Διακήρυξη για αιγιαλό-παραλία και δάση από το CISD

Tο Παρατηρητήριο Πολιτών για την Αειφόρο Ανάπτυξη (CISD) συστρατεύεται με τις πρωτοβουλίες που αναπτύσσει η Κοινωνία των Πολιτών (Επιμελητήριο Βιωσιμότητας & Αειφόρου Ανάπτυξης, Ακτές Ώρα Μηδέν κλπ) και προβαίνει στην ακόλουθη ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ, την οποία έχουν συνυπογράψει σημαντικοί φορείς και προσωπικότητες.

Αυτό γίνεται σε συνέχεια της Ανοικτής Συνάντησης Εργασίας για τη διαμόρφωση κοινής στρατηγικής εναντίον των επιβλαβών για τους πολίτες αυτής της χώρας, αντισυνταγματικών και εν τέλει αντιαναπτυξιακών διατάξεων που εισάγουν ο πρόσφατος νόμος για τον Χωρικό και Πολεοδομικό Σχεδιασμό και οι προωθούμενες διατάξεις για τα Δάση και κυρίως για τον Αιγιαλό-Παραλία (παρά τις τακτικιστικές προσωρινές υποχωρήσεις στις οποίες υποχρεώθηκε η Κυβέρνηση)

Η ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ αυτή απευθύνεται προς ΟΛΑ τα ΘΕΣΜΙΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ (σύμφωνα με το άρθρο 26 του Συντάγματος – Διάκριση των Εξουσιών) για τις σύννομες και ηθικές ενέργειές τους καθώς και στους Έλληνες Πολίτες για την ενημέρωση και συσπείρωσή τους.

Υπερασπιζόμενοι το άρθρο 24 του Συντάγματος βάσει του οποίου η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος ανάγεται σε υποχρέωση του Κράτους για την εκπλήρωση της οποίας πρέπει να παίρνει ιδιαίτερα προληπτικά ή κατασταλτικά μέτρα, ο ειδικότερος προσδιορισμός των οποίων αφορά τόσο στον αιγιαλό-παραλία, όσο και στην προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, αντικείμενα τα οποία ανατίθενται στον κοινό νομοθέτη,

Λαμβάνοντας υπόψη το Σύνταγμα και πάγιες νομολογίες του ΣτΕ σύμφωνα με τις οποίες:

·         οι χωροταξικές-πολεοδομικές ρυθμίσεις δεν μπορεί να είναι δυσμενέστερες προγενεστέρων

·         η χωροταξία και κυρίως ο περιφερειακός σχεδιασμός πρέπει να επιτελείται αποκεντρωμένα από τις περιφερειακές και τοπικές διοικήσεις

·         οι όποιες νομοθετικές ρυθμίσεις θα πρέπει να διασφαλίζουν την πορεία προς την αειφόρο ανάπτυξη

·         κάθε έργο ή δραστηριότητα πρέπει να διέπεται από την αρχή της αειφορίας, όπως ορίζεται στο αναθεωρημένο με το Σύνταγμα του 2001 άρθρο 24 και να είναι βιώσιμο προς όφελος τόσο των σημερινών όσο και των μελλοντικών γενεών.

·         οι περιοχές με ευαίσθητα οικοσυστήματα (προστατευόμενες περιοχές ή άλλες που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς προστασίας) δεν επιτρέπεται να οικοδομηθούν

·         οι πολεοδομικοί κανόνες θεσπίζονται μετά από την εξέταση κάθε περιοχής, λαμβάνοντας υπόψη την μορφολογία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, κλπ,

·        η εκτός σχεδίου δόμηση δεν μπορεί να γίνεται με όρους δόμησης που ισχύουν για τις εντός σχεδίου πόλης περιοχές

·         ένα κράτος δικαίου οφείλει να εφαρμόζει το νόμο με ενιαίο και ομοιόμορφο τρόπο

·         ο αιγιαλός και η παραλία, παράκτια οικοσυστήματα, αποτελούν, δημόσια κοινόχρηστα πράγματα, ανήκοντα κατά κυριότητα και εξ αδιαιρέτου σε όλους μας και δεν πρέπει να παρεμποδίζεται η ακώλυτη και ελεύθερη απόλαυσή τους, που αποτελεί το βασικό και κύριο από την φύση προορισμό τους, δεδομένου ότι οι ακτές αποτελούν ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος προστατεύονται συνταγματικά.

