Τραγωδία Τέμπη Γεραπετρίτης: Λειτουργούσε το σύστημα τηλεδιοίκησης στη Λάρισα-Πότε ξανά τα δρομολόγια

Της Αγγελικής Γυπάκη 

Ο υπουργός Επικρατείας απέφυγε να τοποθετηθεί ευθέως στο ανθρώπινο λάθος ( σ.σ. εν αναμονή των ποιρσμάτων της Δικαιοσύνης) ,αλλά το φωτογράφισε ξεκάθαρα δηλώνοντας- από την αρχή, όπως και στη συνέχεια- περιγράφοντας τα τρια επίπεδα ασφαλούς λειτουργίας το μοιραίο βράδυ ως ακολούθως: 

• “Το τοπικό σύστημα τηλεδιοίκησης λειτουργούσε απόλυτα και αδιαλείπτως, άρα και το μοιραίο βράδυ να υπάρχει η δυνατότητα αυτόματης χάραξης της πορείας που εξ ορισμού θα είχε αποτρέψει το δυστύχημα. ” Σύμφωνα με τον ίδιο “το δεύτερο επίπεδο ασφάλειας ήταν η χειροκίνητη δοίκηση και το τρίτο να είχε υπάρξει η παρακολούθηση πάνω στον πίνακα η πορεία του τρένου που θα είχε αποτρέψει την μετάπτωση της αμαξοστοιχίας στην εσφαλμένη γραμμή.Περιήλθε εκεί χωρίς αντίδραση και από την αμαξοστοιχία“.Απαντώντας σε σχετική ερώτηση στη συνέχεια, παραδέχθηκε ωστόσο ότι υπήρξε σφάλμα σε έξι φωτοσήματα ελλείψει ανταλλακτικών.

“Αυτά -έσπευσε να πει -όχι για να τονίσω το ανθρώπινο λάθος.Αν είχαμε ένα πλήρες σύστημα καθολικής  τηλεδιοίκησης στη χώρα κατά πάσα πιθανότητα το δυστύχημα θα είχε αποφευχθεί.Πέρα και πάνω από το ανθρώπινο λάθος θα έπρεπε να είχε ολοκληρωθεί το συστημα” επανέλαβε.

Επιπλέον πρόσθεσε ότι :”Δεν προβλεπόταν ποτέ η παρουσία δύο σταθμαρχών. Είναι ευθύνη του  προϊσταμένου  να κάνει την κατανομή σε ορισμένες περιπτώσεις σε δύο και άλλες σε έναν σταθμάρχη. Η εκτίμηση γίνεται από τον ίδιο”.

“Επανεκκίνηση με ασφάλεια” 

Και  δεσμεύτηκε για την επανακίνηση του σιδηροδρόμου στο τέλος του μήνα με διπλές βάρδιες και περιορισμό του μεταφορικού έργου για τη  μέγιστη δυνατή ασφάλεια στο πλαίσιο των υπαρχόντων τεχνικών δυνατοτητων και μέχρι την πλήρη τεχνολογική αναβάθμιση του δικτύου.

Κι αυτό με την απόλυτη συμφωνία των εργαζομένων με τους οποίους συνατήθηκε και συμφώνησαν στην ανάγκη επαναλειτουργίας  “για να μην απαξιωθεί ο σιδηρόδρομος  καινα μην υποβαθμιστεί η υποδομή του“.

Οι απαντήσεις σε κρίσιμα ερωτήματα

Στη συνέχεια περιέγραψε την παθογένεια ενός πλέγματος  πλημμελών συμβάσεων με ιδιώτες, νομικών και ευρωπαϊκων απαιτήσεων,αλλά και  ελλειψεις υλικών-λόγω πανδημίας-όπως  και αυστηρού νομικού πλασίου ( που θα αλλαξει) για τις δολιοφθορές στο σιδηροδρόμικό δίκτυο.

Και  απάντησε στα κρίσιμα ερωτήματα που αναδύθηκαν μετά το δυστύχημα ως ακολούθως :

• Για το αποδυναμωμένο σε αριθμό και εμπειρία προσωπικό:Την τελευταία 15ετία  έγιναν μαζικές συνταξιοδοτήσεις και δυστυχώς μικρή αναπλήρωση του.το 2015-19 προκηρύχθηκαν 36 θεσεις , προσήλθαν και προσλήφθηκαν 24  εκ των οποίων 13 σταθμάρχες Μεγάλη ήταν  προσπάθεια τα τελευταία χρόνια για την ενίσχυση του προσωπικού και μέσω κινητικότητας.Έγιναν περιπου 200 προσλήψεις ( 69 κλειδούχοι,  60 τεχνικοί 73 σταθμάρχες) με μπλοκάκια που εκπαιδεύτηκαν όπως και οι μόνιμοι με 6μηνη θητεία 6 ημέρες την εβδομάδα και πέρασαν όπως όλοι από ψυχομετρικά τέστ. Και δρομολογήσαμε για το 2021 διαγωνισμό 117 ατόμων μόνιμων εκ των οποίων 36 σταθμάρχες και για 2022 άλλους 100. Ελπίζουμε σύντομα από 11.000 αιτήσεις να διεκπεραιωθούν οι φάκελοι στο ΑΣΕΠ για τις 117 θέσεις

