Ξεκίνησε η κατασκευή του πυρηνικού σταθμού στο Ακούγιου της ΝΑ Τουρκίας αυξάνοντας κατακόρυφα τις μελλοντικές απειλές για την Ελλάδα καθώς η Τουρκία σε διάστημα το πολύ 15ετίας θα μπορεί να έχει μετεξελιχθεί από παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας ακόμη και σε πυρηνική δύναμη.
Μια προοπτική διόλου ευχάριστη, αν συνυπολογίσει κανείς την ένταση που επικρατεί ήδη μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων του πλανήτη, μια νέα κούρσα εξοπλισμών που διαφαίνεται, και τις ανοικτές απειλές που διατυπώνονται ακόμα και για πυρηνικό όλεθρο.
του Κώστα ΚΕΝΤΖΟΥ
Επιτυχείς δοκιμές
Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δημοσιοποιημένα στοιχεία, αυτή την στιγμή φτιάχνεται το κουβούκλιο του πρώτου πυρηνικού αντιδραστήρα του Akkuyu από την ρωσική κρατική εταιρεία Rosatom.
Ταυτόχρονα η εξειδικευμένη σε τέτοια έργα ρωσική κατασκευαστική εταιρεία Atommash, συνεργεία της οποίας δουλεύουν μέσα στις εγκαταστάσεις της Rosatom, κατασκεύασε τον θάλαμο πίεσης για τον τουρκικό πυρηνικό αντιδραστήρα, ο οποίος έχει ήδη δοκιμαστεί επιτυχώς καθώς ασκήθηκαν 12.000 τόνοι πίεσης πάνω στην κατασκευή.
«Η κατασκευή ενός θαλάμου πίεσης της Atommash απαιτεί 2 χρόνια. Είμαστε σε συνεχόμενη συνεργασία με τους αντιπροσώπους των πελατών μας. Ενώ κατασκευάζουμε τον εξοπλισμό μας για τους ξένους πελάτες μας πρέπει να συμμορφωνόμαστε όχι μόνο με τους ρωσικούς νόμους και απαιτήσεις περί εξοπλισμού πυρηνικών εγκαταστάσεων αλλά και με τα εθνικά στάνταρτ της χώρας στην οποία θα προμηθεύσουμε τα προϊόντα μας» είπε ο Rovshan Abbasov, διευθυντής της Atommash.
Σε εγρήγορση οι υπηρεσίες
Στο μεταξύ, μια σειρά στελέχη στα υπουργεία Εξωτερικών και Αμυνας σε Ελλάδα και Κύπρο δεν έχουν αυταπάτες για τα τουρκικά σχέδια και την χρήση της ατομικής ενέργειες από πλευράς Τουρκία.
Αναφέρουν, άλλωστε, ότι ήδη από τα μέσα του 2015 η Τουρκία βρίσκεται στο στόχαστρο των Γερμανικών Μυστικών Υπηρεσιών (BND), λόγω ανησυχιών για μυστικό πρόγραμμα κατασκευής πυρηνικών όπλων με βάση το μοντέλο του Ιράν.
Οι ανησυχίες και υποψίες τους εδράζονται σε μια αλληλουχία γεγονότων, ήτοι:
— Η Τουρκία έκλεισε το 2011 και το 2013 δυο συμφωνίες, με τη ρωσική Rosatom και ένα γαλλο-ιαπωνικό κονσόρτιουμ, για την εγκατάσταση πυρηνικών αντιδραστήρων στο Ακούγιου και στη Σινώπη. Το ένα πρόγραμμα φτάνει τα 20 δις ευρώ και το άλλο τα 22.
— Η Τουρκία αρνήθηκε κατόπιν την πρόταση των εταιρειών για συνεχή προμήθεια από αυτές χαμηλού εμπλουτισμένου ουρανίου και για επιστροφή του χρησιμοποιημένου πυρηνικού καυσίμου. Η Αγκυρα ισχυρίστηκε, χωρίς να δώσει πειστικές δικαιολογίες, ότι κάτι τέτοιο δεν ήταν ανάγκη να περιληφθεί στα συμβόλαια, καθώς και ότι το θέμα αυτό θα ήταν δυνατό να συζητηθεί στο μέλλον.
