Χιλιάδες εἶναι οἱ λέξεις τοῦ Ὁμήρου, πού ἒχουν περάσει σέ ὃλες τίς εὐρωπαϊκές γλῶσσες και έγιναν πλέον διεθνείς. Ἡ Ἑλλάδα ποτέ δέν πεθαίνει, μέσα ἀπό τήν ἀθάνατη γλῶσσα τοῦ Ὁμήρου καί, γενικῶς, τή γλῶσσα τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ πολιτισμοῦ.
Του Κώστα Δούκα
Σέ μιά Ἑλλάδα, τῆς ὁποίας διασαλεύεται καθημερινά καί μέ ἐπιταχυνόμενο ρυθμό τό ἐθνικό, ἠθικό καί θρησκευτικό φρόνημα, κλονίζεται ὁ πατροπαράδοτος θεσμός τῆς οἰκογένειας, συνθλίβεται ἀπό τήν ἀκρίβεια τῶν κερδοσκόπων τό βιοτικό ἐπίπεδο, ἀπειλεῖται ἀπό τούς ἐπιβούλους γείτονες ἡ εθνική της κυριαρχία, θάπτεται καθημερινά ἡ ἐθνική της ὑπερηφάνεια καί, γενικῶς, ὁ λαός ὀλισθαίνει ἂπραγος σέ μία ἀπό τίς μεγαλύτερες περιόδους παρακμῆς στήν ἱστορία του, ἀναρωτιέται κανείς τί θά μποροῦσε νά ἀνεβάσει τό ἠθικό τῶν Ἑλλήνων.
Νομίζω ὃτι τό μόνο πού τοῦ ἀπομένει νά ὑπερηφανεύεται εἶναι ἡ ἀθάνατη γλῶσσα τοῦ Ὁμήρου καί, γενικῶς, ἡ γλῶσσα τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ πολιτισμοῦ. Ὃταν ἀκούει τόν πρόεδρο Μπάϊντεν νά προφέρει στίς ὁμιλίες του λέξεις ὁμηρικές, ὃπως chaos, democraty, economy, crisis, τούς καρδιολόγους ὃλου τοῦ κόσμου νά λένε triglochin (τριγλῶχιν) τήν καρδιακή βαλβίδα, ischemia τήν ἰσχαιμία (ἲσχω + αἷμα τοῦ Ὁμήρου), τούς ἀστρονόμους νά λένε space, espace τό διάστημα (ἀπό τό σπείζω τοῦ Ὁμήρου πού σημαίνει ἐκτείνομαι, ἁπλώνομαι) κλπ., δέν ἒχει παρά νά ἐλπίζει ὃτι θά ξημερώσουν ἲσως καλύτερες ἡμέρες καί ὃτι ὁ πνευματικός ζόφος τῶν ἀνθρώπων τοῦ 21ου αἰῶνα, πού τούς ὁδηγεῖ στήν αὐτοκαταστροφή θά ὑποχωρήσει καί ἡ ἀνθρωπότητα θά ξαναβρεῖ τόν βηματισμό της πρός τό ὡραῖο, τό μεγάλο και τό ἀληθινό τοῦ μεγάλου μας ποιητοῦ Κωστή Παλαμᾶ.
