Μια ξεχωριστή θεατρική παράσταση στη Κυψέλη

Αν υπάρχουν δύο περιοχές του λεκανοπεδίου απ’ τις οποίες έχω πολύ έντονα και ουσιώδη βιώματα, τουλάχιστον από το 2000 και μετά, αυτές είναι το Αιγάλεω και η Κυψέλη.

Του Αλέξανδρου Τσαντίλα

Η τελευταία είχε αρκετά θέματα πρόσφατα · ακόμα κι αν δεν πολυασχολείται κανείς, όλο και κάτι θα πήρε το αυτί του (ή το μάτι του) από τον πόλεμο για την φυλετικότητα που έχουν, ή οφείλουν να έχουν, τα παγκάκια στις πλατείες της Κυψέλης, πρωτοστατούσης μίας ποιήτριας που έδειξε, για άλλη μια φορά στους κύκλους των ανθρώπων της Τέχνης, ότι ο λόγος μπορεί να εξερευνά τα υψηλότερα στρώματα του ανθρώπινου πνεύματος –ή, τουλάχιστον, κάποιοι αυτό πιστεύουν- αλλά η σάρκα παραμένει δέσμια των ταπεινότερων φόβων του ανθρώπου. Kαθώς και μιας δημοσιογράφου που μάλλον έδωσε περισσότερη σημασία απ’ ότι θα έπρεπε σ’ ένα κατά τα’ άλλα ψιλοαδιάφορο περιστατικό.

Είχε προηγηθεί το σφράγισμα της Δημοτικής Αγοράς της Κυψέλης, γεγονός που μάλλον πέρασε στο ντούκου από ένα ευρύ κοινό που είχε ήδη εθιστεί στην πάταξη της ανομίας απ’ όπου κι αν αυτή προέρχεται, υποβοηθούμενο από την επιλεκτική παρουσίαση των φορέων του ενός και μόνου Ορθού Λόγου –που σ’ αντίθεση με την ανομία, έχει πάντα μία και μόνη προέλευση.

Ωστόσο, δεν βρέθηκα στην Κυψέλη ούτε για να διαπιστώσω αν τα παγκάκια αστράφτουν από λευκότητα, ούτε για να δω από κοντά τις εργασίες αναστήλωσης που υποτίθεται ότι πραγματοποιούνται στην Δημοτική Αγορά. Ούτε καν για την εμπρηστική επίθεση στο Μυρμήγκι, που έγινε λίγες μέρες πιο πριν, και που μέχρι στιγμής φαίνεται ότι έχει συναντήσει κι αυτή μια γενικευμένη, καλοκαιρινή αδιαφορία.

Βρέθηκα στο γήπεδο μπάσκετ πλάι στο Πολιτιστικό Κέντρο στην Ευελπίδων, όπου η θεατρική ομάδα κοινωνικής επανένταξης 18 Άνω παρουσίαζε τον Πλούτο του Αριστοφάνη, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων που έκανε η Λαϊκή Συνέλευση Γκύζη- Πολυγώνου- Κυψέλης με σκοπό να αποτραπεί το κλείσιμο των εγκαταστάσεων και την μεταβίβαση τους στην ιδιοκτησία των Δικαστηρίων. Και ξέρετε κάτι;

Τα κατάφεραν.

Σύμφωνα με τα όσα ακούστηκαν στην αρχή της παράστασης, τόσο το κλείσιμο όσο και η μεταβίβαση είναι πλέον παρελθόν με δικαστική απόφαση. Οι κάτοικοι αφενός περιφρούρησαν το Πολιτιστικό Κέντρο, αφετέρου φρόντισαν να διοργανώνουν συνεχώς εκδηλώσεις και συζητήσεις και να ενημερώνουν έτσι τον κόσμο, έως ότου πέτυχαν στον αγώνα τους. Για τους έξω από τη γειτονιά μπορεί να’ ναι ψιλά γράμματα, αλλά είναι νίκη όπως και να’ χει. Ακόμα κι εγώ, που παρά τους συναισθηματικούς λόγους παραμένω «έξω από τη γειτονιά», μόνο χαρά νιώθω που τέτοιες προσπάθειες, που γίνονται συντονισμένα, στοχευμένα, μαζικά και αποσκοπώντας σε κάτι χειροπιαστό και αντιληπτό απ’ όλους, άρα και που όλοι μπορούν να συσπειρωθούν γύρω από αυτό, είναι στο τέλος νικηφόρες.

