Χειμερινό ηλιοστάσιο: Αύριο η μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου

Σύνταξη: ecozen.gr

Ο ήλιος θα βρεθεί αύριο Τρίτη 21 Δεκεμβρίου στο χειμερινό ηλιοστάσιο φέρνοντας τυπικά την πρώτη νύχτα του χειμώνα. Περίπου στις 6 το απόγευμα θα ξεκινήσει η μεγαλύτερη σε διάρκεια νύχτα του έτους. Να σημειωθεί ότι το χειμερινό ηλιοστάσιο θα συμπέσει σχεδόν με την κορύφωση της τελευταίας βροχής  διαττόντων,  των Αρκτίδων, για το έτος αυτό.

Ενώ με τον χειμερινό ηλιοστάσιο η διάρκεια της νύχτας στο βόρειο ημισφαίριο μεγαλώνει, στο νότιο ημισφαίριο από αύριο θα αρχίσει το καλοκαίρι, με τη διάρκεια της μέρας να βρίσκεται στο αποκορύφωμά της.

Όταν πια περάσει στο χειμερινό ηλιοστάσιο, ο ήλιος,  αρχίζει και πάλι να ανεβαίνει όλο και πιο ψηλά στον ουρανό, με αποτέλεσμα η ημέρα να κερδίζει ξανά σε διάρκεια, έως ότου στην εαρινή ισημερία το φως και το σκοτάδι έχουν πάλι σχεδόν ίση διάρκεια.

Λίγα λόγια για το χειμερινό ηλιοστάσιο

Η ημερομηνία του χειμερινού ηλιοστάσιου δεν είναι σταθερή κάθε χρόνο, ωστόσο κυμαίνεται μεταξύ της 20ής και της 23ης Δεκεμβρίου, με πιο πιθανές ημερομηνίες την 21η και την 22α. Οι ημερολογιακές αυτές διακυμάνσεις οφείλονται στο Γρηγοριανό Ημερολόγιο.

Το χειμερινό ηλιοστάσιο δεν συμβαίνει πια στις 25 Δεκεμβρίου, όπως στην εποχή του Χριστού, αλλά λίγο νωρίτερα, επειδή έχει αντικατασταθεί το παλαιότερο Ιουλιανό Ημερολόγιο, που είχε εισάγει ο Ιούλιος Καίσαρ από το 44 π.Χ. και το οποίο είχε θεσπίσει το χειμερινό ηλιοστάσιο στις 25 Δεκεμβρίου, αλλά έχανε μία ημέρα κάθε 128 χρόνια. Το 1582, ο Πάπας Γρηγόριος ΙΓ’ εισήγαγε ένα νέο ημερολόγιο, που πήρε το όνομά του (Γρηγοριανό) και το οποίο χάνει μόνο μία ημέρα στα 4.000 χρόνια.

Ο Ήλιος λατρεύτηκε από τους αρχαίους σαν θεός και σχεδόν όλοι οι αρχαίοι λαοί καθιέρωσαν προς τιμή του διάφορες γιορτές, από τους Σκανδιναβούς και Ιρανούς έως τους Μάγια και τους Ίνκας. Σχεδόν παντού, οι μεγαλύτερες γιορτές γίνονταν κατά την εποχή του χειμερινού ηλιοστασίου, που εθεωρείτο η γιορτή της γέννησης του Ήλιου, που σηματοδοτούσε και την έναρξη του νέου έτους. Προϊστορικά μνημεία όπως το Στόουνχεντζ στη Βρετανία πιστεύεται ότι σχετίζονταν με την καταγραφή των κινήσεων του Ήλιου στον ουρανό.

Ξεχωριστή σημασία  είχε η γιορτή του «αήττητου Ηλίου» στις 25 Δεκεμβρίου για τους Ρωμαίους. Θεωρούνταν ότι εκείνη τη μέρα ότι ο Ήλιος άρχιζε και πάλι να ανεβαίνει στον ουρανό και έτσι να μεγαλώνουν οι ημέρες. Οι πρώτοι Χριστιανοί στη Ρώμη, οι οποίοι κατέφευγαν κρυφά στις κατακόμβες τους, αποφάσισαν να γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού την ίδια ημερομηνία, στις 25 Δεκεμβρίου, όταν οι Ρωμαίοι ασχολούνταν με τις δικές τους γιορτές των Σατουρναλίων.

Οι Αρκτίδες, η μικρή βροχή των διαττόντων

Το βράδυ της Τρίτης, μαζί με το Χειμερινό Ηλιοστάσιο, θα κορυφωθεί η σχετικά μικρή βροχή διαττόντων αστέρων. Πρόκειται για τις Αρκτίδες, τα τελευταία «πεφταστέρια» του έτους. Οι Αρκτίδες, που συμβαίνουν μεταξύ 17-25 Δεκεμβρίου και παράγουν πέντε έως δέκα μετέωρα την ώρα, προέρχονται από τη σκόνη που άφησε πίσω του ο κομήτης Τατλ, ο οποίος ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1790.

Οι διάττοντες παίρνουν το όνομα τους εξαιτίας της προέλευσης τους. Σύμφωνα με τους επιστήμονες οι διάττοντες ταξιδεύουν από την κατεύθυνση του αστερισμού της Μικρής Άρκτου. Να σημειωθεί ότι εφόσον  έχει προηγηθεί πανσέληνος στις 19 Δεκεμβρίου, ο ουρανός δεν θα είναι αρκετά σκοτεινός για καλή παρατήρηση του φαινομένου. Το φωτεινό φεγγάρι θα «επισκιάσει» τα περισσότερα μετέωρα και θα είναι δύσκολη η παρατήρηση της «βροχής των αστεριών».

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