Αρχική Ανακύκλωση EE: Ανακύκλωση, μέτρα περιορισμού της χρήσης πλαστικών και παρασκήνιο

EE: Ανακύκλωση, μέτρα περιορισμού της χρήσης πλαστικών και παρασκήνιο

0
ανακυκλωση
Διαφήμιση

Με στόχο την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος η ΕΕ προωθεί μέτρα που στοχεύουν στον περιορισμό της χρήσης πλαστικών.

Συγκεκριμένα, με το νέο νομοθετικό πλαίσιο για τον περιορισμό της χρήσης πλαστικού που υιοθετεί η ΕΕ, προωθείται η απαγόρευση χρήσης πλαστικών αντικειμένων μιας χρήσης, όπως πιάτα, μαχαιροπίρουνα, καλαμάκια, ξυλάκια μπαλονιών ή μπατονέτες, καθώς κρίνεται ότι σε αντικείμενα τέτοιου τύπου οφείλεται τουλάχιστον το 70% της θαλάσσιας ρύπανσης.

Πλέον των παραπάνω προϊόντων το Ευρωκοινοβούλιο πρόσθεσε στον κατάλογο των πλαστικών που θα καταργηθούν από το 2021 κι έπειτα τις πολύ ελαφριές πλαστικές σακούλες, προϊόντα συσκευασίας γρήγορου φαγητού κ.ά.

Ακόμη, προβλέπει ότι τα κράτη – μέλη θα πρέπει έως το 2025 να εκπονήσουν τα δικά τους εθνικά σχέδια για την προώθηση προϊόντων κατάλληλων για πολλαπλή χρήση, καθώς και για επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση.

Επίσης, άλλα πλαστικά, όπως οι φιάλες ποτών, θα πρέπει να συλλέγονται ξεχωριστά και να ανακυκλώνονται σε ποσοστό 90% μέχρι το 2025, ενώ θα ληφθούν και μέτρα μείωσης αποβλήτων από προϊόντα καπνού, όπως τα φίλτρα τσιγάρων που περιέχουν πλαστικό, αλλά και αλιευτικά εργαλεία που έχουν χαθεί ή εγκαταλειφθεί σε θάλασσες κι ακτές.

ψάρια

Μπαίνουν στην τροφική αλυσίδα

Η παραπάνω νομοθετική πρωτοβουλία προβάλλεται ως προσπάθεια προστασίας του θαλάσσιου φυσικού περιβάλλοντος από τα πλαστικά απορρίμματα τα οποία – όπως αναφέρεται στη σχετική έκθεση που συνέταξε η Fr. Ries, ευρωβουλευτής του Βελγίου, από την ευρωομάδα των Φιλελευθέρων – σε ποσοστό 80% απορρίπτονται στις θάλασσες.

Επίσης, σημειώνεται ότι το 70% όλων των ειδών απορριμμάτων που βρίσκονται στις θάλασσες, αρχίζουν να εντοπίζονται σε διάφορα θαλάσσια είδη, όπως θαλάσσιες χελώνες, φώκιες, φάλαινες και πουλιά, αλλά και σε ψάρια και οστρακοειδή και κατά συνέπεια περνούν και στην ανθρώπινη τροφική αλυσίδα.

ανακύκλωση

Διπλή χασούρα

Στην αιτιολογική έκθεση, εξάλλου, γίνεται λόγος για «την ανάκτηση υλικών υψηλής αξίας και επαναχρησιμοποίησή τους ως πρώτη ύλη». Οπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη σχετική έκθεση, «τα πλαστικά είναι εύχρηστα, προσαρμόσιμα, χρήσιμα και οικονομικής αξίας, αλλά χρειάζονται καλύτερη χρήση, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση. Οταν τα πλαστικά μετατρέπονται σε απόβλητα, ο οικονομικός τους αντίκτυπος περιλαμβάνει όχι μόνο τη χαμένη οικονομική αξία του υλικού, αλλά και το κόστος καθαρισμού και τις απώλειες στον τουρισμό και την αλιεία».

Υπάρχουν όμως κι άλλα επιχειρήματα που προβάλλει η ΕΕ για την απαγόρευση χρήσης του πλαστικού. Μεταξύ άλλων επισημαίνει ότι με την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας οι επιχειρήσεις θα αποκτήσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αφού η εφαρμογή ενιαίου συνόλου κανόνων σε ολόκληρη την αγορά της ΕΕ θα λειτουργήσει ως εφαλτήριο για τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις που θα «μπορέσουν να αναπτύξουν οικονομίες κλίμακας» και να είναι πιο ανταγωνιστικές στην παγκόσμια αγορά, όπου η ζήτηση για τα λεγόμενα «βιώσιμα προϊόντα» έχει εκτιναχθεί στα ύψη.