Σε κάθε περίπτωση, οι μετέχοντες στη Λαϊκή Συνέλευση δεν ήταν οι μοναδικοί ήρωες της ημέρας. Τα «παιδιά» από τη θεατρική ομάδα του 18 Άνω (σ’ αυτά υπολογίζω και το παλικάρι που είχε αναλάβει τον προβολέα –πρέπει, κάποια στιγμή, να τους συνυπολογίζουμε και αυτούς) έδωσαν μια υπέροχη παράσταση, μπροστά σ’ ένα κοινό που απαρτίζονταν από ανθρώπους που καλύπτουν όλο το φάσμα μίας γειτονιάς: Νέοι και γέροι, παιδιά και μεγαλύτερα παιδιά, είχαν γεμίσει την τσιμεντένια εξέδρα και τον χώρο μπροστά αλλά και πίσω από την συρμάτινη περίφραξη του γηπέδου.

Το κείμενο του Πλούτου ήταν σε μετάφραση του Παύλου Μάτεσι, τροποποιημένο –ας ομολογήσω ότι στην περίπτωση του Αριστοφάνη είμαι ακόμα στα κόμικς, Κλασικά Εικονογραφημένα και άλλα. Άλλους τραγικούς ή μη θεατρικούς συγγραφείς τους έχω διαβάσει σε κείμενο, αλλά τον Αριστοφάνη ποτέ δεν κατάφερα να τον χωρέσω μόνο σε προτάσεις- έτσι ώστε να έχει άμεσες αναφορές στο παρόν. Στο ίδιο πλαίσιο ήταν και τα τραγούδια του χορού, που περιλάμβανε και Σαββόπουλο (με συνοδεία κιθάρας από ένα μέλος του χορού). Οι ηθοποιοί βγήκαν στη σκηνή λιτοί από εξοπλισμό αλλά με περίσσιο και μεταδοτικό κέφι.

Η διάρκεια μου φάνηκε λίγο κουτσουρεμένη · είχα ξαναδεί τον Πλούτο, πριν πολλά χρόνια στο Ηρώδειο, και μου φάνηκε πολύ μεγαλύτερος. Βέβαια, υποθέτω ότι μπορεί λόγω ηλικίας να μη μου άρεσε και να βαριόμουνα, αλλά και πάλι… Ανεξαρτήτως απ’ όλα αυτά, μου αρέσει να βλέπω τέτοιες προσπάθειες, «ερασιτεχνικές», που αντί να εστιάζουν στο κομμάτι της ηθοποιίας δίνουν περισσότερη βάση στο κομμάτι της ομάδας, στο δέσιμο και στην επικοινωνία μεταξύ των συντελεστών. Βλέπει κανείς, κι είναι ωραίο πράγμα να το βλέπει, ότι αυτοί που συμμετέχουν το διασκεδάζουν με όλη τους τη ψυχή. Αλλά αυτό δεν είναι και το ζητούμενο;

Επαγγελματισμός, από την δική μου ισχνή εμπειρία, είναι να είσαι πειστικός απέναντι στο κοινό · για να’ σαι πειστικός απέναντι σε άλλον, πρέπει πρώτα να’ σαι πειστικός απέναντι στον εαυτό σου. Αν πιστεύεις σε αυτό που κάνεις, αν το νιώθεις, η μεταδοτικότητα είναι εγγυημένη, κι άσε μετά τον (επίσημο, και συχνά κακώς εννοούμενο) επαγγελματισμό για τους άλλους.

Έφυγα από την παράσταση έχοντας πολύ καλύτερη διάθεση απ’ όταν ήρθα. Κάποιος, δεν θυμάμαι ποιος, είχε πει ότι αυτός είναι και ο σκοπός του θεάτρου: Να βγεις από την παράσταση άλλος άνθρωπος απ’ ότι μπήκες. Μάλλον ήξερε τι έλεγε.