— Φαίνεται ότι η Τουρκία θέλει να προχωρήσει το πυρηνικό της πρόγραμμα με χαμηλό μεν εμπλουτισμένο ουράνιο, αλλά ταυτόχρονα χρησιμοποιώντας εκ νέου το αναλωμένο πυρηνικό καύσιμο να μπορεί να προχωρεί από μόνη της στον εμπλουτισμό του ουρανίου, δημιουργώντας έτσι συνθήκες για παραγωγή καυσίμου και δη πλουτωνίου (ακτινοβολία ουρανίου σε πυρηνικό αντιδραστήρια), για στρατιωτικούς σκοπούς.
Αλά Ιράν
Αυτό ήταν το μοντέλο που είχε χρησιμοποιηθεί από το Ιράν, του οποίου, μετά τη συμφωνία με τη διεθνή κοινότητα, το δικό του πυρηνικό πρόγραμμα τέθηκε υπό έλεγχο, σε μια προσπάθεια επανένταξης της χώρας στο παγκόσμιο σύστημα.
Σημειώνουμε εδώ και τα εξής: Το ακατέργαστο ουράνιο αποτελείται κατά 99% από το ισότοπο U-238 και κατά 1% από το ισότοπο U-235.
Εμπλουτισμός είναι ο διαχωρισμός του ισότοπου ουρανίου U-238 από το U-235, το οποίο χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων. Για την κατασκευής ατομικής βόμβας ο εμπλουτισμός του ουρανίου θα πρέπει να φτάσει το 90%. Στις δυτικές χώρες ο εμπλουτισμός φτάνει το 20%. Και το Ιράν έχει φτάσει σε εμπλουτισμό της τάξης του 20%.
Επισήμως, η Τουρκία αρνείται τις κατηγορίες και ισχυρίζεται ότι το πυρηνικό της πρόγραμμα γίνεται για ενεργειακούς σκοπούς.
Μη πειστικές διαψέυσεις
Βεβαίως, παρά τις επίσημες δηλώσεις, στον τουρκικό Τύπο γίνεται λόγος για μυστικό πρόγραμμα του Ερντογάν με στόχο την κατασκευή πυρηνικών όπλων, παρά τις ευνόητες δυσκολίες που υπάρχουν για την υλοποίηση ενός τέτοιου σχεδιασμού. Λένε, άλλωστε, πως ο Ερντογάν πιστεύει ακράδαντα ότι για να καταστεί η χώρα του αδιαμφισβήτητη περιφερειακή δύναμη παγκόσμιων διαστάσεων, θα πρέπει να αποκτήσει και πυρηνικά όπλα.
Σχετικές μάλιστα επί του θέματος δηλώσεις είχαν γίνει και από τον πρώην βουλευτή και ειδικό επί θεμάτων πυρηνικής ενέργειας Αϊκάν Ερτεμίρ, ο οποίος επισήμανε ότι:
«Ο Ερντογάν επιθυμεί να αποκτήσει η Τουρκία πυρηνικά όπλα, αλλά επί του παρόντος δεν έχει τις δυνατότητες».
Βεβαίως, εφόσον έχει παρθεί η σχετική πολιτική απόφαση, αυτό που μένει για την υλοποίηση του στόχου είναι να εξευρεθούν τα μέσα.
Η μεγάλη εικόνα
Ολα τα παραπάνω δεν πρέπει να ιδωθούν αποκλειστικά μόνο μέσα από το πρίσμα του τι σημαίνουν για την Ελλάδα και την Κύπρο, την πίεση που μπορεί να ασκηθεί από πλευράς Αγκυρας, με τον φόβο της πυρηνικής απειλής.