Μέσω της καθιέρωσης συστημάτων επαναχρησιμοποίησης (π.χ. συστημάτων εγγύησης και επιστροφής) οι επιχειρήσεις εξασφαλίζουν σταθερό εφοδιασμό σε υψηλής ποιότητας υλικά. Στόχος είναι να σταματήσει έτσι η ετήσια «απώλεια» 70 – 105 δισ. ευρώ, αφού με την κατάσταση που ισχύει σήμερα το 95% της αξίας των πλαστικών υλικών συσκευασίας δεν διατίθεται για επαναχρησιμοποίηση. Θα ενθαρρυνθεί η «βιώσιμη βιοοικονομία» η οποία, όπως λέγεται, μπορεί να συμβάλει στη μείωση της εξάρτησης της Ευρώπης από εισαγόμενες πρώτες ύλες και συγκεκριμένα από την Κίνα.

ΚΙΝΑ

Εντονο παρασκήνιο ανταγωνισμών πίσω από την απόφαση

Η ικανότητα διαχείρισης της ρύπανσης και των αποβλήτων αποτελεί μέρος του πλαισίου εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, εξίσου μεγάλης γεωπολιτικής σημασίας, δεδομένου ότι μεγάλο μέρος των πλαστικών αποβλήτων στους ωκεανούς προέρχεται από χώρες της Ασίας και της Αφρικής.

Οι αποφάσεις αυτές της ΕΕ μόνο άσχετες δεν είναι με την απαγόρευση εισαγωγής 24 τύπων πλαστικών αποβλήτων που επέβαλε η Κίνα οριστικά από τον περασμένο Γενάρη, απόφαση που πλήττει ιδιαίτερα τη Γερμανία, η οποία πουλά τεράστιες ποσότητες πλαστικών αποβλήτων κάθε χρόνο στην Κίνα.

Συνολικά η ΕΕ παρήγαγε το 2016, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ενωσης βιομηχανιών του χώρου, 60 εκατ. τόνους πλαστικών όταν η παγκόσμια παραγωγή ανήλθε στα 335 εκατ. τόνους. Στην ΕΕ ανήκει το 19% της παγκόσμιας παραγωγής έναντι 29% της Κίνας, 18% των χωρών της NAFTA (ΗΠΑ, Καναδάς, Μεξικό) και 21% των άλλων ασιατικών χωρών, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό διαμοιράζεται σε όλους τους άλλους παραγωγούς ανά τον κόσμο. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εμφανίζουν πλεονασματικό εμπορικό ισοζύγιο στα πλαστικά ύψους περίπου 15 δισ. ευρώ, τόσο στα προϊόντα πρώτης παραγωγής όσο και σε αυτά που προέρχονται από ανακύκλωση. Ανω του 16% της συνολικής παραγωγής προωθήθηκε στην Κίνα το 2016 κι ακολουθούν οι αγορές της Τουρκίας με 14%, των ΗΠΑ με 12% και της Ρωσίας με 7%.

ανακύκλωσης

Σε παγκόσμιο επίπεδο, εξάγεται μεγάλος όγκος πλαστικών αποβλήτων κάθε χρόνο (π.χ. για το 2016, 123 χώρες έστειλαν 14,1 εκατομμύρια τόνους πλαστικών αποβλήτων). Περίπου το μισό των συνολικών εξαγωγών των χρησιμοποιημένων πλαστικών της ΕΕ μεταφερόταν στην Κίνα και η ΕΕ ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας αποβλήτων.

Τα προηγούμενα χρόνια η κατάσταση αυτή ήταν πλήρως κερδοφόρα επιχείρηση και για την Κίνα, αφού χρησιμοποιούσε ή μεταπωλούσε τα ανακυκλωμένα πλαστικά απόβλητα, και σε πολλές περιπτώσεις τα εξήγαγε στην ΕΕ. Ωστόσο η αλματώδης ανάπτυξη που γνωρίζει η Κίνα έχει ως αποτέλεσμα να παράγει ολοένα και περισσότερα πλαστικά απόβλητα και ως εκ τούτου δεν εξαρτάται πια από τις εισαγωγές.

Ταυτόχρονα, υπάρχει εκτίναξη των κινεζικών πατεντών σχετικά με τις τεχνικές ανακύκλωσης γενικά και ειδικότερα της ανακύκλωσης πλαστικών αποβλήτων. Η αύξηση των κινεζικών εξαγωγών στην ΕΕ, που περιλάμβαναν και επιστροφή των αποβλήτων σε άλλες μορφές, άρχισε να προκαλεί δυσφορία στην Ενωση, γιατί εν τέλει την έπληττε οικονομικά. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2016, το 36% των επαναχρησιμοποιημένων πλαστικών που εξήχθησαν στην ΕΕ προήλθαν από την Κίνα, γεγονός που συντελεί στη στροφή της ΕΕ στη λεγόμενη «κυκλική οικονομία».

Ετσι, οι ευρωπαϊκοί επιχειρηματικοί όμιλοι είναι αναγκασμένοι να αναζητήσουν άλλες διεξόδους. Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Γερμανού υπουργού Περιβάλλοντος ότι «η εξέλιξη με την πολιτική εισαγωγών της Κίνας μπορεί να θεωρηθεί ως ευκαιρία για την ενίσχυση της ευρωπαϊκής και γερμανικής βιομηχανίας διαχείρισης αποβλήτων».

 

Διαφήμιση