Το σώμα αντέχει λιγότερο απ’ όσο πιστεύαμε στους καύσωνες

Οι καύσωνες γίνονται εντονότεροι και πιο συχνοί ακόμα και σε χώρες του κόσμου που δεν είχαν βιώσει τέτοιες συνθήκες στο πρόσφατο παρελθόν. Το κλίμα αλλάζει και ένα ερώτημα που θέτουν πολλοί άνθρωποι είναι : «Πόση ζέστη μπορούμε να αντέξουμε;»

Η απάντηση πάει λίγο παραπέρα από την ένδειξη που βλέπουμε στο θερμόμετρο. Έχει να κάνει και με την υγρασία. Επιστημονική έρευνα μας δείχνει ότι ο συνδυασμός των δύο – θερμοκρασίας και υγρασίας –  μπορεί να γίνει επικίνδυνος σε πολύ μικρότερες θερμοκρασίες από ό,τι πίστευαν οι επιστήμονες προηγουμένως.

Οι επιστήμονες έχουν ανησυχήσει για την αυξανόμενη συχνότητα ακραίων θερμοκρασιών σε συνδυασμό με υψηλή υγρασια

Κατά τη διάρκεια των κυμάτων καύσωνα που έπληξαν τη Νότια Ασία τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2022, το Τζακομπαμπάντ του Πακιστάν κατέγραψε μέγιστη θερμοκρασία 33,6⁰ C και το Δελχί την ξεπέρασε – κοντά στο θεωρητικό ανώτατο όριο της ανθρώπινης προσαρμοστικότητας στην υγρή ζέστη.

Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2010, εκτιμά ότι μια θερμοκρασία 35⁰ C θα ήταν το ανώτατο όριο ασφαλείας, πέρα από το οποίο το ανθρώπινο σώμα δεν μπορεί πλέον να ψύχεται με τη βοήθεια του ιδρώτα για να διατηρήσει μια σταθερή θερμοκρασία πυρήνα του σώματος.
Το όριο αυτό δοκιμάστηκε σε ανθρώπους σε εργαστηριακές συνθήκες μόλις πρόσφατα. Τα αποτελέσματα αυτών των δοκιμών δείχνουν έναν ακόμη μεγαλύτερο λόγο ανησυχίας.

Το πρόγραμμα PSU H. E. A. T

Για να απαντηθεί το ερώτημα “πόση ζέστη είναι η πολύ ζέστη;» επιστήμονες μετέφεραν νέους, υγιείς άνδρες και γυναίκες στο εργαστήριο Noll του Penn State University για να βιώσουν το θερμικό στρες σε ελεγχόμενο περιβάλλον.

Τα πειράματα αυτά παρέχουν πληροφορίες σχετικά με το ποιοι συνδυασμοί θερμοκρασίας και υγρασίας αρχίζουν να γίνονται επιβλαβείς ακόμη και για τους υγιείς ανθρώπους.

Κάθε συμμετέχων κατάπινε ένα μικρό χάπι τηλεμετρίας, το οποίο παρακολουθούσε τη βαθιά θερμοκρασία του σώματος ή του πυρήνα του.

Στη συνέχεια κάθισαν σε έναν περιβαλλοντικό θάλαμο, κινούμενοι τόσο ώστε να προσομοιώνουν τις ελάχιστες δραστηριότητες της καθημερινής ζωής, όπως το μαγείρεμα. Οι ερευνητές αύξησαν αργά είτε τη θερμοκρασία στο θάλαμο είτε την υγρασία και παρακολούθησαν πότε άρχισε να αυξάνεται η θερμοκρασία του πυρήνα του ανθρώπου.
Ο συνδυασμός θερμοκρασίας και υγρασίας με τον οποίο αρχίζει να αυξάνεται η θερμοκρασία του πυρήνα του ατόμου ονομάζεται “κρίσιμο περιβαλλοντικό όριο”.

Κάτω από αυτά τα όρια, το σώμα είναι σε θέση να διατηρήσει μια σχετικά σταθερή θερμοκρασία πυρήνα με την πάροδο του χρόνου.

Πάνω από αυτά τα όρια, η θερμοκρασία του πυρήνα αυξάνεται συνεχώς και ο κίνδυνος ασθενειών που σχετίζονται με τη θερμότητα με παρατεταμένη έκθεση αυξάνεται.

