Η εξωσωματική προκαλεί καρκίνο; Τα αποτελέσματα της 1ης Πανελλαδικής Μελέτης

Υπάρχει σχέση της ορμονικής θεραπείας με τον καρκίνο του στήθους και των ωοθηκών; Σ’αυτό το φλέγον ερώτημα απαντά η πρώτη πανελλαδική μελέτη και μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο, που δόθηκε στη δημοσιότητα.

• Ενα ερώτημα που έχει απασχολήσει τις τελευταίες δεκαετίες εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο, καθώς τα οιστρογόνα – ορμόνες που χορηγούνται στους κύκλους (προσπάθειες) εξωσωματικής γονιμοποποίησης – έχουν ενοχοποιηθεί κατά καιρούς, για την εμφάνιση νεοπλασιών.
• Ο φόβος και η έντονη καχυποψία των γυναικών παραγωγικής ηλικίας ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης γυναικολογικών καρκίνων, δεν είχε απαντηθεί επαρκώς μέχρι σήμερα, καθώς ήταν λίγες οι μελέτες που έχουν επιχειρήσει να διερευνήσουν τη συσχέτιση αυτή σε μεγάλο βάθος χρόνου, από την ολοκλήρωση της τελευταίας θεραπείας.

Μια από τις μεγαλύτερες μελέτες στην Ευρώπη και μοναδική στην Ελλάδα, λοιπόν, που ολοκληρώθηκε πρόσφατα στο Γυναικολογικό Κέντρο Αναπαραγωγής & Γενετικής με επικεφαλής τον κύριο Εμ. Καπετανάκη σε συνεργασία με το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστημίου Πειραιώς και την επίβλεψη του Καθηγητή Εφαρμογών Πληροφορικής και Στατιστικής Πανεπιστημίου Πειραιώς κ.Μιχάλη Σφακιανάκη, δίνει ξεκάθαρη απάντηση σ’αυτές τις αγωνίες.

Η ΜΕΛΕΤΗ

Στη μέλετη συμμετείχαν 4.994 γυναίκες που υποβλήθηκαν σε IVF, την περίοδο 1989-2006, στο Γυναικολογικό Κέντρο Αναπαραγωγής & Γενετικής, σε σύνολο 26.000 κύκλων, για την εμφάνιση καρκίνου ωοθηκών και μαστού με περίοδο παρακολούθησης ενός έτους από την τελευταία θεραπεία ως το 2013 (6 -24ετη).

Μια από τις συχνότερες ερωτήσεις στις γυναίκες αυτές ήταν εάν η χορήγηση των ορμονών και η παροδική αύξηση των οιστρογόνων στο αίμα προκάλεσε αύξηση του κινδύνου για καρκίνο μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση.

Το ποσοστό επιπολασμού των γυναικών που έκαναν εξωσωματική και νόσησαν από κάποιο τύπο καρκίνου συγκρίθηκε με το αντίστοιχο ποσοστό στο γενικό πληθυσμό της χώρα μας την ιδία περίοδο.

ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε οτι δεν υπήρχε στατιστικά σημαντική διαφορά ανάμεσα στις πιθανότητες να εμφανίσει μια γυναίκα καρκίνο μαστού ή των ωοθηκών με βάση την χορήγηση ή όχι φαρμάκων εξωσωματικής γονιμοποίησης.

• Σε σύνολο 4.994 γυναικών που μπήκαν σε διαδικασία εξωσωματικής γονιμοποίησης την περίοδο 1989 έως 2006 εμφάνισαν καρκίνο το 1.26% (63 γυναίκες / 4.994 γυναίκες = 0.0126).
• Το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί σε 1260 ασθενείς ανά 100.000 γυναίκες (0.0126×100.000).
• Ο καρκίνος του στήθους εμφανίζεται σε ποσοστό 0.88% (44 γυναίκες / 4.994 γυναίκες = 0.0088), ποσοστό που αντιστοιχεί σε 880 γυναίκες με καρκίνο του στήθους ανά 100.000 γυναίκες.

Η εργασία αυτή αποδεικνύει ότι στις γυναίκες μετά από εξωσωματική δεν υπάρχει αύξηση του καρκίνου σε σύγκριση με τον γενικό πληθυσμό. Εξάλλου είναι γνωστό ότι η υπογονιμότητα, είναι ανεξάρτητος προδιαθεσικός παράγοντας εμφάνισης γυναικολογικού καρκίνου και ενδεχομένως το μικρό αυτό ποσοστό των γυναικών που παρουσίασαν γυναικολογικό καρκίνο μετά από την εξωσωματική να είχε παρουσιάσει την νόσο και χωρίς την θεραπεία αυτή.

ivf10 Τα αποτελέσματα αυτής της εργασίας είναι καθησυχαστικά για τις γυναίκες που καταφεύγουν στην εξωσωματική γονιμοποίηση καθώς δεν φαίνεται να υπάρχει άμεση σχέση της ορμονικής θεραπείας στην εξωσωματική γονιμοποίηση με γυναικολογικά νεοπλάσματα.

Ιδιαιτερότητα αυτής της εργασίας που την καθιστά μεταξύ των πιο σημαντικών εργασιών παγκοσμίως εκτός του μεγάλου αριθμού κύκλων (26.000) αποτελεί και η πολύ μεγάλη διάρκεια παρακολούθησης (άνω των 20 ετών) από την ολοκλήρωση της τελευταίας προσπάθειας.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ

Η εξωσωματική γονιμοποίηση ξεκίνησε 35 χρόνια πριν στη χώρα μας, αρχικά, για γυναίκες που παρουσίαζαν προβλήματα σαλπίγγων. Η μέθοδος αυτή άρχισε με την λήψη ενός ωαρίου από φυσικό κύκλο με πολύ χαμηλά ποσοστά επιτυχίας.

Με την πάροδο των ετών η τεχνολογία της εξωσωματικής σημείωσε ραγδαία εξέλιξη και οι ενδείξεις έχουν επεκταθεί σε σημείο που καλύπτει όλα τα αίτια της ανδρικής και γυναικείας υπογονιμότητας. Στη συνέχεια, τα ποσοστά, αυξήθηκαν σημαντικά όταν άρχισε η χορήγηση ορμονικών σκευασμάτων για πρόκληση πολλαπλών ωοθυλακίων.

Η χορήγηση των ορμονών αυτών στην εξωσωματική γονιμοποίηση επιφέρει παροδική αύξηση των οιστρογόνων στην κυκλοφορία του αίματος τα οποία μπορούν να φθάσουν σε κάθε κύκλο θεραπείας γύρω στις 4000 pg/ml σε σύγκριση με φυσικό κύκλο που φθάνουν ως 300 pg/ml.

Για την καλύτερη κατανόηση θυμίζουμε ότι ο καρκίνος του μαστού αποτελεί την πιο συχνή μορφή καρκίνου μεταξύ των γυναικών και μια από τις κυριότερες αιτίες θανάτου, με περίπου 1.000.000 νέα κρούσματα παγκοσμίως. Στην Ελλάδα αναφέρονται 4.500 περίπου νέες περιπτώσεις το χρόνο, ενώ υπολογίζεται ότι 1 στις 8 γυναίκες παγκοσμίως θα παρουσιάσει καρκίνο μαστού σε κάποια φάση της ζωής της.

Γυναικείες φυλετικές ορμόνες , και πιο ειδικά τα οιστρογόνα, έχουν ξεκάθαρο ρόλο στην εμφάνιση καρκίνου του μαστού με περίπου 75% όλων των καρκίνων του μαστού να είναι ορμονοεξαρτώμενοι.

Πηγή: invitromagazine