Ο Ατλαντικός είναι… η επόμενη Μεσόγειος

Τη συρρίκνωση του Ατλαντικού σε μέγεθος… Μεσογείου «προβλέπει» έρευνα που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση Geology, κι αυτό γιατί ένα νέο σύστημα γεωλογικών ρηγμάτων που σχηματίζεται έξω από τις ακτές της Πορτογαλίας δείχνει να φέρνει πιο κοντά Ευρώπη και Αμερική.

Η «προσέγγιση» των δυο ηπείρων θα οδηγήσει σε συρρίκνωση και ίσως εξαφάνιση του Ατλαντικού Ωκεανού που παρεμβάλλεται, όπως συνέβη άλλωστε και στην Μεσόγειο.

Σύμφωνα με την έρευνα του Πανεπιστημίου Monash της Αυστραλίας, ο θάνατος του Ατλαντικού προμηνύεται από ρήγματα που εντοπίστηκαν έξω από την Ιβηρική χερσόνησο, καθώς και από δύο ισχυρούς αλλά μυστηριώδεις σεισμούς που έπληξαν την Πορτογαλία το 1775 και το 1969.

Σε κάθε περίπτωση πάντως κι αν οι εκτιμήσεις του ευσταθούν, η Αμερική δεν θα εμφανιστεί σύντομα… μπροστά μας: η ζώνη υποβύθισης υπολογίζεται ότι θα χρειαστεί 20 εκατ. χρόνια για να ενεργοποιηθεί πλήρως, και στη συνέχεια θα χρειαστούν ακόμα 220 εκατ. χρόνια μέχρι η Ιβηρική χερσόνησος να συγκρουστεί με την Αμερική.

Ο κύκλος των ηπείρων

Εδώ και δεκαετίες είναι γνωστό ότι οι ήπειροι της Γης δεν είναι σταθεροί σχηματισμοί. Ακολουθούν αντίθετα τον λεγόμενο Κύκλο του Ουίλσον, κατά τον οποίο οι μάζες ξηράς αρχικά απομακρύνονται η μία από την άλλη και στη συνέχεια επανενώνονται και σχηματίζουν υπερηπείρους όπως η Παγγαία. Και αυτός ο σχηματισμός και η μετέπειτα διάλυση των υπερηπείρων έχουν συμβεί τουλάχιστον τρεις φορές τα τελευταία τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια.

Όταν οι ήπειροι απομακρύνονται η μία από την άλλη, σχηματίζονται ανάμεσά τους οι λεγόμενες μεσοωκεάνιες ράχες, βαθιές ρωγμές από τις οποίες αναβλύζει μάγμα το οποίο κλείνει έτσι το κενό. Αντίθετα, στην περίπτωση που οι ήπειροι πλησιάζουν η μία την άλλη, σχηματίζεται ανάμεσά τους μια ζώνη υποβύθισης -μια ζώνη στην οποία η τεκτονική πλάκα της μίας ηπείρου βυθίζεται αργά κάτω από την πλάκα της δεύτερης.

Η ομάδα του Δρ Ζοάο Ντουάρτε στο Πανεπιστήμιο Monash της Αυστραλίας εξέτασε τα διαθέσιμα δεδομένα για τους ύποπτους σεισμούς του 1775 και του 1969 και επιπλέον χαρτογράφησε το φλοιό έξω από την Πορτογαλία.

«Η σημαντική σεισμική δραστηριότητα υποδεικνύει ότι υπάρχει τεκτονική μετακίνηση σύγκλισης» αναφέρει ο ερευνητής. «Είναι κάτι σαν εμβρυακή ζώνη υποβύθισης» σχολιάζει.

Η ερευνητική ομάδα εκτιμά επιπλέον ότι η νέα ζώνη υποβύθισης σχηματίζεται λόγω της επίδρασης του λεγόμενου Τόξου του Γιβραλτάρ -μια ζώνη υποβύθισης στη δυτική Μεσόγειο, η οποία ήταν κι αυτή κάποτε ωκεανός, μέχρι που η Αφρική άρχισε να πλησιάζει την Ευρασία. «Η υποβύθιση μπορεί να συμπεριφέρεται σαν μεταδοτική ασθένεια», η οποία επεκτάθηκε από τη Μεσόγειο στον Ατλαντικό, λέει ο Ντουάρτε.