναι το  δεύτερο περιστατικό φέτος και ήταν αναμενόμενο γιατί καθημερινά καταγράφουμε πολλές παραβάσεις, που τις κοινοποιούμε στις αρμόδιες αρχές, αλλά δεν επιβάλλονται κυρώσεις» λέει η Anna Lamaj, υπεύθυνη του προγράμματος του ΑΡΧΕΛΩΝ στη Ζάκυνθο.

Εν τω μεταξύ, οι χιλιάδες τουρίστες που επισκέπτονται τον κόλπο του Λαγανά φέτος, αρχίζουν να αντιλαμβάνονται ότι τα μέτρα προστασίας δεν τηρούνται και αρκετοί εκφράζουν την  δυσαρέσκειά τους στέλνοντας σχετικά σχόλια στον ΑΡΧΕΛΩΝ.

«Δεν είναι δύσκολο να αντιληφθεί κανείς ότι ένα σκάφος κινείται στη ζώνη που απαγορεύεται εντελώς η ναυσιπλοΐα  (Ζώνη Α) από 1 Μαΐου έως 31 Οκτώβριου. Το ίδιο εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί ένα σκάφος που κινείται με ταχύτητα πάνω από το όριο των 6 ναυτικών κόμβων που έχει θεσπιστεί για το υπόλοιπο μέρος του κόλπου (Ζώνες β και Γ)» λέει η Παναγιώτα Θεοδώρου, δικηγόρος, συντονίστρια του ΑΡΧΕΛΩΝ για τα θέματα προστασίας.

«Η παραβίαση τόσο του ορίου ταχύτητας όσο  και των περιορισμών που διέπουν τις ζώνες της θαλάσσιας περιοχής του ΕΘΠΖ ενέχει κινδύνους για τον τραυματισμό και την όχληση  για τις θαλάσσιες χελώνες που βρίσκονται στον Κόλπο Λαγανά. Η ενημέρωση των επισκεπτών καθώς και η τήρηση τoυ θεσμικού πλαισίου μπορούν να συμβάλλουν στη δημιουργίας ενός πιο ασφαλούς περιβάλλοντος για την Caretta caretta”», λέει η Χαρίκλεια Μινώτου, WWF Ελλάς, Υπεύθυνη Προγράμματος Ζακύνθου.

Εκατοντάδες επισκέπτες επιβιβάζονται καθημερινά σε πλοιάρια για να δουν τις χελώνες Καρέττα στη θάλασσα, στην περιοχή του κόλπου που επιτρέπεται η ναυσιπλοΐα. Πολλοί από αυτούς συμμετέχουν, χωρίς να το ξέρουν, σε μία μεγάλη ταλαιπωρία που υφίστανται τα ζώα, γιατί  δεν τηρείται ο κώδικας ορθής συμπεριφοράς για την παρατήρησή τους.

Στην πράξη βλέπουμε όλα τα μέτρα να καταστρατηγούνται. Γύρω στα πέντε σκάφη πλευρίζουν κάθε χελώνα που συναντούν, πολλές φορές μάλιστα τα σκάφη πλησιάζουν κάθε ζώο σε απόσταση μικρότερη των 2 μέτρων και μένουν εκεί όσο θέλουν.

Και το χειρότερο, άλλα σκάφη παραβιάζουν το όριο ταχύτητας πλεύσης και τραυματίζουν  ή και σκοτώνουν τις θαλάσσιες χελώνες που περνούν το μεγαλύτερο μέρος του έτους στον κόλπο του Λαγανά. Ειδικότερα, αναφέρουμε ότι η ομάδα του ΑΡΧΕΛΩΝ και τα μέλη του ΕΘΠΖ έχουν διασώσει στο παρελθόν αρκετές χελώνες της περιοχής από κατάποση αγκίστρων.

Από αυτές, τρεις ενήλικες αρσενικές έχουν πολύ ενδεικτικές ιστορίες:

• Η πρώτη, ο «Αχιλλέας» είχε κακό τέλος μετά από σύγκρουση με ταχύπλοο το 2017.
• Η δεύτερη, ο «Ηρακλής»  βρίσκεται τώρα υπό περίθαλψη στο Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ με σοβαρά τραύματα και αναζητούνται πληροφορίες και αποδεικτικό υλικό σχετικά με τον τραυματισμό του, που έγινε μέσα στον Ιούλιο του 2019.
• Η τρίτη, ο «Αγησίλαος» μετά από πολύμηνη περίθαλψη στο Κέντρο Διάσωσης του ΑΡΧΕΛΩΝ, επέστρεψε στη θάλασσα αποθεραπευμένη στις αρχές Ιουλίου και έσπευσε μέσα σε λίγες ημέρες να καλύψει την απόσταση Αττική- Ζάκυνθος και να βρεθεί πίσω στο Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου.