Θά παρατεθοῦν στήν συνέχεια ἐνδεικτικά μερικές μόνο ἀπό τίς χιλιάδες λέξεις τοῦ Ὁμήρου, πού ἒχουν περάσει σέ ὃλες τίς εὐρωπαϊκές γλῶσσες, γιά νά συνειδητοποιήσουν οἱ Ἓλληνες τό μεγαλεῖο τῆς γλῶσσας τους, πού δυστυχῶς κακοποιοῦν οἱ ἒχοντες δημόσιο λόγο. Ὑπάρχει ἡ διεθνής λέξη meteo, μέ τήν ὁποία ἐκφράζεται τό κλῖμα στόν πλανήτη.Στά ὁμηρικά ἒπη ὑπάρχει ἡ ὁμηρική λέξη μετήορος, δηλαδή μετέορος, ὁ εὑρισκόμενος στόν ἀέρα καί μή στηριζόμενος στήν γῆ: Ἃρματα αΐξασκε μετήωρα ἀναφέρεται στήν Ἰλιάδα, δηλαδή “τά ἃρματα πηδοῦσαν στόν ἀέρα”. Σήμερα ἡ συγκεκομμένη λέξη ΜΕΤΕΟ ἐκφράζει τίς καθημερινές ἀλλαγές τοῦ καιροῦ πού προβλέπουν οἱ κατά τόπους μετεορολογικές ὑπηρεσίες ὃλου τοῦ κόσμου.
Ἀγνοέω, ἂγνωστος, δέν γνωρίζω ἀγνοῶ, ἂγνωστος (Ὀδ. ψ 95, ω 218 κ.ἀ.) Στήν ἀγγλική ὁ ἂγνωστος λέγεται unknow, στή γαλλική inconu. Μόρος στά ὁμηρικά κείμενα σημαίνει θάνατος, πεπρωμένο. Στήν ἰταλική ὁ νεκρός λέγεται morto, στήν ἱσπανική ὁ θάνατος mouerte, στήν γαλλική τό “πεθαίνω” λέγεται mourir, ὁ νεκρός mort καί ὁ θνητός mortel.
Ὁλόκληρη ἡ ἀνθρωπότητα καί ὁ κόσμος τῆς μόδας ἰδιαίτερα γνωρίζει τό mini. Προέρχεται ἀπό τό ὁμηρικό ρῆμα μινύθω πού σημαίνει μικραίνω, ἐλαττώνω.
Ὁ παῦρος τοῦ Ὁμήρου, πού σημαίνει φτωχός, σχηματίζει στήν ἀγγλική poverty γιά τήν πενία, poor γιά τόν φτωχό. Στήν γαλλική pauvre=φτωχός, pauvreté=πενία. Τό μίγνυμι τoῦ ῾Ομήρου μᾶς δίνει διεθνῶς τό mixer, mix καί ὃλα τά παράγωγα, τό ἒρως δίνει διεθνῶς τό erotic, τό ἐπιδήμιος δίνει τά epidemy, epidemic, τό ἐπίσκοπος γίνεται episcopal, episcope,
τό ἒμπορος γίνεται emporium, τό ἐλέφας elephant, τό ἒθνος ethnic, ethnal, τό δύναμις dynamic κλπ.
Καί ἡ ὁμηρολατρία συνεχίζεται ἐπ᾽ἀόριστον. Τό ἐγώ προσφέρει πλῆθος λέξεων σέ ὃλες τίς γλῶσσες τοῦ κόσμου: Egoism, egotizer, egotism, egotistical κλπ. Ὃταν μιλοῦν δύο ἣρωες τοῦ Ὁμήρου χρησιμοποιοῦν δυϊκό ἀριθμό. Δέν λένε ἡμεῖς, ἀλλά νῶι. Οἱ Ἰταλοί δέν ἒχουν κανένα πρόβλημα καί χρησιμοποιοῦν τό noi ὡς πρῶτο πληθυντικό τῆς αὐτοπαθοῦς ἀντωνυμίας (noi abiamo, voi avete κλπ. ) Τό δίκτυον καί ὁ δίσκος μᾶς δίνουν τό προϊόν τῆς τεχνολογίας, disk, καί τό βομβέω μᾶς δίνει διεθνῶς τήν βόμβα, (συμβατική ἢ πυρηνική), καθώς καί τόν ἦχο της γνωστό παγκοσμίως ὡς boom, λέξη πού χρησιμοποιεῖται καί στά χρηματιστήρια καθώς καί στήν οἰκονομία ὃταν σημειώνεται ἀνάπτυξη. Ὁ δεσμός ἢ τά δεσμά προσφέρουν σωρεία λέξεων, ὃπως desmodynia, desmopathy, desmoid κλπ. Τό ὁρρωδῶ πού σημαίνει φοβοῦμαι, φρικιῶ, τρομάζω γίνεται horror στήν ἀγγλική, horreur, horrible στήν γαλλική μέ τήν ἲδια ἒννοια καί τήν ἲδια ὀρθογραφία.
