Μετά από 15 χρόνια συζητήσεων, συμπεριλαμβανομένων τεσσάρων ετών επίσημων διαπραγματεύσεων, τα κράτη-μέλη του ΟΗΕ συμφώνησαν τελικά το για την πρώτη Διεθνή Συνθήκη για την προστασία της ανοικτής θάλασσας από τις απειλές που απειλούν τα οικοσυστήματα ζωτικής σημασίας για την ανθρωπότητα.
«Το πλοίο έφτασε επιτέλους στο λιμάνι», ανακοίνωσε η πρόεδρος της διάσκεψης Rena Lee, υπό τα παρατεταμένα χειροκροτήματα των αντιπροσώπων. Οι αντιπρόσωποι των κρατών-μελών του ΟΗΕ οριστικοποίησαν μια συμφωνία, η οποία θα εγκριθεί επίσημα σε μεταγενέστερη ημερομηνία, αφού ελεγχθεί από τις νομικές υπηρεσίες και μεταφραστεί στις έξι επίσημες γλώσσες του ΟΗΕ. Το ακριβές περιεχόμενο του κειμένου δεν δόθηκε αμέσως στη δημοσιότητα, αλλά οι ακτιβιστές χαιρέτισαν τη Συμφωνία ως ορόσημο για την προστασία της βιοποικιλότητας.
Τι είναι η Ανοικτή Θάλασσα;
Η Ανοικτή Θάλασσα αρχίζει εκεί όπου τελειώνουν οι αποκλειστικές οικονομικές ζώνες (ΑΟΖ) των κρατών, σε απόσταση το πολύ 200 ναυτικών μιλίων (370 χλμ.) από την ακτή και, ως εκ τούτου, δεν υπάγεται στη δικαιοδοσία κανενός κράτους. Παρόλο που αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 60% των ωκεανών και σχεδόν το μισό του πλανήτη, η Ανοικτή Θάλασσα έχει αγνοηθεί επί μακρόν στην περιβαλλοντική μάχη, προς όφελος των παράκτιων περιοχών. Καθώς όμως η επιστήμη προχωράει, έχει αποδειχθεί η σημασία της προστασίας των ωκεανών. Όλοι οι ωκεανοί σφύζουν από μικροσκοπική βιοποικιλότητα, παρέχουν το μισό οξυγόνο που αναπνέουμε και περιορίζουν την υπερθέρμανση του πλανήτη απορροφώντας σημαντικό μέρος του CO2 που εκπέμπεται από τις ανθρώπινες δραστηριότητες. Ωστόσο, οι ωκεανοί υποφέρουν από την κλιματική αλλαγή, την άνοδο της θερμοκρασίας, την σημαντική ρύπανσης κάθε είδους και την υπεραλίευση.
Τι προβλέπει αυτή η Συνθήκη για την Προστασία των Ωκεανών;
Η νέα Συνθήκη του ΟΗΕ Θα επιτρέψει τη δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών στα διεθνή ύδατα. Η αλήθεια είναι ότι μόνο το 1% περίπου των ανοικτών θαλασσών υπόκειται σε μέτρα προστασίας, Η νέα συμφωνία είναι καθοριστικής σημασίας, αν θέλουμε να προστατεύσουμε το 30% της ξηράς και των ωκεανών του πλανήτη μέχρι το 2030, όπως δεσμεύτηκαν να κάνουν όλες οι κυβερνήσεις του κόσμου τον Δεκέμβριο. «Οι προστατευόμενες περιοχές της ανοικτής θάλασσας μπορούν να διαδραματίσουν ζωτικό ρόλο στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής», δήλωσε η Liz Karan τηςPew Charitable Trusts, η οποία χαρακτήρισε τη συμφωνία ως ένα σημαντικό επίτευγμα.
Η Συνθήκη εισάγει επίσης την υποχρέωση των κρατών -μελών να προχωρήσουν σε εκτιμήσεις των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που θα έχουν οι δραστηριότητες στην ανοικτή θάλασσα.
