Πού πάει το πλαστικό που καταλήγει στη θάλασσα;

Πού πάει το «αγνοούμενο» πλαστικό από τους ωκεανούς; Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι τα βακτήρια τρώνε ένα μέρος του.

Περίπου 12 εκατομμύρια τόνοι πλαστικού εισέρχονται στους ωκεανούς κάθε χρόνο. Αλλά οι δειγματοληπτικές έρευνες ανιχνεύουν μόνο το ένα τοις εκατό αυτού του κατακλυσμού.

Οι επιστήμονες στο Royal Netherlands Institute for Sea Research (NIOZ) πιστεύουν ότι βρήκαν ένα «κομμάτι» αυτού του παζλ: τα βακτήρια το καταβροχθίζουν.

To παράδοξο του «αγνοούμενου» πλαστικού

Από τότε που ξεκίνησε η μαζική παραγωγή πλαστικών στη δεκαετία του 1950, ένα σημαντικό μέρος των πλαστικών απορριμμάτων έχει φτάσει στον ωκεανό μέσω ποταμών, που εκτοξεύονται από τη στεριά από τους ανέμους ή απορρίπτονται απευθείας από τα πλοία. Αλλά η ποσότητα πλαστικού που βρίσκεται στην πραγματικότητα στον ωκεανό είναι μόνο ένα κλάσμα αυτού που έχει εισέλθει.

Η πλειοψηφία είναι κυριολεκτικά άφαντη. Στην επιστήμη, αυτό το πρόβλημα είναι γνωστό ως το παράδοξο του «αγνοούμενου» πλαστικού.

Όταν το πλαστικό εισέρχεται στον ωκεανό, το φως του ήλιου το υποβαθμίζει σε «κομμάτια σε μέγεθος μπουκιάς», εξηγεί η Maaike Goudriaan, διδακτορική φοιτήτρια του NIOZ.

Στη συνέχεια καταβροχθίζεται από το μικρόβιο Rhodococcus ruber, το οποίο το χωνεύει και εκκρίνει διοξείδιο του άνθρακα.

«Είναι η πρώτη φορά που αποδείξαμε με αυτόν τον τρόπο ότι τα βακτήρια αφομοιώνουν και μετατρέπουν το πλαστικό σε CO2 και άλλα μόρια», λέει η Goudriaan.

«Αυτό σίγουρα δεν είναι μια λύση στο πρόβλημα του πλαστικού στους ωκεανούς μας. Είναι, ωστόσο, ένα άλλο μέρος της απάντησης στο ερώτημα για το πού έχει πάει όλο το «πλαστικό που λείπει» στους ωκεανούς».

Πόσο από το πλαστικό στον ωκεανό τρώνε τα βακτήρια;

Οι ερευνητές δοκίμασαν τη θεωρία τους σε ένα εργαστήριο, τροφοδοτώντας πλαστικό με βακτήρια στο επεξεργασμένο θαλασσινό νερό.

Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα βακτήρια μπορούν να διασπάσουν περίπου το ένα τοις εκατό του διαθέσιμου πλαστικού ετησίως – και πιθανώς να το κάνουν στον ωκεανό.

«Αυτό είναι μάλλον μια υποεκτίμηση», τονίζει η Goudriaan.

Απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να προσδιοριστεί ακριβώς πόσο από το πλαστικό του ωκεανού καταναλώνεται από τα βακτήρια.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ότι τα φυσικά βακτήρια καταβροχθίζουν τη ρύπανση στις λίμνες, αναχαιτίζοντας την απελευθέρωση αφύσικων χημικών ουσιών που καταστρέφουν τα τοπικά οικοσυστήματα.

Το 2020, ερευνητές στη Γερμανία ανακάλυψαν ένα στέλεχος βακτηρίων ικανό να διασπάσει ορισμένες μορφές πλαστικού.

Πόσο βλαβερό είναι το πλαστικό για τον πλανήτη;

Δυστυχώς, τα βακτήρια δεν είναι από μόνα τους «λύση». Ακόμα κι αν τρώνε το ένα τοις εκατό πλαστικό των ωκεανών, το υπόλοιπο 99 τοις εκατό έχει καταστροφικές επιπτώσεις στην άγρια ζωή.

Περισσότερο από το 90 τοις εκατό των θαλάσσιων πτηνών στον κόσμο έχουν πλαστικό στα έντερα τους.

Το επίμονο υλικό χρειάζεται εκατομμύρια χρόνια για να αποσυντεθεί. Από τα 10 δισεκατομμύρια τόνους πλαστικού που έχουν δημιουργηθεί ποτέ, τα 6 δισεκατομμύρια βρίσκονται σε χώρους υγειονομικής ταφής ή μολύνουν το περιβάλλον.

Η ανακύκλωση μπορεί να βοηθήσει στον μετριασμό ορισμένων από τις χειρότερες επιπτώσεις των πλαστικών. Ωστόσο, μια έκθεση του 2022 από τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) διαπίστωσε ότι μόλις το 9 τοις εκατό του πλαστικού ανακυκλώνεται με επιτυχία.

Με πληροφορίες από Euronews και phys.org