Ο Άλφα του Ωρίωνα που ανατινάχθηκε το 2019 τώρα ανακάμπτει

Ο Άλφα του Ωρίωνα, το αστέρι Betelgeuse εξασθένησε ορατά το 2019. Τώρα, μια νέα ανάλυση αποκαλύπτει το γιατί: ο Μπετελγκέζ ανατινάχθηκε και εξακολουθεί από τότε να ανακάμπτει.

Ο ερυθρός υπεργίγαντας αστέρας, ο οποίος απέχει περίπου 530 έτη φωτός από τη Γη, είναι ένας από τους λαμπρότερους στον νυχτερινό ουρανό. Το άστρο σχηματίζει τον ώμο του αστερισμού του Ωρίωνα (Κυνηγός).

Είναι επίσης γηραιός: ο Μπετελγκέζ πλησιάζει στο τέλος της αστρικής του ζωής και τελικά θα εκραγεί σε ένα σουπερνόβα ορατό από τη Γη, αν και μπορεί να χρειαστούν άλλα 100.000 χρόνια, σύμφωνα με την έρευνα του 2021.

Στα τέλη του 2019, το φως του Μπετελγκέζ άρχισε να εξασθενεί. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 2020, είχε χάσει τα δύο τρίτα της κανονικής φωτεινότητάς του, όπως φαίνεται από τη Γη.

Οι επιστήμονες που μελέτησαν την παράξενη εξασθένιση κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ίδιο το άστρο δεν επρόκειτο να γίνει σύντομα σουπερνόβα, αλλά ότι ένα γιγάντιο σύννεφο σκόνης είχε καλύψει μέρος του φωτός του άστρου.

Τώρα, οι επιστήμονες που χρησιμοποιούν το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble αποκάλυψαν ότι αυτό το σύννεφο σκόνης ήταν το αποτέλεσμα μιας τεράστιας εκτίναξης από την επιφάνεια του άστρου: Ένα σύννεφο με διάμετρο πάνω από 1 εκατομμύριο μίλια (1,6 εκατομμύρια χιλιόμετρα) μπορεί να ανυψώθηκε από το εσωτερικό του άστρου, δημιουργώντας το ισοδύναμο ενός αστρικού σεισμού.

“Δεν έχουμε ξαναδεί μια τεράστια εκτίναξη μάζας από την επιφάνεια ενός άστρου”

Ένα σοκ δηλαδή που έβγαλε ένα κομμάτι της επιφάνειας του άστρου 400 εκατομμύρια φορές μεγαλύτερο από αυτά που συνήθως παρατηρούνται στις στεμματικές εκτοξεύσεις μάζας του ήλιου, ανέφερε η ομάδα σε ένα έγγραφο που δημοσιεύθηκε στη βάση δεδομένων προδημοσιεύσεων arXiv και έγινε δεκτό από το The Astrophysical Journal για δημοσίευση.

“Ο Μπετελγκέζ συνεχίζει να κάνει κάποια πολύ ασυνήθιστα πράγματα αυτή τη στιγμή- το εσωτερικό του αναπηδά κατά κάποιο τρόπο”, δήλωσε σε ανακοίνωσή της η συγγραφέας της μελέτης Andrea Dupree, αναπληρώτρια διευθύντρια του Κέντρου Αστροφυσικής του Χάρβαρντ και του Smithsonian.

Αυτό είναι ένα αχαρτογράφητο έδαφος στην επιστήμη των αστεριών, δήλωσε η Dupree.

“Δεν έχουμε ξαναδεί μια τεράστια εκτίναξη μάζας από την επιφάνεια ενός άστρου”, είπε. “Μένουμε με κάτι που συμβαίνει και δεν το καταλαβαίνουμε πλήρως. Πρόκειται για ένα εντελώς νέο φαινόμενο που μπορούμε να παρατηρήσουμε άμεσα και να επιλύσουμε επιφανειακές λεπτομέρειες με το Hubble. Παρακολουθούμε την αστρική εξέλιξη σε πραγματικό χρόνο“.

Η νέα έρευνα ενσωμάτωσε επίσης πληροφορίες από διάφορα άλλα αστρικά παρατηρητήρια, όπως το ρομποτικό παρατηρητήριο STELLA στα Κανάρια Νησιά της Ισπανίας και το διαστημικό σκάφος STEREO-A της NASA που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Η έκρηξη και οι συνέπειες

Συνθέτοντας διαφορετικά είδη δεδομένων, η Dupree και η ομάδα της κατάφεραν να συνθέσουν μια αφήγηση της έκρηξης και των συνεπειών της.

Η έκρηξη απομάκρυνε ένα κομμάτι της κατώτερης ατμόσφαιρας του άστρου, τη φωτόσφαιρα, αφήνοντας πίσω της ένα ψυχρό σημείο που αποκρύφτηκε περαιτέρω από το σύννεφο σκόνης από την έκρηξη. Το κομμάτι της φωτόσφαιρας ήταν αρκετές φορές μεγαλύτερο από τη μάζα του φεγγαριού της Γης, σύμφωνα με την ανακοίνωση της NASA.

Αυτή η ψυχρή κηλίδα και το σύννεφο σκόνης εξηγούν γιατί το φως του Μπετελγκέζ εξασθένησε. Το αστέρι εξακολουθεί να αισθάνεται τον απόηχο, διαπίστωσαν οι ερευνητές.

Πριν από την έκρηξη, ο Μπετελγκέζ είχε ένα παλλόμενο μοτίβο, με εξασθένιση και φωτεινότητα σε έναν κύκλο 400 ημερών. Αυτός ο κύκλος έχει πλέον εκλείψει, τουλάχιστον προσωρινά. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι είναι πιθανό τα κύτταρα συναγωγής στο εσωτερικό του άστρου να εξακολουθούν να περιφέρονται, διαταράσσοντας αυτό το μοτίβο.

Η εξωτερική ατμόσφαιρα του άστρου μπορεί να έχει επανέλθει στο φυσιολογικό, αλλά η επιφάνειά του μπορεί να εξακολουθεί να κουνιέται σαν ζελέ, σύμφωνα με το Hubblesite της NASA.

Η έκρηξη δεν αποτελεί απόδειξη ότι ο Betelgeuse θα γίνει υπερκαινοφανής σύντομα, είπαν οι ερευνητές, αλλά δείχνει πώς τα παλιά αστέρια χάνουν μάζα.

Αν ο Betelgeuse τελικά πεθάνει σε μια αστρική έκρηξη, το φως θα είναι ορατό κατά τη διάρκεια της ημέρας από τη Γη, αλλά το άστρο είναι πολύ μακριά για να έχει άλλες επιπτώσεις στον πλανήτη μας.

ΠΗΓΗ: https://www.livescience.com