Το περιβαλλοντικό έγκλημα στο « μικροσκόπιο» Ευρωπαϊκού Προγράμματος που υλοποιείται στην Κρήτη

Tο περιβαλλοντικό έγκλημα συνιστά το 5 – 6% των συνολικών υποθέσεων που εκδικάζονται στα δικαστήρια, ενώ στην μεγάλη πλειονότητα τους οι κατηγορούμενοι για αυθαίρετη δόμηση, που είναι το μεγαλύτερο σε ποσοστά παράπτωμα, αθωώνονται όταν διορθώσουν το λάθος τους.

Η επισήμανση αυτή έγινε μεταξύ άλλων, από την δικηγόρο Χανίων Μαρία Μανιαδάκη κατά την παρουσίαση του Ευρωπαϊκού Προγράμματος «Life Natura Themis».

Η κ. Μανιαδάκη είναι εκ μέρους του Δικηγορικού Συλλόγου Χανίων, συντονίστρια του προγράμματος. «Η δράση αυτή αφορά την συλλογή στοιχείων σχετικά με την καταγραφή της υπάρχουσας κατάστασης στην εφαρμογή του περιβαλλοντικού δικαίου.

Στόχος μας ήταν η καταγραφή των δεδομένων», ανέφερε χαρακτηριστικά η ίδια και παρουσίασε αναλυτικά τα αποτελέσματα της προπαρασκευαστικής δράσης του προγράμματος.

Η διάρκεια της δράσης αυτής είχε διάρκεια από τον Σεπτέμβριο του 2015 έως τον Σεπτέμβριο του 2016. Όπως είπε κατά την παρουσίαση, «τα στοιχεία αφορούν την δικαστική εξέλιξη των υποθέσεων και προέκυψαν από έρευνα σε συγκεκριμένο δείγμα ενός εξαμήνου, από τα δικαστήρια, ενώ η στατιστική έρευνα των διοικητικών προστίμων αφορά την πενταετία 2010-2015.

Διενεργήθηκε δικαστική έρευνα βάση αδειών που πήραμε από την αρχή προστασίας προσωπικών δεδομένων και διερευνήθηκε το περιβαλλοντικό έγκλημα στην Κρήτη.

Από την έρευνα προέκυψε ότι περίπου το 5-6% των υποθέσεων που εκδικάζονται στα δικαστήρια αφορούν το περιβαλλοντικό έγκλημα.

Δυστυχώς ο όρος NATURA 2000 που αφορά ορισμένες περιοχές δεν αποτρέπει τις πιθανές παραβάσεις. Μάλιστα η πιθανότητα περιβαλλοντικής παράβασης έχει ίδιες πιθανότητες και σε μια περιοχή που δεν είναι ενταγμένη στο πρόγραμμα.

Για τις περισσότερες παραβάσεις οι κατηγορούμενοι αθωώνονται, αυτό συμβαίνει διότι το μεγαλύτερο ποσοστό του εγκλήματος είναι η αυθαίρετη δόμηση ενώ η αυθαίρετη δόμηση πρωταγωνιστεί στην κορυφή του πίνακα και στην τυπολογία των εγκλημάτων».

Όσο αφορά τα πρόστιμα που επιβάλλονται η κ Μανιαδάκη παρουσιάζοντας στοιχεία της έρευνας είπε. «Καταλήξαμε ότι πάνω από το 80% που επιβάλλονται είναι μέχρι 5.000 ενώ πάνω από 20.000 είναι ένα πολύ μικρό ποσοστό.

Οι περισσότεροι παραβάτες είναι κατά πλείστον ιδιώτες που έχουν αυθαίρετα κτίσματα, έχουν προβεί σε καταπάτηση κοινόχρηστου χώρου. Πολύ σημαντικό είναι ότι στην Κρήτη ο τουριστικό και ο ξενοδοχειακός τομέας είναι από τους πρωταγωνιστές των παραβατών. Από όλες τις υπηρεσίες και αρχές παρατηρούσαμε ότι έμεινε στάσιμη η εικόνα του περιβαλλοντικού εγκλήματος εκτός από την Πυροσβεστική.

Παρατηρήθηκε μια θεαματική μείωση των πυρκαγιών στην Κρήτη σε Ρέθυμνο και Χανιά, από το 2010-2015.Αυτό οφείλεται στην επιτυχή διασύνδεση της πυροσβεστικής υπηρεσίας με τον ΟΠΕΚΕΠΕ και στην απειλεί την εξωστικής αποζημίωσης στους κτηνοτρόφους που έβαζαν πυρκαγιάς για την βελτίωση των βοσκοτόπων».

Το έργο «Life Natura Themis» είναι ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα που ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2015 και ολοκληρώνεται τον Δεκέμβριο του 2020. Το πρόγραμμα είναι μια έρευνα που αφορά, σε γενικότερο πλαίσιο, το περιβάλλον και την φύση της Κρήτης.

Μέχρι στιγμής, 13 μήνες μετά την έναρξη του έργου, έχει ολοκληρωθεί η προπαρασκευαστική δράση Α1 του προγράμματος, που αφορούσε την ανάλυση των στατιστικών στοιχείων των δικαστηρίων και αφετέρου τη συλλογή της ευρωπαϊκής και εθνικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας σχετικά με τις προστατευόμενες περιοχές Natura 2000 στην Κρήτη.

«Πρόκειται για μια έρευνα που διεξάγεται για πρώτη φορά σε πανελλαδικό επίπεδο. Στόχος του προγράμματος είναι η ευαισθητοποίηση καθώς και η γνωριμία των πολιτών με την έννοια της «περιβαλλοντικής ευθύνης» και της σχετικής ευρωπαϊκής νομοθεσίας που διέπει το σύνολο των ανθρώπινων δραστηριοτήτων σε σχέση με τη φύση και το περιβάλλον, τόσο σε περιοχές που είναι εντεταγμένες στο δίκτυο Natura 2000 και μη. τόνισε ο συντονιστής του προγράμματος καθηγητής του Πανεπιστημίου Κρήτης Μιχάλης Προμπονάς.

Tο πρόγραμμα υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, από το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας τους Δικηγορικούς Συλλόγους Χανίων και Ηρακλείου, την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης και το Συντονιστικό Γραφείο Αντιμετώπισης Περιβαλλοντικών ζημιών.

Στο πλαίσιο της εφαρμογής του προγράμματος δημιουργήθηκαν δύο παρατηρητήρια περιβαλλοντικού δικαίου στην δυτική και ανατολική Κρήτη ανέφερε ο Γιώργος Σμπόκος, συντονιστής του Δικηγορικού Συλλόγου Ηρακλείου.

«Η αρμοδιότητα τους δεν έχει να κάνει με καταγγελίες, έχουν όμως την δυνατότητα να συλλέγουν στοιχεία στα τρία επίπεδα των εξουσιών (εκτελεστική, νομοθετική, δικαστική). Με αυτό τον τρόπο αποκτούμε μια σφαιρική γνώμη για το τι γίνεται νόμιμα και παράνομα μέσα στις προστατευόμενες περιοχές», είπε χαρακτηριστικά.

Πηγή: ΑΜΠΕ