·         οι ακτές αποτελούν ουσιώδες στοιχείο του φυσικού περιβάλλοντος και το αισθητικό κάλλος τους αποτελεί πολύτιμο πόρο (ΣτΕ 3818/95, 4543/98).

·         η εκτέλεση τεχνικού έργου επί των ακτών και ιδίως στη χερσαία ή τη θαλάσσια ζώνη δεν είναι επιτρεπτή παρά μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος και με την προϋπόθεση ότι το έργο είναι βιώσιμο.

·         η βιωσιμότητα ενός έργου προκύπτει από τη χωροθέτησή του, τους όρους της γενικής περιβαλλοντικής μελέτης που το προβλέπει και την ένταξή του στο συνολικό προγραμματισμό της επέμβασης στην ακτή (ΣτΕ 327/99).

·         η συνταγματική προστασία των ακτών, η οποία εκτείνεται στη χερσαία και θαλάσσια ζώνη αυτών ως οικοσυστημάτων, περιλαμβάνει την κατά το φυσικό προορισμό χρήση τους και ιδίως τη διασφάλιση του δικαιώματος της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτές καθώς επίσης και του κοινόχρηστου χαρακτήρα τους.

·         το δικαίωμα στη χρήση κοινόχρηστων πραγμάτων που απορρέει από το δικαίωμα στην προσωπικότητα, το οποίο κατοχυρώνεται τόσο στο άρθρο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, όσο και στον Α.Κ , άρθρο 57.

Θεωρώντας αδιαπραγμάτευτη τη διασφάλιση των συνταγματικών δικαιωμάτων μας για την προστασία του περιβάλλοντος, την εφαρμογή των κανόνων της αειφόρου ανάπτυξης, την ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες, την προστασία του αιγιαλού από παρεμβάσεις και παράνομες επενδύσεις, την προστασία των δασών,

Θεωρώντας το εξαιρετικής ποιότητας ελληνικό φυσικό περιβάλλον μαζί με τα πολιτιστικά μνημεία ως το συγκριτικό πλεονέκτημα της αναπτυξιακής προοπτικής της χώρας και της ποιότητας ζωής,

Διεκδικούμε εύλογα και δίκαια

1.       την προστασία των δημόσιων χώρων, ως δημόσιων αγαθών και την διασφάλιση ορθών κανόνων χρήσης τους σύμφωνα με το σύνταγμα, στο οποίο θεμελιώνεται συναφές δικαίωμα του κάθε πολίτη,

2.       την απαγόρευση της μεταβολής του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των δημόσιων δασών και δασικών εκτάσεων

3.       την υποχρεωτική αναδάσωση των δημόσιων δασών και δασικών εκτάσεων που καταστράφηκαν ή αποψιλώθηκαν από οποιαδήποτε αιτία, οποτεδήποτε[3]

4.       την συνταγματική προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, η έννοια και ο προσδιορισμός των οποίων έγινε από το Ν. 998/1979, στο άρθρο 3 του οποίου η διάκριση μεταξύ δάσους και δασικής έκτασης στηρίζεται στο βαθμό της κάλυψης από ξυλώδη βλάστηση με κοινό χαρακτηριστικό και των δύο αυτών κατηγοριών τη συμβολή τους στη διατήρηση της φυσικής και βιολογικής ισορροπίας ή την εξυπηρέτηση της διαβίωσης του ανθρώπου στο φυσικό περιβάλλον.

5.      την διατήρηση του θεσμοθετημένου, με περιβαλλοντικά κριτήρια, ορισμού του αιγιαλού-παραλίας, σύμφωνα με το νόμο 3937/2011 για την προστασία της βιοποικιλότητας , που έρχεται σε συνέχεια της νομολογίας του ΣτΕ, σύμφωνα με την οποία “τα παράκτια οικοσυστήματα πρέπει να θεωρούνται ευπαθή” (ΣτΕ 978/2005), “χρήζουν αυξημένης προστασίας” (ΣτΕ 1500/2000) και “είναι δεκτικά μόνον ήπιας διαχειρίσεως και αναπτύξεως, η οποία και μόνο τυγχάνει βιώσιμη” (ΣτΕ 1790/1999, 1129/1999, 3344/1999),

6.       την συνταγματική προστασία των ακτών που περιλαμβάνει την κατά φυσικό προορισμό χρήση τους και ιδίως τη διασφάλιση του δικαιώματος της ελεύθερης πρόσβασης σε αυτές καθώς επίσης και του κοινόχρηστου χαρακτήρα τους .

