«Φως» στα άδυτα του πλέον πολυσυζητημένου και «ένοχου» για πολλές περιπτώσεις σεξουαλικών εγκλημάτων χαπιού, επιχειρεί να δώσει με άρθρο του ο Κύπριος Καθηγητής Φαρμακολογίας Nikolas Dietis εξηγώντας εκ προοιμίου ότι «το “χάπι βιασμού” είναι ελαφρώς παραπλανητικός όρος, αφού δεν πρόκειται μόνο για 1 φάρμακο αλλά για πολλά διαφορετικά, και δεν πρόκειται μόνο για μορφή χαπιού ή σκόνης, αλλά και για ουσίες σε υγρή μορφή, τα οποία είναι και πιο εύκολα στην κατάχρηση».
Όλα αυτά τα φάρμακα έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό, είναι όλα κατασταλτικά. Καταστέλλουν δηλαδή το νευρικό μας σύστημα επεμβαίνοντας στους μηχανισμούς που το ελέγχουν.
Φυσικά και χημικά κατασταλτικά
Ποια νόμιμη μη-φαρμακευτική ουσία παίρνουμε συχνά και είναι επίσης κατασταλτική; Το αλκοόλ.
Ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται από δίποδα ανθρωποφάγα όντα ως χάπι βιασμού, είναι το GHB ή γ-υδρόξυ-βουτηρικό οξύ.
- Το GHB το παράγουμε φυσιολογικά στο σώμα μας, και το χρησιμοποιεί ως πρόδρομο του GABA, της πιο βασικής φυσικής κατασταλτικής ουσίας του οργανισμού μας.
- Το GHB είναι ψυχοτρόπος ουσία – σε μικρές δόσεις προκαλεί ευφορία, μείωση αναστολών και ενσυναίσθηση.
Το GHB είναι ψυχοτρόπος ουσία – σε μικρές δόσεις προκαλεί ευφορία, μείωση αναστολών και ενσυναίσθηση. Σε μεγαλύτερες δόσεις όμως προκαλεί:
– υπνηλία,
– αποσυντονισμό,
– απώλεια συνείδησης,
– απώλεια αισθήσεων
– ανάδρομη αμνησία (δηλαδή απώλεια μνήμης μετά την κατανάλωση).
Πως επιφέρει αυτή τη δράση; Επειδή η χημική του δομή μοιάζει πολύ με το GABA, αναλαμβάνει τη δουλειά που κάνει το GABA στον οργανισμό μας, την προωθεί κ την προάγει. Το σώμα μας δεν μπορεί να διαχωρίσει αυτά τα δύο, με αποτέλεσμα να υπερ- καταστέλλεται.
Το GHB κ οι χημικές εκδοχές του (όπως το GBL) δεν υπάρχουν αυτούσιες στην αγορά, είναι απαγορευμένες ουσίες. Ό,τι καθαρό GHB κυκλοφορεί, με κωδικό όνομα «υγρό XTC», φτιαχνεται συνήθως σε παράνομα εργαστήρια (παρασκευή πανεύκολη χημικά) ως σκόνη και μετά ως υγρό διάλυμα.
Υπάρχει όμως ένα φάρμακο που δίνεται με συνταγή γιατρού και είναι η εκδοχή άλατος του GHB και λέγεται «οξυβικό νάτριο». Αυτό το φάρμακο είναι ένα άοσμο, άγευστο κ άχρωμο υγρό, καθιστώντας το εύκολο φάρμακο για χρήση ως «χάπι βιασμού».
Το οξυβικό νάτριο χρησιμοποιείται κλινικά ενάντια στην ναρκολεψία με καταπληξία, μια πολύ ιδιαίτερη πάθηση που έχει σχέση με υπνηλία. Πολύ πρόσφατα όμως, πήρε νέα έγκριση από τον FDA εναντίον της ιδιοπαθικής αϋπνίας, με μια πολύ αδύναμη κλινική μελέτη.
Ένα άλλο φάρμακο που επίσης έχει «καταχρασθεί» ως χάπι βιασμού, είναι η φθοριο(ή φλου-)νιτραζεπάμη. Ένα κλινικό φάρμακο που χρησιμοποιείται ως υπνωτικό ή προ-αναισθητικό. Καταργημένο σε πολλές χώρες.
GHB: Απώλεια μυϊκού ελέγχου
Το φάρμακο κωδικό όνομα, «roofie» είχε «καταχρασθεί» τόσο πολύ, που αναγκάστηκε η εταιρεία Roche το 1998 να προσθέσει μια μπλε χρωστική στο χάπι, έτσι ώστε όταν διαλύεται σε άχρωμο υγρό να δίνει ένα έντονο μπλε χρώμα που θα προειδοποιεί τον χρήστη.
