Μην ομιλείτε εις τον… οδηγόν

Μέχρι πρόσφατα, αν κάτι πήγαινε στραβά στον δρόμο, ξέραμε ποιον να κατηγορήσουμε: τον οδηγό.

Συνήθως, λένε, δεν ευθύνονται τα αυτοκίνητα για ένα ατύχημα, αλλά οι άνθρωποι πίσω από το τιμόνι. Είτε γιατί οδηγούν με μεγάλη ταχύτητα, είτε γιατί κάνουν λάθος επιλογές, στέλνουν μηνύματα, οδηγούν υπό την επήρεια αλκοόλ, ή απλώς είναι αφηρημένοι, οι άνθρωποι αποτελούν το πιο επικίνδυνο κομμάτι της οδικής εμπειρίας.

Με την εισαγωγή των αυτοκινήτων χωρίς οδηγό, όμως, τα πράγματα αλλάζουν άρδην. Όχι μόνο δεν θα υπάρχει φυσική παρουσία ανθρώπου να βγάζουμε το… άχτι μας, αλλά προβλέπεται να μειωθούν τα ατυχήματα, ενώ, σύμφωνα τουλάχιστον με έρευνα του Αμερικανικού Υπουργείου Ενέργειας, η αυτοκίνηση χωρίς οδηγό θα μειώσει την κατανάλωση ενέργειας κατά 90%.

Η εμπειρία των Τρικάλων

Τα Τρίκαλα είναι πρωτοπόρα στη χρήση αυτής της τεχνολογίας. Το πρώτο αστικό λεωφορείο χωρίς οδηγό κυκλοφόρησε στους δρόμους της πόλης πιλοτικά τον Σεπτέμβριο του 2015 στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού προγράμματος CityMobil2 και μέσα σε έξι μήνες πραγματοποίησε συνολικά 1.490 δρομολόγια, διανύοντας 3.580 χιλιόμετρα και μεταφέροντας 12.138 επιβάτες.

Μάλιστα ο δήμος Τρικκαίων ανακοίνωσε πρόσφατα ότι από τον επόμενο Σεπτέμβριο θα δοθούν στην κυκλοφορία νέα λεωφορεία χωρίς οδηγό, με εξελιγμένη τεχνολογία 5G, στο πλαίσιο του προγράμματος AVINT. Τα οχήματα των λεωφορείων χωρίς οδηγό, θα κινούνται εντός του αστικού ιστού της πόλης των Τρικάλων και θα εκτελείται κυκλική διαδρομή που θα συνδέει το κέντρο τους (οδός Όθωνος) με το υπεραστικό ΚΤΕΛ, το οποίο βρίσκεται στις παρυφές τους.

Το «AVINT» είναι ένα ερευνητικό έργο που χρηματοδοτείται από τον κύκλο «ερευνώ-καινοτομώ» της Γενικής Γραμματείας Έρευνας Τεχνολογίας και στοχεύει στην ενσωμάτωση αυτόματων λεωφορείων χωρίς οδηγό στον αστικό συγκοινωνιακό ιστό.

Ηλεκτροκίνηση

Αντίστοιχα, τα Τρίκαλα φιλοξενούν ήδη πέντε ηλεκτροκίνητα οχήματα, τα οποία  μπορούν να χρησιμοποιούν οι κάτοικοι, αλλά και οι επισκέπτες της πόλης. Τα οχήματα κατασκευάστηκαν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος ELVITEN, το οποίο υλοποιεί η «e-trikala ΑΕ» με το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΠΙΣΕΥ). Είναι στη διάθεση οποιουδήποτε δημότη ή επισκέπτη το επιθυμεί, αρκεί να επιδείξει την ταυτότητά του και να κατέχει δίπλωμα μοτοσυκλέτας. Είναι σφαλισμένα, έχουν πινακίδες κυκλοφορίας, είναι απολύτως νόμιμα στη χρήση τους, έχουν μια αυτονομία περίπου 80 χιλιομέτρων και τελική ταχύτητα γύρω στα 35 χιλιόμετρα και θα κυκλοφορούν στην πόλη για ένα χρόνο.

Στη Μόσχα

Πρόσφατα μπήκε και η Ρωσία στον χορό. Τα πέντε πρώτα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό της εταιρείας Yandex έκαναν την εμφάνιση τους στους δρόμους της Μόσχας, στο πλαίσιο πιλοτικού κυβερνητικού προγράμματος.

Την σχετική απόφαση υπέγραψε τον Νοέμβριο του 2018 ο Ρώσος πρωθυπουργός Ντμίτρι Μεντβέντεφ. Έτσι από την 1η Δεκεμβρίου ξεκίνησαν οι δοκιμές μεταφορικών μέσων χωρίς οδηγό στους δρόμους της Μόσχας και του Ταταρστάν. Το πιλοτικό πρόγραμμα προβλέπει την κυκλοφορία 100 αυτοκινήτων χωρίς οδηγό και θα διαρκέσει μέχρι τον Μάρτιο του 2022. Έως το τέλος του καλοκαιριού θα κυκλοφορήσουν άλλα 15 αυτοκίνητα και μέχρι το τέλος του έτους άλλα 95.