• Για της καταγγελίες ότι δεν υλοποιήθηκε το  σύστημα ECTS αυτόματου φρένου (Σύμβαση 10005 για το αυτόματο σύστημα προστασίας συρμών), κάτι που οδήγησε σε παραίτηση το  υπεύθυνο για το έργο κ   Χρήστο Κατσιούλη, (16 Απριλίου 2021). Ο Κατσιούλης  συμφωνα με τους https://www.reportersunited.gr/ “γνωρίζει καλά το ζήτημα εκ των έσω, αφού είχε θητεύσει ως αντιπρόεδρος της επιτροπής εκτέλεσης της σύμβασης 717. Έχει αποστείλει, ήδη από το 2016 πλήθος εσωτερικών εγγράφων, καταγγέλλοντας τα προβλήματα. Ενα χρόνο μετά την υποβολή αυτής της αναφοράς, ο Κατσιούλης παραιτήθηκε δημοσιοποιώντας τους λόγους. Το έγγραφο καταλογίζει ευθέως σοβαρά λάθη και παραλείψεις στους αναδόχους, δηλαδή στην ΑΚΤΩΡ και την ALSTOM, αλλά και στην ΕΡΓΟΣΕ”. Η απάντηση του υπουργου ήταν ότι δεν μπορουσε να τεθεί σε λειτουργία αν προηγουμένως δεν ολοκληρώνονταν η σηματοδότηση: “Πρώτα να λειτούργει σηματοδότηση και μετά ECTS  και η κεντρική τηλεδιοίκηση” είπε.

• Για το κέντρο τηλεδιοίκησης στην Λάρισα: “Το κέντρο τηλεδιοίκησης τοπικά λειτουργούσε κανονικά.Θα μπορούσε δηλαδή να γινει  αυτόματη χάραξη πορείας.  Πράγματι είχε προβλήματα λόγω πυρκαγιών όμως πλήρως λειτουργούσε ήδη από Νοέμβριο 2022. Άρα για το συγκεκριμένο δεν υπήρχε προβλημα και έδινε δυνατότητα να υπάρχει παρακολούθηση για 5,5 χλμ και πριν και μετά“.

• Για τις συμβάσεις ανάθεσης του έργου :”Τρέχουν δύο συμβάσεις. Μία για τη σηματοδότηση. Άλλη μια για την  αλληλεπίδραση με άλλα συστήματα όπως αυτή του αυτοματου φρένου.Και  απομένει η  τηλεδιοίκησης που βλέπει κεντρικά όλο το σύστημα.Σύστημα τηλεειδοποίησης δεν υπήρξε ποτέ στην χώρα για αυτό πηγαίνουμε στα πλέον σύγχρονα συστήματα.Τα προηγμένα  συστήματα με αλληλεπίδραση και καθολικό κέντρο σηματοδότησης λειτουργούν μόνο σε τρεις  χώρες, μεταξύ των οποίων και την Γερμανία όπου επισης έγινε πρόσφατα ατύχημα.  Το ανθρώπινο λάθος θα υπάρχει πάντα. Υποχρέωση μας τα συστήματα εκείνα που ελαχιστοποιούν το ανθρώπινο λάθος“

• Για την πορεία των έργων :Η  στοιχειωμένη σύμβαση 717 του 2014 για την σηματοδόστηση και την τηλεδιοίκηση του δικτύου προέβλεπε σύμφωνα με τον υπουργό “52 σταθμούς και 3 κέντρα τηλεδιοίκησης. Η σύμβαση υλοποιήθηκε μερικώς  έως το 2017 περίπου 32% παραδόθηκε με σημαντικά σφάλματα και δυστυχώς μόλις το 18% είναι λειτουργικό.Το 2017 που σταμάτησε το έργο,  είχε παραδοθεί με πρωτόκολλο σε 17 σταθμούς . Με τα προβλήματα που δημιουργήθηκαν( σ.σ. έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αναδόχων της ελληνικής ΑΚΤΩΡ και της Γαλλικής Alstom) αναγκάστηκαν να γίνουν πρόσθετα έργα με συνέπεια να  ανατραπει η  λειτουργία του όπου ειχε τοποθετηθεί. Παρέμεινε το δίκτυο με κανένα κέντρο τηλεδιοίκησης. Από το 2021 με την υπογραφή της συμπληρωματική σύμβασης  έχουμε σήμερα σε λειτουργία ένα κέντρο τηλεδιοίκησης και 36 σταθμούς. Σύντομα θα υπάρχει και το πλαισιο για την σηματοδότηση. Παραδόθηκε το 90% του έργου αλλά εχει αναπτυχθεί περίπου το 70% και αναμένεται η ολοκλήρωσή της τον ερχόμενο Σεπτέμβριο“.

