Καταχειροκροτούμενος και εμφανώς συγκινημένος ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής εμφανίστηκε στην εκδήλωση για τα 40 χρόνια από την ίδρυση της Πανελλαδικής Οργάνωσης Γυναικών «Παναθηναϊκή» που είχε ως θέμα «Ελλάδα και Ευρώπη στη δίνη μεγάλων αλλαγών».
Αναφερόμενος στις προκλήσεις των Τούρκων τόνισε ότι «Τα δύσκολα είναι μπροστά μας είναι όμως αγώνας που οφείλουμε στο Έθνος και στη συνείδησή μας. Σε τελική ανάλυση ασχέτως επιμέρους διαφορών όλες και όλοι την ίδια γαλανόλευκη φανέλα φοράμε».
Αναφερόμενος στον Σαρλ ντε Γκολ και στην άποψη του πολιτικού για τον πατριωτισμό είπε: «Πατριωτισμός είναι όταν η αγάπη για το λαό σου έρχεται πρώτη , εθνικισμός όταν το μίσος για άλλους έρχεται πρώτη . Εμείς δε μισούμε κανέναν αγαπάμε όμως την πατρίδα μας και τους ανθρώπους της πολύ και βαθιά.
Υπογράμμιζε ακόμα ο ντε Γκολ: όλη μου τη ζωή είχα μια συγκεκριμένη ιδέα για τη Γαλλία κι εμείς λοιπόν στρατηγέ μου κατ’ αναλογία μια συγκεκριμένη ιδέα για την Ελλάδα έχουμε».
Όσον αφορά το Κυπριακό αντιπαρέβαλε το Ουκρανικό λέγοντας ότι: «Υπάρχει αναντιστοιχία στη θέση των συμμάχων στην περίπτωση της Ουκρανίας με την Κύπρο. Για το επί μισό αιώνα συνεχιζόμενο δράμα της Κύπρου αποσιωπάται απολύτως. Οι λύσεις που προβάλουν θέτουν σε ίση μοίρα θύτη και θύμα, αναιρούν την υφιστάμενη κρατική οντότητα της Κύπρου».
Για τον ρόλο των ΗΠΑ στον πόλεμο Ουκρανίας – Ρωσίας ο κ. Καραμανλής διερωτήθηκε εάν οι ΗΠΑ αν έχουν το ίδιο ισχυρά κίνητρα για τον τερματισμό του όπως έχουν οι δύο χώρες που εμπλέκονται σε αυτόν και η υπόλοιπη Ευρώπη. Αφού εκ των πραγμάτων δεν έχουν τις ίδιες οδυνηρές συνέπειες.
Οι συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία
Διανύουμε μέρες που μας γυρίζουν πίσω σε ένα σκοτεινό παρελθόν. Ένα παρελθόν που ήταν κοινή πεποίθηση ότι είχαμε αφήσει πίσω μας Ένα παρελθόν που η δική μας γενιά δεν έζησε και που ελπίζαμε ότι δε θα ζήσουν τα παιδιά μας. Προφανώς και δεν ήταν ένας κόσμος αγγελικά πλασμένος. Υπήρχαν οξείες διαφορές γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί σφαίρες επιρροής ήταν γνώριμα φαινόμενα ακόμα και συγκρούσεις. Οι ανώφελοι και αδιέξοδοι πόλεμοι στο Αφγανιστάν και στο Ιράκ, η δήθεν Αραβική Άνοιξη και λίγο νωρίτερα οι εμφύλιοι πόλεμοι στην πρώην Γιουγκοσλαβία το αποδεικνύουν.
Όμως πόλεμος ευρείας κλίμακας σε ευρωπαϊκό έδαφος δίπλα στην καρδιά της Ευρώπης θα έπρεπε να είναι αδιανόητος τον 21ο αιώνα. Ειδικά στην Ευρώπη που έχει μακρά και πολύ οδυνηρή εμπειρία πολέμων. Κι όμως το αδιανόητο συμβαίνει. Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία είναι παράνομη, απαράδεκτη και καταδικαστέα. Όχι μόνο γιατί προσβάλει βάναυσα κάθε κανόνα διεθνούς δικαίου αλλά και διότι καμία επιχειρηματολογία βάσιμη ή όχι δε δικαιολογεί την προσφυγή στη βία, την αιματοχυσία ιδίως εις βάρος αμάχων και αθώων.
Πέρα όμως από την απερίφραστη καταδίκη της εισβολής και την ηθικά και ανθρωπιστικά επιβεβλημένη συμπαράσταση στον δοκιμαζόμενο Ουκρανικό λαό είναι ανάγκη να συνειδητοποιήσουμε τις συνέπειες και τους κινδύνους που εγκυμονεί ο πόλεμος και προπαντός η παράτασή του.
Επέκταση πολέμου σε παγκόσμιο επίπεδο
Πρώτον, είναι ενδεχόμενο να επεκταθεί ο πόλεμος είτε στη γειτνιάζουσα περιοχή είτε και αλλού ηθελημένα ή εκ λάθους, από εσφαλμένο υπολογισμό ή προβοκάτσια. Δε λείπουν ανά τον κόσμο εκείνοι είτε κρατικές είτε μη κρατικές οντότητες που δρουν αυτόνομα από κυβερνήσεις όπως αντάρτες, τρομοκράτες, μισθοφόροι. Εκμεταλλευόμενοι την αναταραχή να επιδιώξουν να καρπωθούν οφέλη εδαφικά, πολιτικά ή άλλα.
Κάτι τέτοιο όμως θα σήμαινε και την επέκταση του πολέμου ακόμα και σε παγκόσμιο επίπεδο. Και δεν χρειάζεται καν να κάνω αναφορά για το τι θα σήμαινε η πιθανότητα χρήσης πυρηνικών όπλων.
Δεύτερον, ο νέος ψυχρός πόλεμος δε θα είναι αναβίωση του παλιού θα είναι πολύ χειρότερος και πολύ πιο απρόβλεπτος. Γιατί στον προηγούμενο Ψυχρό Πόλεμο υπήρχε μια ξεκάθαρη γραμμή με την ίδια σιωπηρή έστω παραδοχή ότι καμία πλευρά δε θα ξεπέρναγε τα εσκαμμένα της άλλης και από την άλλη διότι ο διπολικός κόσμος που προέκυψε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο παρά τις τριβές και τις κορυφώσεις του ενείχε το στοιχείο της σταθερότητας που ελλείπει παντελώς από το σημερινό πολυπαραγοντικό κόσμο. Με άλλα λόγια οι εντάσεις και οι συγκρούσεις σε ένα πολύ πιο αβέβαιο και ασταθές περιβάλλον.
Δημιουργία αντι-Δυτικού μετώπου Ρωσίας, Κίνας, Ινδίας
Τρίτον, μια παρατεταμένη σύγκρουση ενέχει το ρίσκο η αντιπαράθεση Δύσης- Ρωσίας ενδέχεται να πάρει διαστάσεις παγκόσμιες εξελισσόμενη σε αντιπαράθεση μεταξύ δύσης και ενός ευρέως αντιδυτικού μετώπου. Χώρες δηλαδή που για τους δικούς τους λόγους θεωρούν ότι το μετα ψυχροπολεμικό διεθνές σύστημα, πολιτικό, οικονομικό, νομισματικό, διαμορφώθηκε σύμφωνα με τις προτεραιότητες της Δύσης και ελέγχεται από αυτή εις βάρος των δικών τους συμφερόντων να επιλέξουν την σύμπτυξη ενός μετώπου που αμφισβητεί, αντιστρατεύεται ή και υπονομεύει τη λειτουργία του συστήματος αυτού.
Μια τέτοια σύγκλιση μεταξύ Ρωσίας, Κίνας, Ινδίας αλλά και άλλων ανερχόμενων στο διεθνές στερέωμα παραγόντων θα συνιστούσε τεράστια πρόκληση για τη Δύση και θα προμήνυε τεκτονικές αλλαγές στους σήμερα ισχύοντες κανόνες με απροσδιόριστες τις συνέπειες και την τελική έκβαση μιας τέτοιας αντιπαράθεσης.
Κλιματική αλλαγή
Τέταρτον, η παράταση του πόλεμου καθιστά σχεδόν αδύνατη την αποτελεσματική αντιμετώπιση προβλημάτων που χρίζουν επείγουσας συνεννόησης πρωτίστως της κλιματικής αλλαγής. Οι ειδικοί έχουν σημάνει συναγερμό, τα σημάδια είναι εδώ και επιδεινώνονται, έχει χαθεί πολύς και πολύτιμος χρόνος. Ένας ούτως ή άλλως δύσκολο και υπεραναγκαίο στοίχημα για την ανθρωπότητα κινδυνεύει να χαθεί οριστικά. Αφού η τήρηση των συμφωνηθέντων προϋποθέτει κυρίως τη συμβολή των μεγάλων πρωταγωνιστών που είναι και οι βασικοί υπεύθυνοι για τη ρύπανση του πλανήτη.
