Τα Διαβατήρια ήταν μία τελετή με θυσία που πρόσφερε στους θεούς ο επικεφαλής κάθε εκστρατείας, είτε όταν επρόκειτο να περάσει τα σύνορα της χώρας του, είτε όταν επρόκειτο να διασχίσει κάποιο ποτάμι. Αν τα σημάδια της θυσίας δεν ήταν ευνοϊκά, ο στρατός των αρχαίων Ελλήνων δεν έβγαινε από τα σύνορα της χώρας κι επέστρεφε πίσω.
Ο Θουκυδίδης αναφέρει πως ενώ οι Λακεδαιμόνιοι ήταν έτοιμοι να εισβάλουν στο Άργος επέστρεψαν τελικά πίσω γιατί τα σημάδια από τις θυσίες που έκαναν για να διαβούν τα σύνορα δεν ήταν ευνοϊκά. Διαβατήρια ονομαζόταν κι η ευχαριστήρια θυσία μετά από κάθε επιτυχημένη διάβαση ποταμού.
Όταν έφταναν στα σύνορα έκαναν και πάλι θυσία στο Δία και στην Αθηνά. Αν τα σημάδια της θυσίας ήταν αίσια ο στρατός συνέχιζε την πορεία του. Ο πυρφόρος άναβε τη δάδα από τη φωτιά της νέας θυσίας και συνέχιζε να προπορεύεται του στρατεύματος.
Υπερβατήρια γίνονταν κατά τη διάρκεια της μετακίνησης του στρατού όποτε ήταν αναγκαίο. Τα ζώα που θυσιάζονταν τα μετέφεραν από την αρχή της εκστρατείας μαζί τους, ενώ τα Υπερβατήρια γίνονταν πάντα πριν το ξημέρωμα.
Σε κάθε περίπτωση είχαν να κάνουν με την έξοδο των Ελλήνων από τα σύνορα της χώρας τους, οπότε σήμερα η σημασία του διαβατηρίου ταυτίζεται με το επίσημο κρατικό έλεγχο, που δηλώνει την ταυτότητά μας και μας επιτρέπει να ταξιδέψουμε σε άλλες χώρες!
Με πληροφορίες από wikipedia