Ποια είναι η τύχη που την περιμένει;

Οι συνυπογράφουσες οργανώσεις, ΑΡΧΕΛΩΝ, Medasset και WWF Ελλάς, καλούμε τις αρμόδιες αρχές να αναλάβουν δράση για την εφαρμογή των κανονισμών στο θαλάσσιο χώρο, που αποτελεί περιοχή Προστασίας της Φύσης και την επιβολή κυρώσεων έτσι ώστε η προστασία της θαλάσσιας χελώνας  να μην είναι μόνο κατ’ όνομα στόχος του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου Ζακύνθου.

Επίσης, σε περίπτωση που κάποιος πολίτης διαθέτει αποδεικτικό υλικό σε σχέση με τον τραυματισμό της θαλάσσιας χελώνας τον Ιούλιο του 2019, παρακαλούμε να απευθυνθεί στον ΑΡΧΕΛΩΝ ή στον Φορέα Διαχείρισης του ΕΘΠΖ», καταλήγουν.

Η νομοθεσία

Οι ισχύουσες διατάξεις στο θαλάσσιο χώρο του κόλπου του Λαγανά:

Στο θαλάσσιο χώρο του κόλπου Λαγανά έχουν θεσπιστεί συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία των θαλάσσιων χελωνών που φθάνουν εκεί από διάφορα σημεία της Μεσογείου για να αποθέσουν τα αυγά τους.

Από το Προεδρικό Διάταγμα χαρακτηρισμού του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου (ΦΕΚ Δ 906/22-12-1999) έχουν καθοριστεί 3 ζώνες:

• η Ζώνη Α όπου ισχύει πλήρης απαγόρευση ναυσιπλοΐας από τον Μάιο έως και Οκτώβριο και
• η Ζώνη Β όπου ισχύει το όριο ταχύτητας των 6 ναυτικών κόμβων για τα σκάφη, ενώ δεν επιτρέπεται η ερασιτεχνική αλιεία και η αγκυροβόληση σκαφών.
• η Ζώνη Γ όπου ισχύει το όριο ταχύτητας των 6 ναυτικών κόμβων για τα σκάφη.

Στη ζώνη Β ισχύει ο κώδικας ορθής παρατήρησης θαλάσσιων χελωνών από σκάφος, θεσμοθετημένος από το 2018 με την υπ’ αρ. πρωτ. 2131.13/2063/29-5-2018 Απόφαση Λιμενάρχη (ΑΔΑ: 975Η4653ΠΩ-ΒΝΖ)

Από το Προεδρικό Διάταγμα 67/1981 απαγορεύεται η θανάτωση, ο τραυματισμός ή η πρόκληση οποιασδήποτε άλλης βλάβης στις θαλάσσιες χελώνες.

Με βάση τον συνδυασμό των Νόμων 1650/1986 (Άρθρο 28 – επόμενα) και 4042/2012 (Άρθρο 3) επιβάλλεται ποινή φυλάκισης και χρηματική ποινή στη περίπτωση που κάποιος θανατώσει ή τραυματίσει άτομο του προστατευόμενου είδους.

Οδηγίες του ΑΡΧΕΛΩΝ προς τους επισκέπτες 

Επισκέπτες ΠΡΟΣΟΧΗ! ΧΕΛΩΝΕΣ ΣΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

Αν οδηγείς σκάφος στον κόλπο του Λαγανά:

• τήρησε το όριο ταχύτητας των 6 ναυτικών κόμβων εκεί που επιτρέπεται η ναυσιπλοΐα και απόφυγε την περιοχή απαγόρευσης.
• θυμήσου ότι το ερασιτεχνικό ψάρεμα δεν επιτρέπεται στον κόλπο.

Όταν κάνεις κράτηση για χελωνο-ταξίδι με σκάφος

• ζήτησε να τηρηθεί ο κώδικας συμπεριφοράς για την παρατήρηση των θαλάσσιων χελωνών, που έχει ενστερνιστεί το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου και κατοχυρώσει το Λιμεναρχείο Ζακύνθου.

Πριν ανέβεις στο σκάφος ενημερώσου για τις καλύτερες πρακτικές

• μέχρι 2 σκάφη παρατήρησης σε ένα ζώο κάθε φορά.
• με πολύ χαμηλή ταχύτητα – λιγότερη από 2 ναυτικούς κόμβους – κατά τη διάρκεια της παρατήρησης.
• τα υπόλοιπα σκάφη να παραμένουν σε απόσταση μεγαλύτερη των 45 μ.

Όταν είσαι σε σκάφος και παρατηρείς

• βεβαιώσου ότι επικρατεί ησυχία
• ο μέγιστος χρόνος παρατήρησης είναι 10 λεπτά.
• η προσέγγιση χελώνας στη θάλασσα γίνεται πάντα από πλάι
• πρέπει πάντοτε να τηρείται μία απόσταση 15 μέτρων από το ζώο.

Θυμήσου ότι η θαλάσσια χελώνα ζει ελεύθερη στη φύση

• απόφυγε να την ταΐσεις και να την αγγίξεις.