Αντίθετα στο κάδρο πρέπει να μπουν οι ευρύτερες αντιπαραθέσεις όπως εκδηλώνονται π.χ. με πρόσχημα τη Συνθήκη για τα Πυρηνικά Μέσου Βεληνεκούς (INF, την είχαν υπογράψει το 1987 οι ΗΠΑ και η ΕΣΣΔ). Ο κίνδυνος μιας γενικότερης ανάφλεξης που οπωσδήποτε θα συμπαρασύρει κάθε χώρα μέλος του ΝΑΤΟ, και πολύ περισσότερο μια με πυρηνικό οπλοστάσιο στη διάθεσή της.
Νέα κούρσα εξοπλισμών
ΗΠΑ και ΝΑΤΟ κατηγορούν τη Μόσχα ότι την έχει παραβιάσει αναπτύσσοντας και προωθώντας σε στρατηγικά σημεία, που απειλούν ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, τέτοια οπλικά συστήματα.
Μάλιστα, με βάση την αρχή που εξέφρασε ο γγ του ΝΑΤΟ Γ. Στόλτενμπεργκ, ότι μια Συνθήκη ισχύει μόνο όταν την σέβονται και την τηρούν όλες οι πλευρές, οι ΗΠΑ έχουν ανακοινώσει ότι θα αποχωρήσουν από τη Συνθήκη και τις υποχρεώσεις που προβλέπει, με ό,τι αυτό θα σημάνει για μια νέα κούρσα εξοπλισμών με ανάπτυξη νέων πυραύλων.
Προς το παρών, έχουν δώσει ένα χρονικό περιθώριο έξι μηνών στη Μόσχα να «συμμορφωθεί», να απομακρύνει από την ευρωπαϊκή περίμετρο τα τέτοια συστήματα, πριν οι ΗΠΑ όντως αποχωρήσουν.
Η απάντηση Πούτιν
Η απάντηση της Μόσχας; «Είναι δικαίωμά τους να σκέπτονται όπως θέλουν. Αλλά μπορούν να μετρήσουν; Είμαι βέβαιος ότι μπορούν. Ας μετρήσουν την ταχύτητα και το βεληνεκές των οπλικών συστημάτων που αναπτύσσουμε», σημείωσε καταχειροκροτούμενος από τα μέλη της ρωσικής Δούμα (κάτω Βουλή) και του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (άνω Βουλή).
«Θα το πω σαφώς και ανοιχτά: Η Ρωσία θα αναγκαστεί να δημιουργήσει και να αναπτύξει εξοπλισμούς που θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν όχι μόνον κατά των εδαφών από τα οποία μπορεί να προέλθει μια άμεση απειλή, αλλά και κατά των εδαφών στα οποία βρίσκονται τα κέντρα λήψης των αποφάσεων για τη χρήση πυραύλων που μας απειλούν», τόνισε ο Πούτιν.
Πρόσθεσε πάντως ότι η Μόσχα δεν θα αναπτύξει νέους πυραύλους εδάφους στην Ευρώπη, ή αλλού, εκτός αν το κάνει πρώτα η Ουάσινγκτον, σε αυτό το παιχνίδι εύθραυστων και γι’ αυτό επικίνδυνων ισορροπιών.
Ομως στην ομιλία του κατέστησε σαφές ότι είναι έτοιμος, χωρίς να είναι πρόθυμος, για κλιμάκωση, αν οι ΗΠΑ κλιμακώσουν, και ότι η Ρωσία συνεχίζει να αναπτύσσει όπλα και πυραυλικά συστήματα για να διασφαλίσει ότι είναι καλά προετοιμασμένη για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Οποιαδήποτε κίνηση των ΗΠΑ να εγκαταστήσουν νέους πυραύλους στην Ευρώπη δεν θα αφήσει άλλη επιλογή στη Μόσχα από το να απαντήσει, επειδή θα μειώσει δραστικά τον χρόνο που χρειάζονται οι αμερικανικοί πύραυλοι για να φτάσουν στη Ρωσία, κάτι το οποίο θα ήταν άμεση απειλή κατά της χώρας του, υπογράμμισε.
με Αριθμό Μητρώου 12691