Το Μάιο του 2019 η Yandex έθεσε επίσης σε κυκλοφορία δυο κανονικά ταξί χωρίς οδηγό στις περιοχές Σκόλκοβο και Ινοπόλις, όπου βρίσκονται συγκεντρωμένες εταιρείες τεχνολογίας, τα οποία έχουν κάνει μέχρι σήμερα 4.000 διαδρομές.

Στις ΗΠΑ

Στην αντίπερα όχθη, η Ταχυδρομική Υπηρεσία των ΗΠΑ (USPS) ξεκίνησε πρόσφατα δοκιμαστικά τη μεταφορά αλληλογραφίας με φορτηγά χωρίς οδηγό σε δύο νοτιοδυτικές Πολιτείες, με στόχο τη βελτίωση του χρόνου και του κόστους παράδοσης. Ένας οδηγός ασφαλείας θα κάθεται στο τιμόνι, για να επέμβει σε περίπτωση που παραστεί ανάγκη και ένας μηχανικός θα κάθεται στη θέση του συνοδηγού. Αν το εγχείρημα αποδειχθεί επιτυχές, θεωρείται ως η καλύτερη λύση για την έλλειψη οδηγών και τους κανονιστικούς περιορισμούς που αντιμετωπίζουν οι μεταφορείς φορτίων σε όλη τη χώρα. Το πιλοτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει πέντε κυκλικά ταξίδια, το καθένα από τα οποία υπερβαίνει τα 3.380 χλμ. ή περίπου 45 ώρες οδήγησης. Τα φορτηγά θα κινούνται στους μεγάλους διαπολιτειακούς αυτοκινητόδρομους και θα διέρχονται από την Αριζόνα, το Νέο Μεξικό και το Τέξας.

Βέβαια, η χρήση αυτής της τεχνολογίας έχει ξεκινήσει στις ΗΠΑ από το 2009 με το ανάλογο όχημα της Google και αργότερα με την υπηρεσία της Uber αλλά η κυκλοφορία τέτοιων βαρέων οχημάτων στους δρόμους της είναι πρωτόγνωρη.

Περιβαλλοντικά οφέλη

Το πρώτο θετικό της χρήσης αυτοκινήτων χωρίς οδηγό είναι η μείωση των εκπομπών ρύπων. Σύμφωνα με την αμερικανική ιστοσελίδα theautofuture.com που ασχολείται με τις νέες τεχνολογίες στη βιομηχανία αυτοκινήτων, τα αυτοκίνητα αυτά είναι σήμερα κατά κανόνα ηλεκτρικά. Όσα ωστόσο κινούνται με βενζίνη υπολογίζεται ότι καταναλώνουν πολύ λιγότερη ενέργεια και καύσιμα σε σχέση με εκείνα που οδηγεί ένας άνθρωπος, κυρίως λόγω των αρχών της οικολογικής οδήγησης που έχουν προγραμματιστεί να εφαρμόζουν. Επίσης τα αυτοκίνητα αυτά κινούνται με μεγαλύτερη ταχύτητα και ασφάλεια με αποτέλεσμα να μειώνεται η κίνηση στους δρόμους, ενώ στο μέλλον προβλέπεται να είναι πιο ελαφριά και άρα ακόμη ταχύτερα.

Ο αντίλογος

Ο δικηγόρος του διαβόλου –στην προκειμένη περίπτωση έρευνα του αμερικανικού πανεπιστημίου Στάνφορντ– αναφέρει ότι τα αυτοκίνητα χωρίς οδηγό θα μπορούσαν αντιθέτως να αυξήσουν την κατανάλωση ενέργειας σε ποσοστό 200%! Ο λόγος είναι ότι η ευκολία που προσφέρουν θα αυξήσει την κυκλοφορία τους στους δρόμους, καθώς οι επιβάτες τους και πρώην οδηγοί τους, θα τα χρησιμοποιούν για κάθε μικρή ή μεγάλη διαδρομή χωρίς να υπολογίζουν τίποτα. Κι αυτό θα έχει τις ανάλογες επιπτώσεις στην κατανάλωση ενέργειας και από εκεί στο φαινόμενο του θερμοκηπίου και τα υπόλοιπα είναι γνωστά.

Πάντως, η έρευνα καταλήγει ότι αυτή η εξέλιξη είναι αναπόφευκτη γι αυτό και οι κατασκευαστές οχημάτων νέας τεχνολογίας θα πρέπει να φροντίσουν να βρουν τρόπο για να εξαλείψουν το οικολογικό τους αποτύπωμα το συντομότερο δυνατόν.

Ένα άλλο αρνητικό που δεν θα πρέπει να αγνοήσουμε, ωστόσο -σε περίπτωση δηλαδή που γενικευτεί η χρήση των οχημάτων χωρίς οδηγό- είναι ότι θα χαθούν ενδεχομένως και κάποιες πολύτιμες θέσεις εργασίας…