Με την κατάργησή του από πολλές χώρες όμως, οι κακοποιοί στράφηκαν σε άλλες βενζοδιαζεπίνες, αφού όλες έχουν πάνω-κάτω το ίδιο αποτέλεσμα. Νάρκωση και ανικανότητα αντίδρασης. Οι βασικές διαφορές τους είναι ο χρόνος έναρξης & η διάρκεια της δράσης τους.
Οι βενζοδιαζεπίνες (BDZs) μπορούν να προκαλέσουν παρόμοια άρση των αναστολών όπως αυτή που προκαλεί το αλκοόλ. Αν και θεωρούνται υπνωτικά, μπορούν απλά να επιφέρουν νάρκωση ή καταστολή όταν δοθούν σε μικρότερη δόση. Όταν εχεις πάρει BDZs αισθάνεσαι ότι έχεις μεθύσει, χωρίς να έχεις πιει αλκοόλ.
Ένα άλλο φάρμακο που έχει καταχρασθεί ως χάπι βιασμού είναι η κεταμίνη (συνήθως ως διάλυμα ή σκόνη). Η κεταμίνη είναι αναισθητικό και παραισθησιογόνο. Χρησιμοποιείται κλινικά για αναισθησία και ενάντια στον πόνο, ενώ έχει φανεί να δρα και ως αντικαταθλιπτικό και αντιεπιληπτικό.
Είναι ένα παράξενο ψυχαδελικό φάρμακο που λέγεται «διασχιστικό», γιατί οι χρήστες νιώθουν αποστασιοποιημένοι και απόμακροι από το άμεσο περιβάλλον τους. Αυτή η δράση, μαζί με τη ζαλάδα, τα αργά αντανακλαστικά και μια αίσθηση ευημερίας, το έκαναν υποψήφιο χάπι βιασμού.
Η κεταμίνη δρα εντελώς διαφορετικά φαρμακολογικά στο νευρικό σύστημα από τα προηγούμενα φάρμακα. Ουσιαστικά μπλοκάρει τη δράση μιας σημαντικής διεγερτικής ουσίας του νευρικού συστήματος, της γλουταμάτης. Άρα προκαλεί καταστολή, χωρίς να προωθεί τη δράση του GABA όπως τα άλλα.
Αυτή η διαφορά κάνει την κεταμίνη να διαφέρει αρκετά σε εμπειρία όταν καταναλωθεί, σε σχέση με τις βενζοδιαζεπίνες και το GHB. Στην κεταμίνη υπερέχει η παραισθησία. Στις BZDs υπερέχει η μυϊκή χαλάρωση και νάρκωση. Στο GHB υπερέχει η υπνηλία και η σύγχυση.
Πως αναγνωρίζονται τα χάπια βιασμού
Τα 3 αυτά βασικά φάρμακα κατάχρησης ως «χάπια βιασμού», έχουν διαφορές μεταξύ τους, όχι μόνο στον μηχανισμό δράσης αλλά κυρίως στο χρόνο δράσης και στη διάρκεια που μπορούν να ανιχνευθούν μετά τη χρήση στα ούρα. Το βασικό κοινό τους όμως είναι ότι είναι όλα κατασταλτικά ναρκωτικά.
Το αλκοόλ, ως κατασταλτικό, είναι από τις πιο συχνές ουσίες κατάχρησης σε βιασμούς. Επιπλέον, επειδή τα φάρμακα αυτά «συνδυάζονται από τους καταχραστές τους» με μίξη σε αλκοόλ. Ο συνδυασμός προκαλεί συνέργεια, δηλαδή επιφέρει πολλαπλή καταστολή, με κίνδυνο ανακοπής και θανάτου.
Διαβάστε ολόκληρο το άρθρο με επιστημονικές αναφορές και παραδείγματα
Εφόσον πέρασε δυστυχώς απ’την επικαιρότητα το “χάπι βιασμού”, θεώρησα καλή ευκαιρία για μίνι-ενημέρωση, που ίσως βοηθήσει νέους & γονείς.
Τι είναι τα χάπια βιασμού, τι κάνουν, πως αναγνωρίζονται, πως αντιμετωπίζονται.
🧵 👇 pic.twitter.com/G9GrETIgmh— Nikolas Dietis ᴾʰᴰ (@N_Dietis) January 21, 2022
με Αριθμό Μητρώου 12691
