Δρ.Αν. Μοσχοβάκη: Μπούκωμα Μύτης: Πρακτικός Οδηγός Υγείας

*Της: Δρ.Αν. Μοσχοβάκη

Το μπούκωμα της μύτης είναι συνηθισμένο και ενοχλητικό σύμπτωμα, ιδιαίτερα κατά τους φθινοπωρινούς και χειμερινούς μήνες. Συχνά εμφανίζεται σε περιόδους όπου η θερμοκρασία ελαττώνεται, περνάμε περισσότερο χρόνο σε κλειστούς χώρους και οι ιώσεις κάνουν την εμφάνισή τους. Αν και συνήθως δεν είναι σοβαρό, μπορεί να επηρεάσει την καθημερινότητα, τον ύπνο και τη διάθεση.

Ας δούμε λοιπόν τι είναι, γιατί συμβαίνει και πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί με απλά μέτρα.

Τι είναι το μπούκωμα της μύτης;

Η ιατρική ορολογία είναι ρινική συμφόρηση. Ουσιαστικά πρόκειται για φλεγμονή και πρήξιμο στον βλεννογόνο της μύτης, που συνοδεύεται από υπερβολική παραγωγή βλέννας. Έτσι, ο αέρας δεν περνά εύκολα και νιώθουμε τη μύτη «κλειστή».

Συχνά συνοδεύεται από συμπτώματα όπως:

• καταρροή και φτάρνισμα,
• πονοκέφαλο,
• πονόλαιμο ή βήχα,
• βραχνάδα,
• πυρετό ή κρυάδες,
• δυσκολία στην αναπνοή ή στην κατάποση.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το μπούκωμα οφείλεται σε κοινά κρυολογήματα ή ιώσεις. Όμως, μπορεί να σχετίζεται και με αλλεργίες, ερεθισμούς από καπνό ή σκόνη, ακόμη και με χρόνιες παθήσεις όπως οι όγκοι στη μύτη, η παραρρινοκολπίτιδα κ.α.

Γιατί είναι σημαντική η μύτη μας;

Η μύτη δεν χρησιμεύει μόνο για να αναπνέουμε ή να μυρίζουμε. Παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία του αναπνευστικού μας συστήματος:

• Φιλτράρει τον αέρα, κρατώντας σκόνη, ρύπους και μικρόβια μακριά από τους πνεύμονες.
• Τον ζεσταίνει και τον υγραίνει, ώστε να μην ερεθίζονται οι βρόγχοι.
• Οι παραρρίνιοι κόλποι γύρω από τη μύτη παράγουν ουσίες που καταπολεμούν ιούς και βακτήρια.

Όταν η μύτη φράζει, η προστατευτική αυτή λειτουργία μειώνεται, και αυτός είναι ένας λόγος που πρέπει να την φροντίζουμε.

Πρακτικά μέτρα πρόληψης

Η πρόληψη είναι πάντα καλύτερη από τη θεραπεία. Μερικά απλά βήματα βοηθούν να μειώσουμε τον κίνδυνο για μπούκωμα της μύτης:

• Σωστός αερισμός χώρων: ανοίγουμε τα παράθυρα καθημερινά, ακόμη και τον χειμώνα.
• Συχνό πλύσιμο χεριώνμε σαπούνι, ειδικά πριν το φαγητό και μετά την επαφή με κοινόχρηστα αντικείμενα.
• Καλή συντήρηση κλιματιστικών
• Αποφύγετε καπνό και έντονες οσμές(καθαριστικά, βαφές, αρώματα).
• Προστασία από το κρύο: αποφεύγουμε τα ρεύματα και ντυνόμαστε ανάλογα.

Διατροφή και ενυδάτωση

Η σωστή διατροφή ενισχύει το ανοσοποιητικό μας και μας βοηθά να αντιμετωπίσουμε πιο εύκολα τις ιώσεις.

• Προτιμάμε μεσογειακή διατροφή με πολλά φρούτα, λαχανικά, όσπρια και ψάρια.
• Αποφεύγουμε τα βαριά, πικάντικα ή πολύ λιπαρά γεύματα, ειδικά το βράδυ.
• Δεν παραλείπουμε το πρωινό.

Η επαρκής ενυδάτωση κατά την διάρκεια των συμπτωμάτων και χλιαρά αφεψήματα όταν δεν υπάρχουν αντίστοιχες δυσανεξίες όπως ροφήματα χαμομηλιού, φασκόμηλου ή δίκταμου με λίγο μέλι, καταπραΰνουν τον λαιμό και βοηθούν στη χαλάρωση.

Απλές λύσεις στο σπίτι

Όταν η μύτη είναι ήδη βουλωμένη, μπορούμε να δοκιμάσουμε:

• Εισπνοές ατμών πάνω από μια κατσαρόλα με ζεστό νερό (με προσοχή για να μην καούμε).
• Γαργάρες με χλιαρό νερό και αλάτι, αν υπάρχει πονόλαιμος.
• Ξεκούραση φωνής, για να μην κουράζονται οι φωνητικές χορδές σε περιόδους βραχνάδας.

Η σωστή ενυδάτωση είναι σημαντική για την ρευστοποίηση των εκκρίσεων.

Φάρμακα: τι να προσέξουμε

• Τα αντιβιοτικά δεν χρειάζονται για το κοινό μπούκωμα, αφού οι περισσότερες περιπτώσεις είναι ιογενείς. Η αλόγιστη χρήση τους βλάπτει περισσότερο απ’ όσο βοηθά.
• Τα αποσυμφορητικά σπρέι προσφέρουν ανακούφιση, αλλά μόνο για λίγες ημέρες. Η υπερβολική χρήση μπορεί να προκαλέσει ακόμη χειρότερη συμφόρηση (φαρμακογενής ρινίτιδα).
• Για άτομα με χρόνια νοσήματα όπως διαβήτη ή άσθμα, η ιατρική συμβουλή είναι απαραίτητη πριν από οποιαδήποτε αγωγή.

Πότε πρέπει να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια

Στις περισσότερες περιπτώσεις, το μπούκωμα της μύτης υποχωρεί σε 5–7 ημέρες. Ωστόσο, πρέπει να ζητήσετε ιατρική βοήθεια αν:

• υπάρχει υψηλός πυρετός που επιμένει,
• δυσκολεύεστε να αναπνεύσετε,
• έχετε έντονους πόνους στο πρόσωπο ή στα αυτιά,
• έχετε παχύρευστη ή δύσοσμη έκκριση από τη μύτη
• η συμφόρηση κρατά πάνω από 10 ημέρες.

Μπορεί να πρόκειται για επιπλοκή όπως παραρρινοκολπίτιδα ή αλλεργική ρινίτιδα ή να υπάρχει υποκείμενο νόσημα εκτός της λοιμώδους ρινίτιδας και να απαιτείται ειδική αντιμετώπιση.