Περισσότερα από 20 χρόνια εφαρμογής στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στη χώρα μας συμπληρώνουν φέτος τα συστήματα ποιότητας αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, δηλαδή τα σήματα ΠΟΠ και ΠΓΕ που συναντούμε συχνά στην καθημερινότητά μας.
Ο πρώτος κανονισμός που υιοθετήθηκε το 1992 (2081/92) αλλά και ο δεύτερος που πέρασε πέρσι (1151/2012 ) αφορούν τον παραγωγό αλλά και τον καταναλωτή, στοχεύοντας:
• να ξεχωρίσουν τα προϊόντα με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά «ανταμείβοντας» και τους παραγωγούς τους με καλύτερες τιμές
• να ενημερώσουν τον καταναλωτή για τις ιδιαίτερες ιδιότητες του προϊόντος και να τον προστατέψουν από τις απομιμήσεις, με την εγγύηση της προέλευσης.
Σίγουρα, μέσα στο διάστημα αυτό, τα σήματα ποιότητας κατάφεραν να σηματοδοτήσουν για τον καταναλωτή μια ένδειξη ότι πράγματι το συγκεκριμένο προϊόν ενσωματώνει ιδιαίτερη αξία. Αυτό έχει αποδειχθεί από σειρά ερευνών, οι οποίες ωστόσο επισημαίνουν ότι συνήθως το κοινό δεν ξέρει ακριβώς τι σημαίνει η ορολογία των αρχικών ΠΟΠ και ΠΓΕ. Εξυπακούεται ότι το ίδιο συμβαίνει και με το σχετικά νεότερο σήμα ΕΠΙΠ (Εγγυημένα Παραδοσιακά Ιδιότυπα Προϊόντα) και τις Προαιρετικές Ενδείξεις Ποιότητας που αναγνωρίζει ο νέος κανονισμός.
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΟΥΝ ΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ
1. Προϊόν Ονομασία Προέλευσης:
α) κατάγεται από συγκεκριμένο τόπο, περιοχή ή, σε εξαιρετικές περιπτώσεις, χώρα
β) η ποιότητα ή τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο ιδιαίτερο γεωγραφικό περιβάλλον που συμπεριλαμβάνει τους εγγενείς φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες και
γ) όλα τα στάδια της παραγωγής εκτελούνται εντός της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής.
2. Προϊόν Γεωγραφικής Ένδειξης:
α) κατάγεται από συγκεκριμένο τόπο, περιοχή ή χώρα.
β) ένα συγκεκριμένο ποιοτικό χαρακτηριστικό του, η φήμη ή άλλο χαρακτηριστικό μπορεί να αποδοθεί στη γεωγραφική του προέλευση
γ) του οποίου ένα τουλάχιστον από τα στάδια της παραγωγής εκτελείται εντός της οριοθετημένης περιοχής.
3. Εγγυημένο Παραδοσιακό Ιδιότυπα Προϊόν:
α) παρασκευάζεται με τρόπο παραγωγής, μεταποίησης ή σύνθεσης που αντιστοιχεί στην παραδοσιακή πρακτική για το εν λόγω προϊόν ή τρόφιμο ή
β) παράγεται από παραδοσιακές πρώτες ύλες ή συστατικά.
4. Προαιρετικές Ενδείξεις Ποιότητας :
α) Προϊόν Ορεινής Παραγωγής
β) Προϊόν Νησιωτικής Γεωργίας
Ελληνικά ΠΟΠ-ΠΓΕ
Η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει μέχρι σήμερα 97 ονομασίες ως ΠΟΠ και ΠΓΕ, από τις οποίες οι 70 αφορούν προϊόντα ΠΟΠ και οι 27 προϊόντα ΠΓΕ.
• Ελαιόλαδα 27
• Τυριά 21
• Φρούτα-λαχανικά-ξηροί καρποί 22
• Όσπρια 7
• Επιτραπέζιες ελιές 11
• Κρέατα 2
• Λοιπά προϊόντα 7
Ευρωπαϊκή Ενωση / ΠΟΠ-ΠΓΕ
Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μέχρι στιγμής έχουν καταχωρηθεί 1138 ονομασίες ΠΟΠ ή ΠΓΕ
• Τυριά 204
• Προϊόντα με βάση το κρέας 130
• Φρέσκο κρέας και εντόσθια 131
• Νωπά ψάρια, μαλάκια, όστρακα 30
• Άλλα ζωικά προϊόντα (μέλια) 32
• Λίπη και Έλαια 117
• Φρούτα, λαχανικά και δημητριακά 306
• Αρτοσκευάσματα, μπισκότα, γλυκά 49
• Διάφορα άλλα 139
(Στοιχεία: Μανανά Σοφία Τμήμα ΠΟΠ ΠΓΕ Ιδιότυπων και Παραδοσιακών Προϊόντων, Διεύθυνση Βιολογικής Γεωργίας, Υπουργείο Αγροτικής Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων)