Η Στάση του Νίκα, ένα από τα σημαντικότερα επεισόδια της Βυζαντινής Ιστορίας, συνέβη σαν σήμερα 11 Ιανουαρίου το 532 μ.Χ. επί αυτοκράτορα Ιουστινιανού Α΄ στην Κωνσταντινούπολη.
Σύνταξη: ecozen.gr
Ήταν εξέγερση που ξεκίνησε από δυσαρεστημένες φατρίες στον Ιππόδρομο, σε μια εποχή που ο χώρος αυτός αποτελούσε το επίκεντρο της δημόσιας ζωής της πόλης. Σχεδιασμένος ως στάδιο για αρματοδρομίες, είχε χωρητικότητα έως και 100.000 ατόμων. Ο Iππόδρομος είχε μήκος 402 μέτρα και πλάτος 119 μέτρα. Τεράστια στοιχήματα έμπαιναν από τους οπαδούς των ομάδων, που ήταν οι Βένετοι, οι Πράσινοι, οι Ρούσσοι και οι Λευκοί και οι διαμάχες τους λάμβαναν πολιτικές διαστάσεις.
Ως αποτέλεσμα του γενικευμένου κλίματος λαϊκής δυσαρέσκειας που υπήρχε εκείνη τη περίοδο, ομάδες οπαδών υποκινούμενες από εχθρούς του αυτοκράτορα προκάλεσαν εκτεταμένες βιαιοπραγίες και λεηλασίες, ώστε να πιέσουν τον Ιουστινιανό να αφήσει τον θρόνο. Ωστόσο, ο αυτοκράτορας δεν ενέδωσε και τελικά σφαγιάστηκαν όλοι τους.
Τα αίτια της Στάσης
- Φορολογική πολιτική: Η αυστηρή φορολογική πολιτική του Ιουστινιανού, με επικεφαλής τον Ιωάννη τον Καππαδόκη, εξόργισε τον λαό.
- Δικαιοσύνη και ευνοιοκρατία: Η ατιμωρησία και η μεροληψία της αυτοκρατορικής εξουσίας έθιξαν τα συμφέροντα των φατριών.
Εξέλιξη της Στάσης
Στις 11 Ιανουαρίου του 532 οι «Πράσινοι» και οι «Βένετοι» ξεσηκώνονται, πυρπολούν κτίρια, πολιορκούν το παλάτι και προξενούν ζημιές ακόμη και στην Αγία Σοφία. Η ιαχή «Νίκα» δονεί την ατμόσφαιρα. Είναι το σύνθημα που φώναζαν στον Ιππόδρομο για να εμψυχώσουν τους αρματοδρόμους.
Η εξέγερση ξεκίνησε στις 13 Ιανουαρίου 532 μ.Χ. κατά τη διάρκεια αγώνων στον Ιππόδρομο, με το πλήθος να φωνάζει «Νίκα!» (νίκη). Γρήγορα επεκτάθηκε σε όλη την πόλη, με πυρπολήσεις κτηρίων, συμπεριλαμβανομένης της Αγίας Σοφίας.
Ο Ιουστινιανός ετοιμαζόταν να εγκαταλείψει την Πόλη, αλλά η σύζυγός του, η Θεοδώρα, του αναπτέρωσε το ηθικό και τον έπεισε να παραμείνει και να αντιμετωπίσει τους στασιαστές. Ο Ιουστινιανός διέταξε τότε τους στρατηγούς του, τον Βελισάριο και τον Μούνδο, να καταστείλουν την εξέγερση. Αυτοί, δωροδοκώντας κάποιους αρχηγούς των στασιαστών, τους έφεραν με το μέρος του αυτοκράτορα, προκαλώντας έτσι διχόνοια μεταξύ τους. Σε κάθε περίπτωση, εντέλει οι εξεγερθέντες εγκλωβίστηκαν στον Ιππόδρομο, όπου και σφαγιάστηκαν! Η καταστολή της Στάσης του Νίκα στις 18 Ιανουαρίου του 532 άφησε πίσω της 30.000 νεκρούς.
Η Στάση του Νίκα παραμένει παράδειγμα για το πώς οι εσωτερικές ταραχές μπορούν να απειλήσουν την πολιτική σταθερότητα, αλλά και για το πώς οι ισχυροί ηγέτες τις αντιμετωπίζουν, συχνά με σκληρότητα και αποφασιστικότητα.