Ὁ ὀρυκτός γίνεται oρyktology, oryctognosis, τό ὂστρακον ostrac, oyster, ὁ ὀρφανός orphelin, orphan (οὒτε γιά τήν ὀρφάνεια δέν εἶχαν λέξη οἱ ξένοι). Ὁ οἶνος γίνεται wine, vin, vino (ἐπειδή ὁ οἶνος γραφόταν στήν ἐποχή τοῦ Ὁμήρου μέ τό δίγαμα F ὡς ἐναρκτήριο, Fοῖνος-προφ. ΒΙΝΟΣ). Ἐπειδή ἡ ἐσθῆτα ἐπένδυε σώματα ἀνθρώπων καί γραφόταν κι αὐτή μέ τό δίγαμμα μπροστά, Fεσθής, διαλέχθηκε ἡ λέξη γιά νά ἐκφράζει τίς ἐπενδύσεις στήν οἰκονομία, investment, investissement, ἀλλά καί investigation, καθώς καί vestiario.
Ἡ Νέμεσις χρησιμοποιεῖται αὐτούσια, Nemesis, ὁ οἶκος καί τό νέμω τοῦ Ὁμήρου χρησιμοποιοῦνται συνθετικά γιά νά σχηματίσουν τήν κυριωτέρα λέξη τῆς ἀνθρωπότητος: Economy. Τό δῆμος καί τό κράτος σχηματίζουν τήν σπουδαιοτέρα λέξη τοῦ σύγχρονου κόσμου, τήν δημοκρατία, πού πολιτογραφοῦν ἐπιζήλως καί καταχρηστικῶς ὃλες οἱ χῶρες τοῦ πλανήτη. Τό ἣλεκτρον γίνεται electricity, τό ἒργον (Ε) ἡ μάζα(Μ) μᾶς δίνουν τήν σπουδαιότερη ἐξίσωση τῆς ἀνθρωπότητος E=m.c2, πού διατυπώνει τήν θεωρία τῆς σχετικότητος τοῦ Ἀϊνστάϊν.
Θέλετε κι ἂλλα; Ὁ ἱππόδρομος γίνεται hyppodrom (οἱ “συνομιλητές” μας οἱ Τοῦρκοι τό λένε μπουντρούμ κι ἐμεῖς παίρνουμε τήν λέξη ἐκ παλιννοστήσεως καί τήν λέμε μπουντρούμι), ὁ θώραξ thorax, τό ἲσος iso, τό θερμός thermo, τό κρύο kryo, τό θεράπων therapo, τό…τό…τό…
Ὁ Ὃμηρος βρίσκεται παντοῦ, στίς γλῶσσες καί τίς καθημερινές ὁμιλίες ὃλων τῶν ἀνθρώπων. Αὐτή εἶναι ἡ Ἑλλάδα. Αὐτοί εἶναι οἱ Ἓλληνες. ΚΙ ΑΥΤΟΙ ΘΑ ΜΕΙΝΟΥΝ!
Περισσότερα για την Ελληνική γλώσσα εδώ
Ο Κώστας Δούκας είναι δημοσιογράφος (μέλος της ΕΣΗΕΑ) ειδικευμένος στο ναυτιλιακό ρεπορτάζ, ερευνητής και συγγραφέας (μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών). Ασχολείται επί 40ετία με την ομηρική γραμματεία. Έχει μεταφράσει την Ιλιάδα και την Οδύσσεια σε πεζό λόγο και, τελευταία, σε έμμετρο μετά σχολίων, με την διάσωση του 80% των λέξεων του Ομήρου.