Οικονομικές συνέπειες του πολέμου
Τέλος και οι επιπτώσεις στον οικονομικό τομέα είναι ζοφερές. Και οι προβλέψεις χειρότερες. Το σοκ στον ενεργειακό τομέα, στην εφοδιαστική αλυσίδα, στις τιμές στην παραγωγή και το εμπόριο προμηνύουν δύσκολες μέρες. Στη χειρότερη εκδοχή επισιτιστική κρίση σε πολλές περιοχές στον πλανήτη, πολιτική αστάθεια και αυξημένες μεταναστευτικές ροές. Για την Ευρώπη στασιμότητα, πληθωρισμό, πιθανώς ανεπάρκεια αγαθών, συνεπώς διογκούμενη δυσαρέσκεια και αντίδραση.
Στο ενεργειακό αρκεί η υπόμνηση η προσπάθεια απεξάρτησης από τους υδρογονάνθρακες της Ρωσίας θα είναι μακροπρόθεσμη και πολύ πιο ακριβή με ό,τι αυτό σημαίνει για τις οικονομίες που πλήττονται.
Και στο επισιτιστικό, τι μπορεί να συμβεί σε μια χώρα όπως η Αίγυπτος που εισάγει το 90% του σίτου από την Ουκρανία για το μεταναστευτικό και τις ευρύτερες επιπτώσεις σε κοινωνικοοικονομικό και πολιτικό επίπεδο ακόμα και για τη χώρα μας;
Η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και τα fake news
Είναι αλήθεια ότι ο πλούτος περιορίζεται σε λιγότερα χέρια και εξωθούνται στο περιθώριο ολοένα και περισσότερες κοινωνικές ομάδες που ανήκουν στα αστικά – μικροαστικά στρώματα.
Η υγιής δημοκρατία χωρίς κοινωνική ισότητα δεν είναι εφικτή.
Κατά τη διάρκεια του πολέμου η διασπορά fake news ήταν έντονη. Μπορεί να μην επηρεάζουν την έκβαση του πολέμου αλλά πρέπει να προβληματίζουν σοβαρά για το είδος και την ποιότητα της δημόσιας ζωής που εκκολάπτεται.
«Με εκπτώσεις στην εθνική κυριαρχία δεν εξαγοράζεται η ειρήνη»
Συγκεκριμένα, ο πρώην πρωθυπουργός επισήμανε: «Με εκπτώσεις σε θέματα εθνικής κυριαρχίας δεν εξαγοράζεται η ειρήνη. Το αντίθετο. Οι εκπτώσεις τέτοιου είδους απλώς μεγαλώνουν την βουλιμία και εντείνουν τις ηγεμονικές επιδιώξεις και τον επεκτατισμό των γειτόνων.
«Η στάση αυτή, της σταθερής γραμμής υπεράσπισης και προβολής των εθνικών θέσεων χαρακτηρίζεται ενίοτε επικριτικά ως λογική της ακινησίας. Αν όμως η δήθεν κινητικότητα, δηλαδή η μετακίνηση από πάγιες εθνικές θέσεις οδηγεί σε αντιλήψεις συμβιβασμού με τις μονομερείς και διαχρονικά αυξανόμενες τουρκικές αξιώσεις, το επιχείρημα είναι και έωλο και επικίνδυνο.»
Το ιδεολόγημα της Γαλάζιας Πατρίδας καταδεικνύει ότι οι ιδεολογικοί στόχευση είναι η ανατροπή προς όφελός της του status quo στην περιοχή και επιβολή καθεστώτος ηγεμονίας της
«Η άποψη ότι για την ένταση στις ελληνοτουρκικές σχέσεις υπάρχει αμοιβαία ευθύνη, ότι η ελληνική στάση ρέπει στον μαξιμαλισμό, ότι πρέπει να επιδείξουμε μεγαλύτερη ευελιξία και συμβιβαστική διάθεση, ότι δεν μπορούμε να αρνούμαστε τη διεύρυνση της ατζέντας των προς επίλυση θεμάτων που κατά το δοκούν φορτώνει ολοένα η Τουρκία, είναι εσφαλμένη. Εσφαλμένη διότι διαβάζει λάθος την Τουρκία. Γιατί στηρίζεται σε λάθος δεδομένα και οδηγεί σε ψευδαισθήσεις. Κυρίως στην ψευδαίσθηση ότι αρκεί να δείξουμε κάποια υποχωρητικότητα και όλα θα διευθετηθούν προς όφελος όλων» υπογραμμίζει ο Κώστας Καραμανλής, για να προσθέσει: «Δεν αμφισβητώ την ειλικρίνεια προθέσεων και τον πατριωτισμό κανενός. Σέβομαι τις αντιλήψεις όλων. Θέλω όμως να υπογραμμίσω ότι η υιοθέτηση μιας τέτοιας συμπεριφοράς θα οδηγούσε σε σοβαρές, ίσως και μοιραίες βλάβες στα εθνικά συμφέροντα και θα αποθράσυνε ακόμα περισσότερο την άλλη πλευρά».