Σημειώνεται ότι σύμφωνα με την επίσημη σελίδα της ΕΡΓΟΣΕ έχει ήδη παραδοθεί στον ΟΣΕ προς χρήση το τμήμα Πλατύ – Προμαχώνας και όπως είπε ο υπουργός “Δυστυχώς όχι στο Λάρισα Πλατύ”  Το αρχικό συμβατικό τίμημα ήταν 41,3 εκατ. ευρώ, ενώ η συμπληρωματική σύμβαση ανήλθε σε 13,3 εκατ. ευρώ.

• Για τις αλλεπάλληλες καθυστερήσεις ο κ Γεραπετρίτης περιορίστηκε  να αναφερθεί μόνο στο διαδικαστικό πλαίσιο : ” Κινούμαστε σε ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο που θυσιάζει την ταχύτητα για την εξασφάλιση της απόλυτης διαφάνειας . Είναι σχετικά περιορισμένα τα πλαίσια επισπευσης .

Σημειώνεται ότι, η σύμβαση 717 που υπογράφηκε το 2014  από την κυβένρηση ΝΔ- ΠΑΣΟΚ κρίθηκε από το ελεγκτικό συνέδριο πλημμελής  και τον Μάρτιο του 2018 η Ε.Ε. (ΕΔΕΛ) έκανε λόγο για διάφορες πλημμέλειες στην αξιοποίηση των κοινοτικών πόρων με συνπεια την επιβολή προστίμου 2,5 κατ ευρώ για πλημμελή τήρηση των  όρων από εργολάβους

Για την νέα αναμονή μέχρι τον Σεπτέμβριο, ο κ Γεραπετρίτης εξήγησε ότι υπάρχει  “δικαίωμα προαίρεσης του ανάδοχου, στο οποίο δεν μπορεί να υπάρξει αρνησικυρία από το ελληνικό δημόσιο”. Επισης στο ζήτημα έλλειψης  προμηθειών υλικού ειδικά του χαλκού, λογω πανδημίας . “Αυτό ήταν και ο λόγος -είπε- που ο Πρωθυπουργός  μίλησε με τον προεδρο της μητρικής Alstom, για να ασκηθεί πίεση επίσπευσης”.

Υποσχέσεις και προσωπικές δεσμεύσεις 

Ο κ Γεραπετρίτης υποσχέθηκε ακόμη ότι:

• “Δεν θα ξεκινήσουμε την λειτουργία του τρένου αν δεν έχουμε διασφαλίσει στο μέτρο του δυνατού την ασφάλεια, με την συνέργεια των εργαζομένων. Προέχει η ασφάλεια, πρέπει να λειτουργήσει χωρίς όμως εκπτώσεις στην ασφάλεια”
• Θα γίνει “αναθεώρηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων  και λόγω προσθετων δεξιοτήτων , και σε επίπεδα ορίων ηλικίας αν και – όπως είπε- δεν είναι μεγάλη η  ηλικία αυτή για σταθμάρχες λόγω και της εμπειρίας”. 
• “Μόλις ελέγξουμε τα θέματα σιδηροδρόμου θα ασχοληθώ με  θέματα ασφάλειας σε όλες τις συγκοινωνίες και μεταφορές. Είναι η μόνη μου  προτεραιότητα το επόμενο διάστημα”.
• Θα προκαλέσω μία συζήτηση στην αρμόδια επιτροπή της Βουλής για να βρούμε ένα  κοινό τόπο για το μέλλον των μεταφορών.Ήταν άδικος ο χαμός τόσων ανθρώπων,σχολίασε : “Κατανοώ  τον θυμό. Γιατί, στην 4^η βιομηχανική επανάσταση, να είμαστε  μάρτυρες καταστροφών που δεν συνάδουν με την εποχή.
• Σε ότι αφορά εμένα προσωπικά θα παραμείνω με ένα καθήκον, που το θεωρώ ιερό για να έρθουν στην επιφάνεια τα αίτια. Η έρευνα αυτή θα πάει μέχρι τέλους. Δεν θα υπάρξει καμία σκιά στη διερεύνηση”. 
• Έγινε υπεράνθρωπη προσπάθεια…θέλω να εξάρω τον ηρωισμό των υγειονομικών και το προσωπικό του ΕΚΑΒ την Πυροσβεστική Αστυνομία αλλα και  την ομάδα αναγνώρισης θυμάτων καταστροφών που κατάφεραν να  ενημερώσουν τους οικείους των θυμάτων  με ανθρώπινο τρόπο.

Πολιτική ευθύνη

“Δεν έχω εικόνα πλήρους διάλυσης -απάντησε τέλος  σε σχετική ερώτηση- αλλά ενός  πλαίσιο με κενά και παραλείψεις και προσπάθεια για τεχνολογική αναβάθμισης και προσωπικό που θα έρθει.Ανελήφθη η ευθπυνηστο υψηλότερο πολιτικό και διοικητικό επίπεδο αργία του προσωπικού ανα διαπιστωθούν και άλλες οι πρώτοι που θα τις αναλάβουμε είμαστε  εμεις”.