Τέλος, μέχρι την τελευταία στιγμή, ένα εξαιρετικά ευαίσθητο σημείο για την υπογραφή της Συνθήκης, ήταν η αρχή του επιμερισμού των οφελών από τους θαλάσσιους γενετικούς πόρους που συλλέγονται στην ανοικτή θάλασσα. Οι αναπτυσσόμενες χώρες, οι οποίες δεν έχουν τα μέσα να χρηματοδοτήσουν πολύ δαπανηρές αποστολές και έρευνες, αγωνίστηκαν για να μην αποκλειστούν από την πρόσβαση στους θαλάσσιους γενετικούς πόρους και από την κατανομή των οφελών που αναμένονται από την εμπορική εκμετάλλευση αυτών των πόρων – οι οποίοι δεν ανήκουν σε κανέναν – από τους οποίους οι φαρμακευτικές ή καλλυντικές εταιρείες ελπίζουν να αποκτήσουν μερικές «θαυματουργές ουσίες».
Οι πρώτες δηλώσεις
Από τη Greenpeace
«Πρόκειται για μια ιστορική ημέρα για την προστασία της φύσης και ένα σημάδι ότι σε έναν διχασμένο κόσμο, η προστασία της φύσης και των ανθρώπων μπορεί να θριαμβεύσει έναντι της γεωπολιτικής. Επαινούμε τις χώρες που αναζήτησαν συμβιβασμούς, παραμέρισαν τις διαφορές τους και κατέληξαν σε μια συνθήκη που θα μας επιτρέψει να προστατεύσουμε τους ωκεανούς, να ενισχύσουμε την ανθεκτικότητά μας στην κλιματική αλλαγή και να διασφαλίσουμε τη ζωή και τα μέσα διαβίωσης δισεκατομμυρίων ανθρώπων» δήλωσε η Dr Laura Meller της Greenpeace.
Από τον ΟΗΕ
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Antonio Guterres συνεχάρη τους αντιπροσώπους για την υπογραφή της Συμφωνίας και δήλωσε ότι είναι μια «νίκη για την πολυμέρεια και για τις παγκόσμιες προσπάθειες να αντιμετωπιστούν οι καταστροφικές τάσεις που απειλούν την υγεία των ωκεανών, τώρα και για τις επόμενες γενιές».
Από την ΕΕ
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε στον ΟΗΕ για την πρώτη διεθνή συνθήκη προστασίας της ανοικτής θάλασσας αποτελεί «μια ιστορική στιγμή για τους ωκεανούς μας», δήλωσε ]ο Επίτροπος της ΕΕ για το Περιβάλλον Virginijus Sinkevicius. «Κάνουμε ένα κρίσιμο βήμα για τη διατήρηση της θαλάσσιας ζωής και της βιοποικιλότητας που είναι απαραίτητες για εμάς και για τις μελλοντικές γενιές», δήλωσε ο αξιωματούχος της ΕΕ, τονίζοντας τον καθοριστικό ρόλο της ΕΕ στις διεθνείς διαπραγματεύσεις.
Οικονομική στήριξη
Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεσμεύτηκε να διαθέσει 40 εκατ. ευρώ για να διευκολύνει την επικύρωση της Συνθήκης και την αρχική εφαρμογή της. Υπενθυμίζουμε ότι η ΕΕ δεσμεύτηκε να διαθέσει περισσότερα από 800 εκατ. ευρώ για την προστασία των ωκεανών εν γένει έως το 2023, στη διάρκεια της διάσκεψη «Our Ocean» που ολοκληρώθηκε στον Παναμά την Παρασκευή. Συνολικά, η υπουργός Εξωτερικών του Παναμά Janaina Tewaney ανακοίνωσε ότι στη διάσκεψη έγιναν «341 νέες δεσμεύσεις» ύψους σχεδόν 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων -συμπεριλαμβανομένων σχεδόν 6 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ΗΠΑ- για την προστασία των θαλασσών.
Με πληροφορίες από Euronews και το AFP
με Αριθμό Μητρώου 12691