7.       την προστασία των ακτών, σύμφωνα με το κοινοτικό δίκαιο, που βασίζεται στην έννοια της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών και στην ολιστική προσέγγιση της οδηγίας 2001/42 για τη στρατηγική εκτίμηση των σχεδίων και προγραμμάτων στο περιβάλλον,

8.       την προστασία της χερσαίας και θαλάσσιας βιοποικιλότητας, σύμφωνα με τις οδηγίες της Ε.E. και τις θεμελιωμένες επιστημονικές γνώσεις

9.       την προστασία του Τοπίου, σύμφωνα με τις Διεθνείς Συμβάσεις και την Ευρωπαϊκή και εθνική νομοθεσία

10.   την τήρηση της νομιμότητας της ισονομίας και της εξασφάλισης ελεύθερης πρόσβασης από τους Πολίτες,

11.   την πλήρη εφαρμογή της οδηγίας 2013/0074 της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σύμφωνα με την οποία «η αυξημένη χρήση των παράκτιων και των θαλάσσιων ζωνών, καθώς και οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, των κινδύνων φυσικών καταστροφών και της διάβρωσης, ασκούν πίεση στους παράκτιους και θαλάσσιους πόρους» και ως εκ τούτου «απαιτείται ολοκληρωμένη και συνεκτική διαχείριση ώστε να διασφαλιστεί η αειφόρος ανάπτυξη και η διατήρηση των παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων για τις μελλοντικές γενιές»,

12.   την υποχρέωση εκτίμησης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων των θαλάσσιων χωροταξικών σχεδίων και των στρατηγικών για την ολοκληρωμένη διαχείριση των παράκτιων ζωνών

13.   την εφαρμογή της Σύμβασης του Άρχους σχετικά με την ελεύθερη πρόσβαση στην περιβαλλοντική πληροφορία, την συμμετοχή του κοινού στη λήψη των αποφάσεων για την ανάπτυξη χωροταξικών σχεδίων και στρατηγικών και κυρίως για την εφαρμογή της ολοκληρωμένης διαχείρισης των παράκτιων ζωνών

14.   την εφαρμογή και τήρηση των νόμων και των κανόνων λειτουργίας πρώτα από το κράτους, που το ίδιο θέτει, για τη μακροχρόνια προστασία του δημόσιου συμφέροντος.

Αναλαμβάνουμε να ενεργοποιήσουμε κάθε σύννομο μέσο ώστε να καταργηθούν διατάξεις που αντιβαίνουν στην έννοια της νομιμότητας απορρίπτοντας ανυποχώρητα

·         την κατάλυση κάθε έννοιας νομιμότητας και κράτους δικαίου με νομοθετήματα που ευνοούν την συνέχιση της καταπάτηση δημόσιων εκτάσεων, της αυθαίρετης χρήσης και δόμησης, την υποβάθμιση της ποιότητας ζωής, την διατάραξη της οικολογικής ισορροπίας ευαίσθητων προστατευόμενων περιοχών, την απαξίωση διατηρητέων κτιρίων, οικισμών και περιοχών ιδιαίτερου φυσικού κάλους, κλπ.

·         την συνεχιζόμενη μικροπολιτική λειτουργία του κράτους που οδηγεί στην απαξίωση των θεσμών,

·         την παραχώρηση τμημάτων αιγιαλού και παραλίας ή/και θαλάσσιων και λιμναίων χώρων, νησίδων, υφάλων, κτλ. σε επιχειρηματικές επενδύσεις ή χρήσεις οι οποίες μπορεί να εμποδίζουν την κατά προορισμό χρήση του αιγιαλού – παραλίας, δηλαδή της ελεύθερης και ανεμπόδιστης επίσκεψης παραμονής, διελεύσεως και κολυμβήσεως (ΣτΕ 3346/99).

