Ελληνικό πρωτοπόρο επιστημονικό πρόγραμμα θα μετρά την πόλωση των αστεριών

Ο καθηγητής του Τμήματος Φυσικής του Πανεπιστημίου Κρήτης, Κωνσταντίνος Τάσσης, μίλησε στο Πρακτορείο 104,9 FM, για ένα πρωτοπόρο επιστημονικό πρόγραμμα, (PASIPHAE), που θα μετρά την πόλωση των αστεριών, ώστε να «καθαρίζει» το φως που εκπέμφθηκε τις πρώτες στιγμές του σύμπαντος.

Η Πασιφάη δεν είναι μια από τις κύριες μορφές της ελληνικής μυθολογίας, έχει όμως, ως κόρη του Ήλιου και της νύμφης Περσηίδας, μια δική της ενδιαφέρουσα ιστορία. Στην περίπτωση των ελληνικών μυθολογικών αφηγήσεων, από την ένωση της Πασιφάης και ενός ταύρου που αναδύθηκε από τη θάλασσα (όταν ο βασιλιάς της Κρήτης, Μίνωας, ζήτησε από τον Ποσειδώνα ένα θεϊκό σημάδι ώστε να γίνει ο βασιλιάς της Κρήτης), γεννήθηκε ο Μινώταυρος.

Το PASIPHAE αποτελεί συνεργασία της ομάδας αστροφυσικής της Κρήτης (μικτή ομάδα του Ινστιτούτου Φυσικής Πλάσματος του Πανεπιστημίου Κρήτης, του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας και του Αστεροσκοπείου Σκίνακα), με το Διαπανεπιστημιακό Κέντρο Αστρονομίας και Αστροφυσικής (IUCCA) στην Ινδία, το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια (Caltech), το South African Astronomical Observatory, στη Νότια Αφρική και το Πανεπιστήμιο του Όσλο στη Νορβηγία.

Το PASIPHAE θα ανοίξει, ένα κλειστό μέχρι τώρα, παράθυρο στο Σύμπαν, μέσα από τη μελέτη της πόλωσης του φωτός των άστρων. Πέρα από τις μελέτες του νεαρού Σύμπαντος, η πολωσιμετρική χαρτογράφηση του ουρανού θα επιτρέψει να πραγματοποιηθούν αλματώδη βήματα σε άλλες περιοχές αστροφυσικής έρευνας.

Το «ΠΑΣΙΦΑΗ», είναι πρωτοπόρο, καθώς ο στόχος είναι το ξεκαθάρισμα της μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου. «Ξέρουμε για την ένταση του φωτός, πόσο λαμπρό, πόσο αμυδρό είναι, ξέρουμε για τη συχνότητα, για το χρώμα, διότι αυτά τα αντιλαμβανόμαστε, αλλά δεν ξέρουμε για την πόλωση, που είναι η τρίτη ιδιότητα», τόνισε χαρακτηριστικά, ο κ. Κ.Τάσσης, ενώ ανέφερε πως ο σημαντικός στόχος είναι να δούμε με μεγαλύτερη διαύγεια το φως που εκπέμφθηκε τις πρώτες στιγμές του σύμπαντος, δηλαδή από το εμβρυϊκό σύμπαν.

Ο κ. Τάσσης, εκ των συνδημιουργών της ευφυούς ιδέας, που αποτέλεσε τη βάση για το πρόγραμμα, ειδικεύεται στην αστρική γένεση στον Γαλαξία και στο Σύμπαν, τη φυσική της μεσοαστρικής ύλης, τις προσομοιώσεις μαγνητοϋδροδυναμικής αστροφυσικών συστημάτων και την επονομαζόμενη μεσοαστρική χημεία και αποτελεί ένα από τα κύρια στελέχη της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας που συνεργάζονται για το επιστημονικό πρόγραμμα που θα λάβει χώρα στο Παρατηρητήριο του Σκίνακα στην Κρήτη και το South African Astronomical Observatory στο Σάδερλαντ της Νότιας Αφρικής.

«Το φως από τα αστέρια λοιπόν, μερικές φορές είναι πολωμένο, αν και λίγο, είναι πολωμένο, μετρήσιμο, και αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να μετρήσουμε την πόλωση εκατομμυρίων αστεριών, έτσι ώστε να φτιάξουμε έναν χάρτη της πόλωσης σε μεγάλα κομμάτια του ουρανού και στο βόρειο και στο νότιο ημισφαίριο (…). Θα φτιάξουμε έναν χάρτη τρισδιάστατο του μαγνητικού πεδίου του γαλαξία, που θα μας επιτρέψει να αφαιρέσουμε με μεγάλη ακρίβεια τις παρεμβολές που δημιουργεί η κοσμική μας γειτονιά στην ακτινοβολία υποβάθρου», εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Έλληνας επιστήμονας.

Ο σκοπός αυτής της χαρτογράφησης, που θέλει να κάνει το «ΠΑΣΙΦΑΗ», είναι να βοηθήσει στην αφαίρεση του σήματος της πόλωσης που έρχεται από το γαλαξία μας, από το κοντινό μας μέρος του σύμπαντος, «από τη γειτονιά μας, ας πούμε, και δημιουργεί παρεμβολές, δημιουργεί “θόρυβο”. Επιθυμία των επιστημόνων είναι η αφαίρεση του συγκεκριμένου θορύβου όταν κοιτάμε ένα συγκεκριμένο φως που εκπέμφθηκε στις πρώτες στιγμές του σύμπαντος. Από το πρώιμο σύμπαν δηλαδή, από το εμβρυϊκό σύμπαν», σημειώνει ο καθηγητής.

Αυτό το «ξεκαθάρισμα» της επονομαζόμενης μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου είναι εξαιρετικά σημαντικό, αφού πρόκειται για ακτινοβολία που έρχεται από το αρχέγονο Σύμπαν, ακτινοβολία που κουβαλάει πληροφορίες από τα πρώτα στάδια της δημιουργίας του.

«Τα μεγάλα πειράματα αποτελούν διεθνείς συνεργασίες. Το PASIPHAΕ είναι ένα μάλλον μέτριου μεγέθους πείραμα, μέτριο προς μεγάλο, δεν έχει το μέγεθος των πειραμάτων, ας πούμε του CERN, αλλά είναι ένα μέτριου μεγέθους το σημαντικό για εμάς είναι ότι είναι ένα διεθνές πείραμα του οποίου όμως ηγείται μια ελληνική ομάδα», καταλήγει ο Κωνσταντίνος Τάσσης.