Όταν το σώμα υπερθερμαίνεται, η καρδιά πρέπει να δουλέψει πιο σκληρά για να αντλήσει ροή αίματος προς το δέρμα για να αποβάλει τη θερμότητα, και όταν ιδρώνετε επίσης, αυτό μειώνει τα σωματικά υγρά. Στην πιο σοβαρή περίπτωση, η παρατεταμένη έκθεση μπορεί να οδηγήσει σε θερμοπληξία, ένα απειλητικό για τη ζωή πρόβλημα που απαιτεί άμεση και ταχεία ψύξη και ιατρική περίθαλψη.

Οι μελέτες σε νεαρούς υγιείς άνδρες και γυναίκες δείχνουν ότι αυτό το ανώτερο περιβαλλοντικό όριο είναι ακόμη χαμηλότερο από τους θεωρητικούς 35⁰ C.  Αυτό θα ισοδυναμούσε με 31⁰ C σε υγρασία 100% ή 38⁰ C σε υγρασία 60%.

Ξηρό vs Υγρό περιβάλλον

Τα κύματα καύσωνα σε όλο τον κόσμο πλησιάζουν, αν δεν υπερβαίνουν, αυτά τα όρια.

Σε ζεστά, ξηρά περιβάλλοντα τα κρίσιμα περιβαλλοντικά όρια δεν καθορίζονται από τις θερμοκρασίες υγρού θερμομέτρου, επειδή σχεδόν όλος ο ιδρώτας που παράγει το σώμα εξατμίζεται, γεγονός που ψύχει το σώμα. Ωστόσο, η ποσότητα που μπορεί να ιδρώσει ο άνθρωπος είναι περιορισμένη, και επίσης προστίθεται περισσότερη θερμότητα από τις υψηλότερες θερμοκρασίες του αέρα.

Λάβετε υπόψη ότι αυτά τα όρια βασίζονται αποκλειστικά στη διατήρηση της θερμοκρασίας του σώματός σας από υπερβολική αύξηση. Ακόμη και οι χαμηλότερες θερμοκρασίες και η υγρασία μπορούν να καταπονήσουν την καρδιά και άλλα συστήματα του σώματος.

Και ενώ η υπέρβαση αυτών των ορίων δεν αποτελεί απαραίτητα το χειρότερο δυνατό σενάριο, η παρατεταμένη έκθεση μπορεί να γίνει επιβλαβής για ευάλωτους πληθυσμούς όπως οι ηλικιωμένοι και οι πάσχοντες από χρόνιες ασθένειες.

Η πειραματική εστίαση έχει πλέον στραφεί στα τεστ ηλικιωμένων ανδρών και γυναικών, καθώς ακόμη και η υγιής γήρανση κάνει τους ανθρώπους λιγότερο ανθεκτικούς στη θερμότητα.

Αν  προστεθεί ο αυξημένος επιπολασμός των καρδιακών παθήσεων, των αναπνευστικών προβλημάτων και άλλων προβλημάτων υγείας, καθώς και ορισμένων φαρμάκων, μπορεί να τους θέσει σε ακόμη υψηλότερο κίνδυνο βλάβης. Τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών αποτελούν περίπου το 80-90% των θυμάτων του καύσωνα.

Πώς να παραμείνετε ασφαλείς

Η καλή ενυδάτωση και η αναζήτηση χώρων για να δροσιστείτε -ακόμη και για μικρά χρονικά διαστήματα- είναι σημαντικά σε συνθήκες καύσωνα.

Ενώ όλο και περισσότερες χώρες επεκτείνουν τους κλιματιζόμενους χώρους για να βοηθήσουν τους ανθρώπους να αντιμετωπίσουν τη ζέστη, θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που θα βιώσουν αυτές τις επικίνδυνες συνθήκες χωρίς να έχουν τρόπο να δροσιστούν.

Ακόμη και όσοι έχουν πρόσβαση σε κλιματισμό μπορεί να μην τον ενεργοποιήσουν λόγω του υψηλού κόστους της ενέργειας ή λόγω των μεγάλης κλίμακας διακοπών ρεύματος κατά τη διάρκεια καύσωνα ή πυρκαγιών.

Οι αποδείξεις συνεχίζουν να πληθαίνουν ότι η κλιματική αλλαγή δεν είναι απλώς ένα μελλοντικό πρόβλημα. Είναι ένα πρόβλημα που η ανθρωπότητα αντιμετωπίζει σήμερα και πρέπει να το αντιμετωπίσει άμεσα.

ΠΗΓΗ: https://theconversation.com/