·         την γενικευμένη και απροκάλυπτη παραγνώριση της σημασίας των δημόσιων αγαθών, και δη των περιβαλλοντικών, για την επιβίωση και την ισορροπημένη ανάπτυξη της προσωπικότητας του συνόλου του ελληνικού λαού (άρθρο 5 παρ. 1 Συντάγματος – Α.Κ. άρθρο 57)», όπως χαρακτηριστικά διατυπώνει το Διοικητικό Συμβούλιο της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών,

·         την οριζόντια αποδόμηση του υπάρχοντος νομικού καθεστώτος, το οποίο, παρά τα γνωστά προβλήματα, έχει συμβάλει ώστε η Ελλάδα να διατηρήσει τις ακτές της ως κυρίαρχο φυσικό πλούτο προσέλκυσης επισκεπτών,

·         τις αντίθετες προς την συνταγματική επιταγή διατάξεις, που αναφέρονται στην νομιμοποίηση αυθαίρετων κατασκευών που βρίσκονται στον αιγιαλό και παραλία, καθώς οδηγούν, με μαθηματική ακρίβεια, στην διατάραξη των φυσικών και γεωλογικών οικοσυστημάτων και την υποβάθμιση του περιβάλλοντος στις παράκτιες περιοχές ανοίγοντας τους ασκούς του Αιόλου σε έναν ανεξέλεγκτο και ατελείωτο κύκλο νέων και μεγαλύτερων καταπατήσεων,

·         τις διατάξεις που ενδυναμώνουν προηγηθέντες νόμους (τους οποίους ζητούμε να θεραπευθούν), όπως:

o   του εφαρμοστικού νόμου 3986/11 και των νόμων 2971/2001 και 4179/13, γιατί επιτρέπουν την απευθείας παραχώρηση της χρήσης αιγιαλού και παραλίας, την κατασκευή ή επέκταση λιμενικών έργων, τις προσχώσεις στις περιοχές όπου πραγματοποιούνται ειδικά σχέδια χωρικής ανάπτυξης δημοσίων ή ιδιωτικών στρατηγικών επενδύσεων (μεγάλες επενδύσεις), ακόμη και κατά παρέκκλιση των όρων δόμησης ή/και την έκδοση άδειας δόμησης

o   του νόμου 4002/2011, γιατί επιτρέπει την εκτέλεση προσωρινών ή μόνιμων έργων σε αιγιαλό και παραλία όταν έχουν χαρακτηριστεί «τουριστικά δημόσια κτήματα»

o   του νόμου 4179/13 γιατί μείωσε την ελάχιστη απόσταση των κτιρίων από τον αιγιαλό στα «τουριστικά χωριά» από τα 100 μέτρα στα 50 μ.

o   του νόμου 4254/14 γιατί νομιμοποίησε αυθαίρετα σε τουριστικούς λιμένες που έχουν περιέλθει στο ΤΑΙΠΕΔ.

διεκδικώντας με κάθε μέσο την

·         λειτουργία του κράτους δικαίου και των θεσμών, με διαφάνεια και αποτελεσματικότητα στη λειτουργία όλων των επιπέδων της Διοίκησης,

·         αλλαγή της παρούσας αντιαναπτυξιακής στρατηγικής προς μια αειφόρο ανάπτυξη με έμφαση στη ποιότητα των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών υψηλής προστιθέμενης αξίας με αξιοποίηση των τοπικών πόρων και του ανθρώπινου δυναμικού.

Η αναστρέψιμη οικονομική κρίση δεν πρέπει να αποτελεί το πρόσχημα για την

–       κατεδάφιση της νομοθεσίας που αφορά στην περιβαλλοντική προστασία

–       διατήρηση της διαφθοράς, της αδιαφάνειας, του λαϊκισμού και της μικροπολιτικής συναλλαγής με κάθε είδους συμφέροντα, μικρά και μεγάλα

γιατί ευθέως προξενεί ΜΗ αναστρέψιμη κρίση Αξιών, που απαξιώνει την προσωπικότητα του Πολίτη, αντίθετα προς τις επιταγές του Συντάγματος και της Εθνικής και Ευρωπαϊκής Νομοθεσίας.