Η άνοδος και η πτώση μιας μεσαιωνικής πόλης εξαιτίας του συστήματος ύδρευσης

Στη μεσαιωνική πόλη του Άνγκορ, (στη Νοτιοανατολική Ασία), οι πλημμύρες που συνέβησαν μετά από δεκαετίες περιορισμένης βροχόπτωσης προκάλεσαν την καταστροφή του μεγαλύτερου συστήματος ύδρευσης στον προ-βιομηχανικό κόσμο, σύμφωνα με νέα στοιχεία.

Οι έντονες βροχοπτώσεις των μουσώνων που παρεμβάλλονται από δεκαετίες ξηρασίας κατά τη δεκαετία του 1400 πυροδότησαν μια αλυσιδωτή αντίδραση των αποτυχιών στο διασυνδεδεμένο δίκτυο ύδρευσης του Άνγκορ, σύμφωνα με υπολογιστικές προσομοιώσεις.

Η προκαλούμενη από το κλίμα καταστροφή του συστήματος – που χρησιμοποιήθηκε για άρδευση, για πόσιμο νερό και έλεγχο των πλημμυρών – ήταν η αιτία εγκατάλειψης του.

Σύμφωνα με τον γεωεπιστήμονα του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ, Dan Penny, που συμμετείχε στη μελέτη, αναφέρει χαρακτηριστικά, πως η υποδομή ύδρευσης του Άνγκορ, «ευθύνεται για τις επιπτώσεις της κλιματικής αναστάτωσης της πόλης».

Τα σύνθετα συστήματα υποδομής, από το δίκτυο ύδρευσης του Άνγκορ έως τα σύγχρονα ηλεκτρικά δίκτυα, αποτελούνται από πολλά μέρη που αλληλεπιδρούν. Τα προβλήματα σε ένα μέρος ενός συστήματος μπορεί να οδηγήσει σε αποτυχία άλλων εξαρτημάτων.

Ο Penny και οι συνάδελφοί του σχεδίασαν ένα μοντέλο υπολογιστή για το πώς μια γρήγορη μετατόπιση σε περιόδους έντονης βροχόπτωσης επηρέασε το σύστημα νερού του Dan Penny στην κορυφή της πολυπλοκότητάς του στη δεκαετία του 1300.

Μια σειρά προσομοιώσεων έδειξε ότι, πάνω από έναν κρίσιμο όγκο ροής νερού, πήλινα κανάλια που έφεραν νερό στο σύστημα άρχισαν να διαβρώνονται. Στη συνέχεια, το νερό απομακρύνθηκε ομοιόμορφα μέσω διασταυρώσεων στο δίκτυο, βυθίζοντας μερικά συνδεδεμένα κανάλια.

Παράλληλα, η συσσώρευση ιζημάτων μειώνει περαιτέρω τον όγκο του νερού που θα μπορούσαν να μεταφέρουν οι νέοι παράκτιοι δίαυλοι, εντείνοντας την άνιση ροή του νερού μέσω του συστήματος.

Μέχρι τη δεκαετία του 1200, το Άνγκορ, στην σημερινή Καμπότζη, ήταν η πιο εκτεταμένη πόλη στον κόσμο, καλύπτοντας περίπου 1.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Η πόλη είχε περάσει ήδη εκατοντάδες χρόνια με εκτεταμένη οικοδόμηση και επέκταση ενός δικτύου καναλιών, αναχωμάτων, δεξαμενών, τάφρων και άλλων δομών που αφιερώθηκαν στη διαχείριση των υδάτων.

Η νέα έρευνα παρουσιάζει μια πειστική εικόνα της κατάρρευσης της υποδομής που προκαλείται από τις κλιματικές αλλαγές που προκλήθηκαν εκείνη την περίοδο, όπως η αύξηση των πλημμυρών, λέει ο αρχαιολόγος Charles Higham του Πανεπιστημίου Otago στο Dunedin της Νέας Ζηλανδίας, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη.